Encyklopedyja powszechna (1859)/Alkuin
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Encyklopedyja powszechna |
| Tom | Tom I |
| Rozdział | Alkuin |
| Wydawca | S. Orgelbrand |
| Data wyd. | 1859 |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Alkuin (Alcuinus Flaccus), powiernik, nauczyciel i doradca Karola W., jeden z najuczeńszych mężów VIII wieku, urodził się 732 (5) r. w Yorku, a jak inni utrzymają, w Londynie. Uczeń arcybiskupa Ekberta i jego krewnego Elberta, gdy ten ostatni r. 766 został arcybiskupem, objął po nim obowiązki dyrektorskie w szkole Yorkskiej. Roku 782 wracającego z Rzymu, zkąd wiózł pallijusz dla jednego ze swych przyjaciół, poznał w Parmie Karol W., i taki powziął dla niego szacunek, iż powierzył mu intellektualny kierunek w swem państwie. Alkuin wskrzesił nauki we Francyi, gdzie duchowieństwo do tego stopnia się zaniedbało, iż wielu księży zapomniało języka, w którym się liturgija odprawia. Energiczne usiłowania cesarza i tego, którego on w listach do niego pisanych, swoim mistrzem nazywa, wydały wkrótce pożądane owoce. Lugdun, Orlean, Tours i wiele innych miast francuzkich otrzymały kompletne szkoły. Alkuin nie przestał na ogólném kierownictwie, lecz sam pisał małe rozprawy w formie dyjalogów, w których jedną z mówiących osób był Karol W. Treścią tych dyalogów były pierwsze zasady filozofii, matematyki, wymowy i grammatyki. Założył przy dworze akademiję, która przybrała nazwę Académie palatine (schola palatina); jako zwierzchnik nad klasztorami i opactwami zaniósł tam oświatę, i mnóstwo szkół po całym kraju założył. Między innemi zasługuje na szczególną wzmiankę założona przezeń szkoła w Tours, w której, po usunięciu się od dworu 501 roku, osobiście nauczał. Przebywając w tem mieście, aż do ostatniej chwili życia (umarł r. 8041) w ciągłej zostawał z Karolem korrespondencyi. Alkuin należy do najświatlejszych swojego czasu ludzi: znał gruntownie języki łaciński, grecki i hebrajski; oprócz powyżej wzmiankowanych dzieł naukowych, próbował także siły w poezyi. Im więcej barbarzyńskie okazują się nam tamte czasy, tém wydatniejszą jest postać Alkuina. Dzieła jego, jako wybornie przedstawiające nam stan umiejętności ludzkich i wiary katolickiej w VIII wieku, wydane zostały w Paryżu 1617 r. i w Ratyzbonie 1777 w 2 tomie in-8. Bijografiję Alkuina napisał Lorentz w Halli 1829 roku.
