Encyklopedyja powszechna (1859)/Aosta
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Encyklopedyja powszechna |
| Tom | Tom I |
| Rozdział | Aosta |
| Wydawca | S. Orgelbrand |
| Data wyd. | 1859 |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Aosta, prowincyja północna królestwa Sardynii, z tytułem księstwa, mająca na powierzchni 64 mil + około 78,000 mieszkańców, przerznięta rzeką Dora-Baltea i otoczona najwyższemi Alp wierzchołkami. Głównem źródłem utrzymania ubogiej ludności jest gospodarstwo alpejskie (pastewne i nabiałowe), hodowla wina i dobywanie z łona gór srebra, żelaza i miedzi. Nie wystarcza to jednak na wyżywienie wszystkich mieszkańców, i dla tego znaczna ich część opuszcza corocznie ziemię rodzinną, zarobkując jako mularze, kowale i t. p. i wracając do domu z porobionemi oszczędnościami. Stolica prowincyi, miasto Aosta, liczące przeszło 7,000 mieszkańców, leży na lewym brzegu rzeki Dora-Baltea, w miejscu zetknięcia się dwóch dróg prowadzących przez góry Wielką i Małą Ś. Bernarda. Gród ten, podwładny był niegdyś Salassom, wojowniczemu plemieniu góralskiemu, z którém Rzymianie częste toczyli walki. Cesarz August, zniecierpliwiony ich burzliwością, kazał Aostę obrócić w perzynę, przyczém, jak wieść niesie, mieszkańcy, schroniwszy się przed srogością zdobywców do piwnic, zostali tam potopieni wodą sprowadzoną z rzeki. Żołnierze kohort pretoryjańskich założyli następnie w tém miejscu miasto Augusta Praetoria. Pod panowaniem francuzkiém miasto to było stolicą jednego z okręgów ówczesnego departamentu Dora-Baltea. Z zabytków jej rzymskich zasługują na wspomnienie: dobrze zachowany łuk tryumfalny, dwie bramy, zwaliska amfiteatru i starożytny most przez rzekę. Z nowszych gmachów wymieniamy katedrę, zbudowaną podobno jeszcze w VI stuleciu, a restaurowaną w XV. Dzisiejsze miasto, siedziba biskupa-sufragana Chambéry, prowadzi handel dosyć znaczny skórami serem i winem. W pobliżu jego znajdują się słynne kopalnie i źródła mineralne Saint-Didier.
