Encyklopedyja powszechna (1859)/Alison (Archibald)
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Encyklopedyja powszechna |
| Tom | Tom I |
| Rozdział | Alison (Archibald) |
| Wydawca | S. Orgelbrand |
| Data wyd. | 1859 |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Alison (Archibald), najstarszy syn poprzedzającego (urodzony 1792 r. w Kenley), kształcił się w Edynburgu, gdzie jego ojciec był podówczas predykantem, następnie poświęcił się prawu. W roku 1814 był adwokatem przy sądach szkockich, miał liczną praktykę, która dostarczyła mu środków do odbycia wielkich podróży po wszystkich prawie krąjach stałego lądu. W roku 1828 był członkiem rady królewskiej^ a 1834 r. piastował najwyższy i najwięcej odpowiedzialny urząd sądowy, szeryfa w Lanarkshire. Napisał dwa dzieła prawne: The principles of the criminal law of Scotland, (Edynburg 1832) i Practice of the criminal law (tamże 1833), które za podręczne i powagę mające przez sądownictwo szkockie przyjęte zostały; szczególniejszą zaś zyskał sławę, nietylko w kraju lecz i za granicą, przez napisanie: History of Europe from the commencement of the french revolution to the restauration of the Bourbons (Edynburg 1833—42, ósme wydanie tamże, 20 tomów 1850 r.). Dzieło to, pomimo znacznej swej objętości i licznych przedruków w Paryżu, Bruxelli, a szczególniej w Ameryce, rozeszło się w niesłychanej liczbie egzemplarzy, i nie tylko na francuzki i niemiecki, lecz nawet na arabski język przełożone zostało. Utwór ten Alisona, pomimo swych niezaprzeczonych zalet jasności, szlachetności i porywającego niekiedy stylu, jest zawsze pracą mającą na względzie pewne stronnictwo; czuć w niej surowego, lecz konsekwentnego konserwatystę. Alison jest zwolennikiem konstytucyi angielskiej takiej, jaką była przed reformą parlamentarną, którą uważa za szkodliwy owoc rewolucyi. Historyja wszakże dla niego nie jest ciągiem przypadkowych wydarzeń, lecz następstwem skutków, wśród których zawsze się objawia potężna ręka przedwiecznej Opatrzności. Wyższa ta siła występuje u Alsona wszędzie nie w formie konieczności odwiecznych praw natury, lecz jako kara lub nagroda. Z tej moralnej zasady wychodzi on w licznych artykułach, od wielu lat ogłaszanych w Blackwood’s Magazine, w przedmiocie znaczniejszych wydarzeń współczesnych i ważniejszych kwestyj ekonomii krajowej. Razem zebrane wyszły one pod tytułem: Essays (Edymburg 3 tomy). Inne dzieła Alisona są: Principles of population (1841), tu zbija metodę Malthusa; England in 1815 and 1845, or a sufficient and contracted currency (1845); The life of the Duke of Marlborough (1847). Alison cieszy się silnem zdrowiem, i pomimo zajęć sądowych spodziewać się od niego możemy ważnych prac historycznych.
