Encyklopedyja powszechna (1859)/Allen (Wilhelm)
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Encyklopedyja powszechna |
| Tom | Tom I |
| Rozdział | Allen (Wilhelm) |
| Wydawca | S. Orgelbrand |
| Data wyd. | 1859 |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Allen (Wilhelm), kardynał, wyświadczył nieśmiertelne zasługi Kościołowi katolickiemu w Anglii. Urodzony w Rossal, w hrabstwie Lancashire, ze starożytnego domu, r. 1532 (pod Henrykiem VIII), wsławił się za królowej Maryi katolickiej (1553—1558 r.) jako kapłan i professor w Oxfordzie. W r. 1556 został kanonikiem w Yorku; ale po wstąpieniu Elżbiety na tron, odarty ze wszystkich godności, wyjechał do Lowanijum. Zamiarem było Elżbiety dać wygasnąć duchowieństwu katolickiemu w Anglii, i dla tego zabroniła wyświęcać księży i uczyć nauk teologicznych. Nietolerancyja zawziętej władczyni, zdawała się dosięgać celu swego; lecz Allen stanął na przeszkodzie, powziąwszy myśl urządzenia za granicą zakładów do kształcenia księży katolickich dla Anglii. Przy pomocy wiernych przyjaciół, otworzył r. 1568 kollegijum przy uniwersytecie w Douai, niedawno założonym przez Filipa II, króla hiszpańskiego. To kollegijum wkrótce liczyło 150 członków, a w pierwszych pięciu latach Allen wyprawił do Anglii przeszło stu missyjonarzy. Elżbieta tak dalece tém się rozgniewała, że w czasie powstania Niderlandów, obiecała Hiszpanii zamknąć porty angielskie przed powstańcami flamandzkiemi, jeżeli Hiszpanija zgodzi się na rozwiązanie kollegijum Allena. Requesens, hiszpański wielkorządca Niderlandów, przychylił się do żądania królowej, i Allen przeprowadził swoje kollegijum do Reims, gdzie został kanonikiem. Elżbieta przez zemstę, śmiercią karała księży katolickich, których schwytać zdołano w Anglii, tych zwłaszcza, których pisma Allena tam zwabiły; Allen bowiem należy do najgruntowniejszych polemików swojego czasu. Papież wynagrodził wszystkie jego zasługi, mianując go kardynałem i arcybiskupem melińskim. Umarł Allen w Rzymie r. 1594. L. R.
