Encyklopedyja powszechna (1859)/Analityka
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Encyklopedyja powszechna |
| Tom | Tom I |
| Rozdział | Analityka |
| Wydawca | S. Orgelbrand |
| Data wyd. | 1859 |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Analityka, podług Arystotelesa część elementarna logiki, nauka o prawidłach prawdy i wiedzy apodyktycznej, obejmuje zasady myślenia i powstaje z rozbioru działalności rozumu na pojedyńcze i składowe jej cząstki (ob. Analiza). W sprzeczności z analityką zoslaje dyjalektyka, druga część logiki, nauka o prawdopodobnem, rozpatrująca każde zdanie ze wszystkich stron, rozpoznająca pozór i dostarczająca myślom stosownych przedmiotów. Sama znów analityka rozpada się na dwie części: na elementarną i na naukę metody, z których pierwsza podaje prawidła myślenia w ogóle, i służy za wzór do zastosowania doń rozumu; druga zaś obznajmia nas z budową szczegółowego jakiego systematu, który rozum wystawić usiłuje. Kant w swojej Krytyce czystego rozumu nazywa analityką transcendentalną: krytyczny rozwój najwyższych pojęć i zasad władzy poznawania, a zatem część metafizyki. F. H. L.
