Encyklopedyja powszechna (1859)/Amerigo Vespucci
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Encyklopedyja powszechna |
| Tom | Tom I |
| Rozdział | Amerigo Vespucci |
| Wydawca | S. Orgelbrand |
| Data wyd. | 1859 |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Amerigo Vespucci, szlachcic florencki, urodzony 9 Marca 1451 r., z młodych lat zasłynął dokładną znajomością fizyki, astronomii i Geografii, które to nauki stanowiły w ówczesnej Florencyi główną podstawę wychowania narodowego. Amerigo udał się jako kupiec do Hiszpanii i znajdował się właśnie w Sewilli, w tejże samej epoce, kiedy Krzysztof Kolumb czynił przygotowania do powtórnej podróży. Pomyślność towarzysząca Kolumbowi, tak dalece zapaliła wyobraźnię młodego Florentczyka, iż porzuciwszy kupiectwo, postanowił poznać nowoodkrytą część świata. W dniu 10 Maja 1497 r. Amerigo odpłynął z Kadyxu na okręcie admirała Ojeda, po 37 dniach podróży dostał się na stały ląd nowego świata, zwiedził cieśninę Paria, puścił się brzegiem lądu na parę set mil i powrócił szczęśliwie do Sewilli po 13 miesięcznej podróży. Ulegając namowom i obietnicom króla portugalskiego Emanuela, przedsięwziął dwie wyprawy do nowego świata: 10 Maja 1501 i 10 Maja 1503 r., lecz po śmierci Kolumba wstąpił do służby hiszpańskiej i zwiedził jeszcze kilka razy nową część świata, która od jego imienia przezwaną została Ameryką. Wszystkie te podróże odbywał Amerigo w charakterze Geografa i sternika okrętowego. Umarł w Sewilli 1510 roku. Król Emanuel rozkazał zawiesić w kościele katedralnym w Lizbonie szczątki okrętu, na którym on odbył ostatnią podróż do Ameryki. — Nie wszystkie okoliczności życia Ameriga znane są nam dokładnie. Mamy po nim mappę Ameryki, dziennik czterech podróży wydrukowany w języku łacińskim w Paryżu 1532 r., i listy na 24 stronnicach in 4-to wydane w Florencyi u Giovanni di Carlo da Pavia. Godną jest uwagi następująca okoliczność. Przez długi czas przypisywano samemu Wespucyjuszowi nazwanie nowego lądu od swego imienia, kładąc to na karb jego próżności, tymczasem sławny Humboldt w dziele: Kritische Untersuchnungen über die historische Entwicklung der geographischen Kenntnisse der Neuen Welt, dowodzi, że nazwa Ameryki nadaną została nowej części świata nie przez Ameriga, lecz przez wydawcę niemieckiego Waldseemiillera, który zaproponował nazwę Ameryki dla uczczenia pamięci autora, dającego nam pierwszy dokładniejszy nieco opis tej krainy. Nazwę tę napotykamy po raz pierwszy na mappie dołączonej do dzieła Ptolemeusza, wydanego w Metz w 1522 r., później przyjęli ją wszyscy uczeni w Europie. Szczegóły o życiu Ameriga znaleść można w dwóch znanych dziełach: 1) Vita e lettere di Amerigo Vespucci, Florenzia 1745, Blandini; i 2) The life and voyages of Columbus, Irwinga.
