Encyklopedyja powszechna (1859)/Akwarella
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Encyklopedyja powszechna |
| Tom | Tom I |
| Rozdział | Akwarella |
| Wydawca | S. Orgelbrand |
| Data wyd. | 1859 |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Akwarella (z włoskiego: acquerello), znaczy obraz malowany farbami wodnemi, który najprzód albo rysuje się sepiją, tuszem i t. d., a potém pokrywa przezroczystemi farbami, jak to się dzieje najczęściej przy portretach, albo też cieniuje się bez owego podtuszowania łamanemi farbami na transparencie. Do akwarelli używa się zwykle farb roślinnych, chociaż pożytecznemi są również, bo więcej pokrywającemi, niektóre farby mineralne, takie zwłaszcza, które tarciem i szlamowaniem zbliżyć można do zalet farb roślinnych. Zwykłym ich łącznikiem bywa gumma arabska. Jeżeli obrazy wykonywają się w bardzo małych rozmiarach, na pargaminie, papierze klejonym lub kości słoniowej, wówczas nazywają się miniaturami (ob.). Ten ostatni rodzaj malarstwa znany jest już od bardzo dawna, akwarelle zaś właściwe sięgają dopiero początków XIX wieku, gdzie pierwsze artystyczne z niemi próby odbywać zaczęto w Anglii. Wzięty one zapewne swój początek w staranniejszém illuminowaniu rycin; pierwszy Turner nadał im swobodniejsze ruchy i effekt, szczególnie przyrządzeniem trwalszej białej farby, której domieszanie uczyniło inne mniej przezroczystemi i lepiej uwydatniało dotykalność pierwszych planów. Bonington i Hording pierwsi w rozleglejszy sposób zastosowali do nowego rodzaju malarstwa najświeższe zdobycze chemii, powoli zaś przystąpiono do wykonywania akwarellowych obrazów w większych rozmiarach, co naturalnie, z powodu źle zrozumianej gorliwości i chęci wyrównania obrazom olejnym, nieraz też sprowadzało na bezdroża. W Londynie istnieją dwa współzawodniczące pomiędzy sobą towarzystwa malarzy akwarellowych, które liczne urządzają wystawy swych utworów; najznakomitszymi w tym rodzaju artystami są: Cattermoll, Constable, Lee, Pront, Stonfield, Landseer, Calcott i inni.—We Francyi akwarelle przybrały nieco inny charakter; szło tu bowiem bardziej o drobne szkice, w którychby myśl pobieżna wyrażoną była silnie i zręcznie. Mistrze tacy, jak: Delaroche, Gudin, Johannot i t. p. zajmowali się nieraz malarstwem akwarel-lowem, żeby dogodzić panującej przez pewien czas modzie albumów. Z pomiędzy wyłącznych akwarellistów francuzkich, najcelniejsi są w krajobrazach: Isabey ojciec, Hubert, Gue, Fort, Ouorie; w portretach: Olivier Grand i inni; w kwiatach: Redoute i panie Desportes i Martin-Bouchere. — Niemcy nigdy do akwarellów szczególnego nie okazywali zamiłowania.—U nas na czele malarzy akwarellowych stoją: Kossak, wyborny zwłaszcza jako malarz koni, i Bakałowicz, jako portrecista. F. H. L.
