Encyklopedyja powszechna (1859)/Akwitanija
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Encyklopedyja powszechna |
| Tom | Tom I |
| Rozdział | Akwitanija |
| Wydawca | S. Orgelbrand |
| Data wyd. | 1859 |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Akwitanija, łacińska nazwa części Gallii, obejmującej pierwotnie kraj zamieszkały przez pokolenia iberyjskie, pomiędzy Pireneami i Garonną. Gdy później cesarz August podzielił Galliję na cztery prowincyję, wcielono do prowincyi Akwitańskiej jeszcze przestrzeń między Garonną i Ligierą. Roku 412 zdobyli Akwita-niję Wissygotowie, którym wydarł ją r. 508 Klodoweusz król Franków, skutkiem wygranej pod Poitiers. Pod następnemi królami z dynastyi Merowingów, książęta Akwitańscy stali się niepodległemi, i dopiero Karol Wielki, podbiwszy Akwitaniję roku 769, oddał ją jako królestwo synowi swemu, Ludwikowi Pobożnemu. Traktatem z roku 843 dostała się ona z resztą Francyi Karolowi Łysemu. Pod słabemi władzcami dynastyi Karolowingów, książęta jej pozyskali znowu władzę prawie udzielną, którą zachowali i pod Kapetyngami. Roku 1137 Ludwik VII, przez małżeństwo z Eleonorą dziedziczką Akwitanii, objął ten kraj w posiadanie. Rozłączywszy się z Ludwikiem, Eleonora oddała rękę Henrykowi II, królowi Anglii, i wniosła mu w posagu dziedziczną swą prowincyję. Po długich wojnach między Francyja i Angliją, Karol VII połączył ją roku 1451 ostatecznie z berłem francuzkiem, pod nazwą Guyenny. Dawniej jeszcze południowa część starej Akwitanii, stanowiąca oddzielne księstwa, otrzymała miano Waskonija, które następnie przeistoczono na Gaskonija.
