Encyklopedyja powszechna (1859)/Agardh (Karol Adolf)
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Encyklopedyja powszechna |
| Tom | Tom I |
| Rozdział | Agardh (Karol Adolf) |
| Wydawca | S. Orgelbrand |
| Data wyd. | 1859 |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Agardh (Karol Adolf) teolog, naturalista i poligraf szwedzki, urodzony w Baslad w Skanii 1785 r. Kształcił się w uniwersytecie Lundzkim, gdzie z szczególnem zamiłowaniem oddawał się historyi naturalnej. W r. 1807 przeznaczony na professora matematyki, niezwłocznie opuścił swoją posadę, aby się w zupełności poświęcić badaniu porostów i innych roślin morskich. W r. 1812 mianowany professorem botaniki i ekonomii praktycznej w uniwersytecie Lundzkim, odznaczył się gorliwością i wykładem, na który śpieszyła cała młodzież uniwersytecka. Lecz nagle opanowała go szczególna żarliwość religijna, oddał się teologii i został pastorem 1816 roku. Ze względu na talent jako professor, i stanowisko jako duchowny, był wybierany na deputowanego swojej dyjecezyi w latach 1817, 1823 i 1834. W r. 1834 został biskupem karlstadskim, którą to godność dotąd zachowuje, a od tego czasu jeszcze czynniejszy miał udział w sprawach publicznych. Wszakże istotne prawo do sławy nadają mu prace, w przedmiocie historyi naturalnej podjęte. Opierając się na pracach poprzedników swoich Dykayn’a, Vaucher’a i Turner’a, obdarzył naukę spostrzeżeniami i pomysłami zupełnie nowem. Jest on autorem dzieł następujących: Dispositio algarum Scandinaviae, w którém korzystał z dzieła Lamouroux; Species algarum (Lund, 1820—1828), nieskończone; Icones algarum (Lund 1820—1823); wszystkie te prace mają za przedmiot porosty północne, a ich treść i dopełnienie podał w dziele: Systema algarum (Lund. 1824). Liczne podróże po rozmaitych krajach Europy odbywane, nastręczyły mu sposobność do napisania: Icones algarum Europae (Lipsk, 1828—35), tudzież parę dzieł o fizyjologii roślin i nakoniec traktat botaniki (Loerebok i Botanik, Malmöe 1830—31, 2 tomy), w których pod wysłowieniem żywem a nawet kwiecistem, napotykają się pojęcia dowodzące, że wiadomości autora po zagranice porostów niedaleko sięgają. Przysłużył się literaturze szwedzkiej dziełami o teologii, literaturze wschodniej, ekonomii, wychowaniu publicznem, matematyce i pochwalą Linneusza. Agardth jest członkiem akademii szwedzkiej i akademii nauk w Sztokholmie.
