Encyklopedyja powszechna (1859)/Amand (święty)
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Encyklopedyja powszechna |
| Tom | Tom I |
| Rozdział | Amand (święty) |
| Wydawca | S. Orgelbrand |
| Data wyd. | 1859 |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Amand (Święty), apostoł Belgów. Już w IV wieku znajdowały się biskupstwa w Belgii, jako to: w Tongres (przeniesione do Maestrychtu r. 452), w Tournay, i Arras (w Cambrai od r. 545); ale zbrojne wędrówki narodów, tutaj jak gdzieindziej, wiele złego sprawiły Kościołowi. Trzeba było podźwignąć wiarę chrześcijańską w Belgii, a przede wszystkiém pozyskać największych jej nieprzyjaciół. Podwójne to dzieło przedsiębrali: Audomar, Liwin, Eligijusz, a najwięcej Amand. Urodzony w okolicach Nantes z pobożnych rodziców, w roku 20 wstąpił do klasztoru i tak dalece zasmakował w żywocie zakonnym, że ani prośby, ani groźby krewnych nawrócić go do świata nie zdołały. Udał się wkrótce potem do Bourges, gdzie pod kierunkiem świętego biskupa Austregizyla, wiódł przez lat pięć ostry żywot w ubogiej celi. W powrocie do Francyi r. 628, z pielgrzymki do Rzymu, poświęcony został na biskupa, bez wyznaczenia mu szczególnej dyjecezyi. Rozkrzewiał wiarę pośród Flamandczyków, Słowian karyntyjskich i w pro-wincyjach nad-Dunajskich. Wygnany przez króla Dagoberta, któremu śmiało wyrzucał nierząd, poszedł opowiadać Ewangelije w Gaskonii i Nawarze; ale Dagobert wkrótce go odwołał, i ś. Amand wróciwszy do pierwotnych missyj, udał się w okolice Gandawy, gdzie był źle przyjęty, lżony, bity, często zagrożony śmiercią. Gorliwość jego atoli nie ostygła, a uwieńczona darem czynienia cudów, dokonała wreszcie nawrócenia mnóstwa pogan, którzy sami obalili swoje świątynie, prosili o chrzest, a wkrótce z ich ofiar ś. Amand pobudował liczne klasztory i kościoły, które stały się najmocniejszą podporą wiary chrześcijańskiej w tych stronach. W roku 646 Amand mimowolnie wybrany biskupem Maestrychtu; mając do czynienia z duchowieństwem zepsutych obyczajów, a pałając żądzą opowiadania Ewangelii bałwochwalskim ludom Austrazyi, prosił Marcina I, papieża, o uwolnienie od obowiązków biskupich, co dopiero na powtórną prośbę w samym Rzymie otrzymał. Osiadł później w klasztorze Elnon, w okolicach Tournay, i zaprowadził tu surową karność. Umarł w późnym wieku roku 684. Pamiątka jego obchodzona jest dnia 6 Lutego. L. R.
