Encyklopedyja powszechna (1859)/Angoulême (Ludwik)

<<< Dane tekstu >>>
Autor anonimowy
Tytuł Encyklopedyja powszechna
Tom Tom I
Rozdział Angoulême (Ludwik)
Wydawca S. Orgelbrand
Data wyd. 1859
Miejsce wyd. Warszawa
Źródło Skany na Commons
Indeks stron

Angoulême (Ludwik Antoni de Bourbon, książe d’), starszy syn Karola X, króla francuzkiego i Maryi Teressy Sabaudzkiej, następca tronu, urodził się w Wersalu 6 Sierpnia 1775 r. Młody książe pod wpływem wypadków z 1789 r. udał się wraz z ojcem swym do Turynu, kształcił się w tamecznej szkole artylleryi i w 1792 r., stanął na czele pułku wychodźców francuzkich, formującego się w Niemczech. Niepomyślny los wyprawy zmusił go do wydalenia się z ojcem do Szkocyi, następnie do Blankenburga w Brunświckiém, a ztąd do Mitawy W Kurlandyi, gdzie w 1799 r. dnia 10 Czerwca wstąpił w związki małżeńskie z córką Ludwika XVI, Maryją Teressą Karoliną. Z Mitawy Angoulême udał się do Warszawy, należącej wówczas do Prussaków, lecz na żądanie władzy opuścił tę część Polski i wyjechał w 1805 r. do Rossyi, ostatecznie zaś osiedlił się w Anglii. W r. 1814, w chwili kiedy wojska sprzymierzone wkraczały do Francyi, Angouleme nkazał się w obozie hiszpańskim pod Saint-Jean-de-Luz, wydał proklamacyję do armii francuzkiej, i w dniu 12 Marca, pod zasłoną wojsk angielskich wszedł tryumfalnie do Bordeaux, zapewniając mieszkańców, że Bourboni uwolnią naród od uciążliwych podatków i rekrutowania. Po wstąpieniu na tron francuzki Ludwika XVIII, mianowany został generałem: kirassyjerów, dragonów i admirałem Francyi; odbywał w tym charakterze właśnie podróż po południowej Francyi, kiedy nagle, w dniu 9 Marca 1815 r. otrzymał wiadomość że cesarz Napoleon powrócił z Elby, że Ludwik XVIII opuścił Paryż i pozostawia mu namiestnikostwo królestwa. Angoulême udał się natychmiast do Tulonu, Zawiązał tam rząd tymczasowy i wyruszył na czele nielicznego wojska linijowego i gwardyi narodowej przeciwko Napoleonowi. Jakkolwiek szczęśliwym był w dwóch potyczkach pod Montelimart i Loriol, lecz wkrótce potem niekorzystne dla niego zajście pod Saint-Jacques i zdrada własnego wojska, wydały go w ręce Bonapartego. Po sześciodniowém uwiezieniu go, wyprawionym został na okręcie szwedzkim „Scandinavia“ z Cette do Barcelony, gdzie połączył się z kilkoma wychodźcami i zamierzał już przekroczyć granicę hiszpańską, lecz wieść o porażce Napoleona pod Waterloo wstrzymała go i dozwoliła mu wrócić do Paryża. Później odznaczył się w wojnie hiszpańskiej 1823 r., w której dowodził armiją francuzką i pozyskał tytuł księcia „de Trocadero.“ Po śmierci zaś Ludwika XVIII i wstąpieniu na tron Karola X, ogłoszony był następcą tronu francuzkiego. Niedługo cieszył się Angoulême tém powodzeniem, albowiem w 1830 r. wybuchła rewolucyja Lipcowa, która go pozbawiła dostąpionych zaszczytów. Zrzekłszy się tronu wraz z ojcem na korzyść siostrzeńca swego, księcia de Bordeaux, udał się najprzód do Holyrood, potém do Pragi w 1832 roku, ostatecznie zaś do zamku Illyryjskiego Gorica i tu zakończył swe życie tułacze w dniu 3 Czerwca 1844 roku. Małżonka jego Maryja Teressa pozostała w Goricy i zgasła dnia 19 Października 1851 roku na rękach hrabiostwa Chambord (księstwa de Bordeaux).


Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronie autora: anonimowy.