Encyklopedyja powszechna (1859)/Apostolskie Dzieje
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Encyklopedyja powszechna |
| Tom | Tom II |
| Rozdział | Apostolskie Dzieje |
| Wydawca | S. Orgelbrand |
| Data wyd. | 1859 |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Apostolskie Dzieje czyli Akta apostołów. Jest to dzieło ś. Łukasza Ewangelisty, do zbioru ksiąg świętych Nowego Zakonu wliczone, a zawierające najważniejsze zdarzenia początkowego rozkrzewiania religii Chrystusa, naprzód między Żydami, a potem między poganami. Szczególniej zaś zajmuje się pracami apostolskiemi ś. Pawła. X. V. S. — Niewiadomo z dokładnością kiedy mianowicie ś. Łukasz pisał Dzieje Apostolskie; to wszakże pewna, że już po swojej Ewangelii, i po pierwszej podróży ś. Pawła do Rzymu, r. 62 lub 63, albowiem wspomina o tej podróży. Pisał je po grecku: mając głównie na celu podać prawdziwą historyję apostołów przeciw fałszywym, które upowszechniać się wówczas zaczynały. Najdawniejszym z takich apokryfów jest tak nazwane: Praedicatio Petri, które stało się źródłem literatury pseudo-klementyńskiej, sięga r. 150 ery chrześcijańskiej, i wielką miało wziętość u Manichejczyków. O aktach Pawła wspomina Orygenes; o Aktach Pawła i Tekli, Tertullijan i ś. Hieronim; o Aktach Andrzeja i Jana Euzebijusza. S. Tomasz, Maciej apostoł i ś. Filip uważani byli także za autorów Dziejów Apostolskich. W wieku V, zwłaszcza w Kościele greckim, namnożyło się wiele apokryfów tego rodzaju. Historia certaminis Apostolorum, wzięła początek w IX wieku, i w dziesięciu księgach, obejmuje obszerne dzieje wszystkich apostołów. Wolfgang Lazius wydał ją w Bazylei r. 1552, podług rękopisu znalezionego w klasztorze w Karyntyi. Mniemany autor, Abdyjas, powiada, że był spółczesnym Chrystusa i apostołów, i że ci poświęcili go na biskupa Babilonu. Oryginał miał być pisany po hebrajsku i przełożony na grecki przez ucznia jego Eutropijusza, a z greckiego na łaciński przez sławnego chronografa Julijusza Afrykaua. Lazius i teolog paryzki Faber, bronili autentyczności tej księgi; cenzura zaś Pawła IV papieża i krytyka uczonych Baronijusza, Bellarmina, Tillemonta, Alesandra Natalisa, dowiodły, że jest apokryfem. L. R.
