Encyklopedyja powszechna (1859)/Amorficzny
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Encyklopedyja powszechna |
| Tom | Tom I |
| Rozdział | Amorficzny |
| Wydawca | S. Orgelbrand |
| Data wyd. | 1859 |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Amorficzny (z greckiego a bez, morfe kształt), czyli bezkształtny stan ciała stałe mają wówczas, gdy nietylko w całej ich massie, lecz nawet w każdej pojedynczej cząsteczce, nie można dostrzedz śladu budowy krystalicznej, lub jakiegokolwiek prawidłowego ułożenia. Zowią to jeszcze bezkształtnością albo amorfizmem. Ciała bezkształtne nie okazują podwójnego załamywania światła, które w wielu kryształach dostrzegamy; nie posiadają wcale budowy krystalicznej, blaszkowej; lecz w każdym kierunku równie łatwo dzielić się dają; a odłam ich nigdy nie jest ziarnisty, krystaliczny, lecz ziemisty, zbity, albo muszlowy. Jako przykłady ciał bezkształtnych przytoczyć można szkło, żużle, żywice, gummy i t. p. Ciała bezkształtne powstawać mogą: 1) drogą suchą, przez stopienie, jak szkło zwyczajne, żużle, pumeks i wiele minerałów. Ciała te stopione, przed skrzepnieniem gęstnieją, i w tym stanie dają się wyciągać w nitki i rozmaicie urabiać, jak szkło; 2) drogą mokrą, przez odparowanie roztworów mianowicie ciał organicznych, jak gummy, kleju, żywic (lakiery) i t. p.; przez ścięcie czyli skrzepnienie, jak białko, twaróg, galarety i t. p.; i przez strącenie gdy ciała z roztworów nagle zostają wydzielone, opadają wówczas tworząc osady, zwykle proszkowate, rzadziej kłaczkowate, galaretowe lub inne. Ciała bezkształtne mogą być także krystalicznemi; zwykłe szkło, które jako ich typ przytoczyć można, długo utrzymywane w cieple blizkiém jego odmiękczenia; staje się nieprzezroczystém, kruchém. nieco przeświecającym i w tym stanie zowie się porcelaną Réaumur’a.
