Encyklopedyja powszechna (1859)/Applikacyja
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Encyklopedyja powszechna |
| Tom | Tom II |
| Rozdział | Applikacyja |
| Wydawca | S. Orgelbrand |
| Data wyd. | 1859 |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Applikacyja (z łacińskiego: pilność, pilne, staranne przykładanie się do czego), ztąd wyrażenie w naszym języku dobrze się applikuje, dla oznaczenia iż młody człowiek pracą i uczciwem postępowaniem odznacza się. W znaczeniu specyjalném applikacyja, oznacza u nas pracę przygotowawczą dla usposobienia się na urzędnika, w pewnej gałęzi administracyi lub sądownictwa. Ztąd applikant, to jest kandydat czyli aspirant na urzędnika, sposobiący się do jakowej posady przez prace biurową albo praktykę sądowa. Przepisy o applikacyi, sposobie jej odbywania, warunkach potrzebnych do przyjęcia na takową i o examinach, które mogą być z nią połączone, stanowią ważny przedmiot ustawodawstwa. Potrzeba specyjalnego praktycznego usposobienia na urzędnika, jest oddawna i powszechnie uznaną, zarówno jak i potrzeba naukowego ukształcenia. Z tego podwójnego wychodząc stanowiska w kraju naszym, pomijając dawniejsze czasy (ob. Palestra), już od epoki księstwa warszawskiego liczne wydano przepisy ogólne, lub do pewnych gałęzi służby publicznej zastosowane. Główniejsze zawarte są w Tomie I D. P. K. W. str. 335. w Tomie II I). P. K. P. str. 228 i w Tomie XXV D. P. K. P. str. 137 i nast. Przepisy w tej ostatnie ustawie (Tom XXV, Ustawa o kursach prawnych z r. 1840) są jedynemi jakie w części jeszcze znajdują zastosowanie przy mianowaniu na urzędy, mianowicie też sądowe. Zresztą, przedmiot ten pozostawionym jest tymczasowo uznaniu każdej respectiwe władzy zwierzchniej, która ostatecznie ocenia potrzebę applikacyi i termin jej trwania i usposobienie praktyczne kandydatów do posad, na które im nominacyje wydaje lub wyjednywa. Ścisłem urządzeniem applikacyi i egzaminów dla urzędników we wszelkich gałęziach służby, odznaczają się Prussy. Przejście stopni auskultatora i referendaryjusza, niezależnie od kwalifikacyj uniwersyteckich, wreszcie egzamin ostateczny, trzeci z porządku (examen rigorosum) otwiera dopiero drogę do wyższych urzędów sądowych i administracyjnych. We Francyi jest wprawdzie potrzebną applikacyja (stage), szczególniej dla wejścia w wykonanie jakichbądź obowiązków sądowych, jednak stopień naukowy otwiera wprost drogę do stopnia, w hierarchii urzędowej. Przebycie krótkiej, rocznej, dwuletniej a najwyżej trzechletniej applikacyi, jest tylko wymaganem podobnie, jak dojście do pewnego wieku, po upływie przepisanego terminu żadne egzamina nie są potrzebne a nawet i przed upływem lat zakreślonych na applikacyję stage licencyjat jest adwokatem-sędzią i t. p., tylko nie wchodzi na etat. Asessor w Trybunale francuzkim. Sędzia-audytor w Sądzie Appellacyjnym francuzkim, są to licencyjaci prawa, z których każdy po dojściu przepisanego wieku, wprost może zostać sędzią Trybunału lub Sądu Appellacyjnego z głosem stanowczym, a tymczasem uczęszcza do sądu, należąc do obrad, i tym sposobem odbywając swoją applikacyję. Avocat stagiaire, jest to licencyjat prawa, który dał do zawidymowania swój dyplom i wykonał przysięgę; może już bronić sprawy. Dopiero zaś po upływie lat trzech (co stanowi jego stage), uzyska immatrykulacyję, to jest wejdzie na formalną listę (sera inseris au tableau). W. P.
