Encyklopedyja powszechna (1859)/Anam
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Encyklopedyja powszechna |
| Tom | Tom I |
| Rozdział | Anam |
| Wydawca | S. Orgelbrand |
| Data wyd. | 1859 |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Anam albo Annam, państwo na wschodnim brzegu półwyspu indyjskiego, które na początku bieżącego stulecia powstało z udzielnych dawniej królestw Tongking, Kochinchiny i Kambodży. Graniczy na półn. z Chinami, na zach. z krainą Laos i królestwem Syjamskiem, na połud. z morzem Chiuskiem i na wsch. z zatoką Tongking. Rzeka Mokong czyli Menam przerzyna kraj ten w kierunku od północy ku południowi i w tymże kierunku ciągnie się jedno z pasm gór Malajskich, z licznemi ku morzu rozgałęzieniami. Blizkość morza łagodzi upały w sposób nader przyjemny i sprzyja żyzności gruntu. Panujące wiatry musson i tyfon sprowadzają kolejno deszcze lub susze, a ostatni straszliwe niekiedy zrządza spustoszenia. Z płodów mineralnych Anam posiada, oprócz szlachetnych metali: miedź, żelazo i cynę. Z królestwa roślinnego znajdują się tu ryż, kukurydza, korzenie krzewu yam i wiele bardzo owoców stref południowych. Przedmioty handlu stanowią: cynamon, pieprz, trzcina cukrowa, bawełna, drzewo aloesowe, gummiguta i budulec. Ze ssawców żyją tu ogromne słonie, tygrysy, nosorożce, piżmowce, bawoły i konie drobnej rassy; hodowla jedwabników bardzo jest rozwiniętą. Mieszkańcy, zwani w ogólności Anamitami lub Anamezami, składają się po większej części z przybyszów chińskich, w stronie tylko południowej pomieszanych, z krajowcami; odznaczają się od inych narodów azjatyckich nizkim wzrostem i pięknemi kształtami. Charakter ich, według zapewnienia podróżników, ma być łagodny i wesoły. W Anam, podobnie jak w Chinach, trzy są religije panujące: Konfucyjusza, Tao i Buddaizm; mała część ludności wyznaje religije katolicką, która w ostatnich czasach częstym ulegała prześladowaniom, co w 1858 i 59 roku spowodowało wyprawę Francuzów i Hiszpanów (ob. Kochinchina). Język Anamitów jest jednozgłoskowy, budową i charakterem zbliżony dochińskiego, aliteratura ich podobnież naśladowaniem chińskiej. W formie rządu i kierunku przemysłowym znać także wpływ Chińczyków, którym jednak Anamici nie dorównywają w biegłości rękodzielniczej. Handel miejscowy rozciąga się tylko na Chiny, Syjam i porty brytańskie w ciaśninie Malakka. Anglicy kilkakrotnie usiłowali zawiązać z tém państwem bliższe stosunki handlowe, zawsze jednak nadaremnie. Nowszemi czasy sprawozdania agentów angielskich, jak Chapmana, Barrow i Crawforda, tudzież prace missyjonarzy katolickich, rzuciły niejakie światło nawewnętrzne stosunki tego kraju. Teraźniejszym jego królem jest Tuduk, który podług istniejącego zwyczaju w r. 1849 otrzymał w swej stolicy Hue, sankcyję władzcy państwa Niebieskiego.
