Encyklopedyja powszechna (1859)/Anabaptyści
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Encyklopedyja powszechna |
| Tom | Tom I |
| Rozdział | Anabaptyści |
| Wydawca | S. Orgelbrand |
| Data wyd. | 1859 |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Anabaptyści (Wiedertäufer, Nowochrzczeńcy z greckiego ana i baptein), są przeciwnikami chrztu dzieci. Powołując się na dowody czerpane z czasów Apostolskich, twierdzą: że ponieważ apostołowie dzieci nie chrzcili, należy chrzcić dorosłych, udzielając im pierwej naukę religii, aby mogli mieć pojęcie chrztu. Zdanie to, być może, iż miało zwolenników i w pierwszych wiekach chrześcijaństwa; rozwinęło się jednak i weszło w czyn dopiero w epoce reformacji niemieckiej. Przeciwnicy chrztu zawiązali sektę, a nienawidząc Lutra, obwiniając reformatorów o brak energii, brak szczerej chęci przeprowadzenia w chrześcijaństwie ostatecznych zmian, opowiadali naukę swoją, z całym zapałem jakim fanatyzm natchnąć może. Nauka ta powoływała do wspólności, ludzi ducha; do bezpośredniego połączenia się z Bogiem, wspólności wszystkich dóbr ziemskich i niebieskich. Mimo jednak takich pozorów spirytualizmu, w anabaptyzmie Tomasza Muntzera (ob.), w rozruchach wybuchłych między chłopstwem niemieckiém. pokazało się, że szło o dogodzenia ciału. Anabaptyzm stłumiony w Niemczech, uległ reformie, a raczej przetworzony został w pewien system przez Menno Symonsa. (ob.) Niderlandczyka. Dumny ten kapłan rzymsko-katolicki, uległszy wpływom wyobrażeń reformacyjnych, połączył się następnie z anabaptystami. Widząc jednak smutne wypadki, które zaszłymiędzy zwolennikami Miintzera, starał się nadać sekcie pewne prawo, odrzucając marzenia o ugruntowaniu tu na ziemi królestwa bożego. Menno, wprowadzeniem organicznego porządku między swoich uczniów, przyczynił się do zachowania sekty od zupełnej zagłady. Sekta ta odtąd znana jest pod nazwą Baptystów (ob.). Główny błąd anabaptyzmu leży w tem, źe według nich chrzest jest tylko formą, znakiem przyjęcia do grona chrześcijan, nie zaś istotnem i rzeczywistym poświęceniem przez Ducha Świętego. Duch święty działa i w dziecięciu, a że i dzieci jedynie przez Ducha świętego poświęcone być mogą, źe i dzieci potrzebują łaski w Chrystusie, tego dowodzą słowa Zbawiciela: „Pozwólcie dziatkom przychodzić do mnie i nie wzbraniajcie im, albowiem takich jest królestwo niebieskie“ (Ew. Mateusza 19, 14). Ponieważ Apostołowie dzieci nie chrzcili, nie wynika ztąd bynajmniej że dzieci nie powinny być chrzczon?. Apostołowie albowiem powołani przez Chrystusa do opowiadania Ewangelii wszystkim narodom, opowiadali Ewangelije i chrzcili tych, którzy w nią uwierzyli. Dzieci zaś ochrzczonych pogan i żydów musiały być chrzczone, bo obowiązek nauki i obznajmienia z Ewangeliją, był obowiązkiem naturalnym rodziców. Słowem, pierwej musiała powstać gmina, czyli Kościół, co się stało w dniu Zielonych świątek: a potém dopiero, mógł być wprowadzony chrzest dzieci. Kościół albowiem, czuwając wraz z rodzicami nad dziatkami, bierze na siebie powinność nauczania ich Ewangelii i słowa Bożego. L. O.
