Encyklopedyja powszechna (1859)/Anafielas
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Encyklopedyja powszechna |
| Tom | Tom I |
| Rozdział | Anafielas |
| Wydawca | S. Orgelbrand |
| Data wyd. | 1859 |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Anafielas: właściwie oznaczał Górę wieczności w wyobrażeniach Litwy pogańskiej. Teodor Narbutt, przywodzi podanie ludowe na Żmudzi koło Kretyngi, objaśniające dokładnie znaczenie tego wyrazu. „Jest góra wielce wysoka, stroma, niedostępna skała, nazywająca się Anafielas, na którą cienie wdzierać się muszą. Dlatego paznogcie długie, pazury zwierząt, oręże, konie, sługi i t. p. potrzebne są dla prędszego na nią dostania się. Im zaś człowiek był bogatszym, tym trudniejszy ma przystęp: gdyż mienia ziemskie ciążą na duszy; ubogi, lekki jak piórko, może się wedrzeć na górę, jeżeli bogów nie obrażał w życiu. Inaczej grzesznego bogacza smok Wizunas, pod górą mieszkający obedrze, i równie jak ubogiego grzesznika złe wiatry uniosą. Istota boska, mieszkająca na szczycie tej góry, która pełną jest sprawiedliwości, sądzi umarłych z ich postępków za życia. Każdy podług jej sądu odbiera nagrodę lub karę wieczną. (Dzieje starożytne narodu Litewskiego. Tom I.). W powieściach polskiego ludu, to podanie Litewskie przekształcone zachowało się dotąd, tylko owa góra jest cała szklanna. (Klechdy starożytne podania i powieści ludu Polskiego i Rusi. K. Wł. Wójcickiego). Wyraz ten Anafielas, wskrzesił i upowszechnił J. J. Kraszewski, pod tym albowiem głównym ty tułem, w trzech oddzielnych pieśniach, czyli poematach, skreślił i przedstawił nam całą pogańską, w jej szczegółach Litwę. Część pierwsza Anafielas, Witolorauda (w r. 1842), daje nam obraz Litwy przedhistorycznej: część druga Windows (w r. 1843) przedstawia czasy pierwszej historyczności, część trzecia Witoldowe boje (w r. 1845) maluje ostatni okres historyczny, samodzielnego bytu Litwy, przed połączeniem z Koroną polską. K. Wł. W.
