Encyklopedyja powszechna (1859)/Albumin
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Encyklopedyja powszechna |
| Tom | Tom I |
| Rozdział | Albumin |
| Wydawca | S. Orgelbrand |
| Data wyd. | 1859 |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Albumin, białko. Wzór: N5C40H31O12+ Ph½S. Ciało nader obfite w państwie roślinnem i zwierzęcem. Stanowi główną część składową, tak zwanych płynów odżywczych, jako to krwi, mleczu (chylus), limfy, wszystkich cieczy surowicznych, mięśni i tkanki komórkowej, białka jaj ptasich i t. d.; znajduje się w ropie, w urynie, wodach puchliny i porodowych oraz w sokach roślin w stanie rozpuszczenia. W 100 cz. zawiera węgla 53,5, wodoru 7,0, azotu 15,5, kwasorodu (tlenu) 22,0, siarki 1,6 i fosforu 0,4; w stanie czystym nie ma ani oznaczonej postaci, ani smaku, ani zapachu; łatwo rozpuszcza się w wodzie, a w temperaturze + 60" R. ścina się również jak w wyskoku. Białko ścięte nie rozpuszcza się w wodzie, wyskoku, eterze a nawet w zimnych rozwodnionych kwasach; gotowane z kwasem octowym i solnym, rozpływa się w ciecz błękitnawo czerwoną. Garbnik strąca białko, również i sole metaliczne, tworząc połączenie białka z solą zasadową. Odmiany zwyczajnego białka są: paralbumin i metalbumin (ob.). Białko krwi i jaj ptasich używa się w technice do wyjaśniania płynów, j. t: soku cukrowego, piwa, wina i t. d., oraz do zarabiania farb proszkowych w drukowaniu kartonów i obić papierowych. — Białko używa się jeszcze jako środek pożywny w niektórych chorobach; w medycynie używa się także zewnętrznie, a mianowicie w oparzeliznach, w takim razie szmatami maczanemi w białku ubitém, do którego dodano nieco ałunu i saletry, okładają części ciała sparzone. W. L. A.
