Encyklopedyja powszechna (1859)/Anam

<<< Dane tekstu >>>
Autor anonimowy
Tytuł Encyklopedyja powszechna
Tom Tom I
Rozdział Anam
Wydawca S. Orgelbrand
Data wyd. 1859
Miejsce wyd. Warszawa
Źródło Skany na Commons
Indeks stron

Anam albo Annam, państwo na wschodnim brzegu półwyspu indyjskiego, które na początku bieżącego stulecia powstało z udzielnych dawniej królestw Tongking, Kochinchiny i Kambodży. Graniczy na półn. z Chinami, na zach. z krainą Laos i królestwem Syjamskiem, na połud. z morzem Chiuskiem i na wsch. z zatoką Tongking. Rzeka Mokong czyli Menam przerzyna kraj ten w kierunku od północy ku południowi i w tymże kierunku ciągnie się jedno z pasm gór Malajskich, z licznemi ku morzu rozgałęzieniami. Blizkość morza łagodzi upały w sposób nader przyjemny i sprzyja żyzności gruntu. Panujące wiatry musson i tyfon sprowadzają kolejno deszcze lub susze, a ostatni straszliwe niekiedy zrządza spustoszenia. Z płodów mineralnych Anam posiada, oprócz szlachetnych metali: miedź, żelazo i cynę. Z królestwa roślinnego znajdują się tu ryż, kukurydza, korzenie krzewu yam i wiele bardzo owoców stref południowych. Przedmioty handlu stanowią: cynamon, pieprz, trzcina cukrowa, bawełna, drzewo aloesowe, gummiguta i budulec. Ze ssawców żyją tu ogromne słonie, tygrysy, nosorożce, piżmowce, bawoły i konie drobnej rassy; hodowla jedwabników bardzo jest rozwiniętą. Mieszkańcy, zwani w ogólności Anamitami lub Anamezami, składają się po większej części z przybyszów chińskich, w stronie tylko południowej pomieszanych, z krajowcami; odznaczają się od inych narodów azjatyckich nizkim wzrostem i pięknemi kształtami. Charakter ich, według zapewnienia podróżników, ma być łagodny i wesoły. W Anam, podobnie jak w Chinach, trzy są religije panujące: Konfucyjusza, Tao i Buddaizm; mała część ludności wyznaje religije katolicką, która w ostatnich czasach częstym ulegała prześladowaniom, co w 1858 i 59 roku spowodowało wyprawę Francuzów i Hiszpanów (ob. Kochinchina). Język Anamitów jest jednozgłoskowy, budową i charakterem zbliżony dochińskiego, aliteratura ich podobnież naśladowaniem chińskiej. W formie rządu i kierunku przemysłowym znać także wpływ Chińczyków, którym jednak Anamici nie dorównywają w biegłości rękodzielniczej. Handel miejscowy rozciąga się tylko na Chiny, Syjam i porty brytańskie w ciaśninie Malakka. Anglicy kilkakrotnie usiłowali zawiązać z tém państwem bliższe stosunki handlowe, zawsze jednak nadaremnie. Nowszemi czasy sprawozdania agentów angielskich, jak Chapmana, Barrow i Crawforda, tudzież prace missyjonarzy katolickich, rzuciły niejakie światło nawewnętrzne stosunki tego kraju. Teraźniejszym jego królem jest Tuduk, który podług istniejącego zwyczaju w r. 1849 otrzymał w swej stolicy Hue, sankcyję władzcy państwa Niebieskiego.


Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronie autora: anonimowy.