Geopolityka (Sykulski)/Cel i zakres badań geopolitycznych
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Geopolityka |
| Wydawca | Wydawnictwo Naukowe Grategia sp. z o.o. |
| Data wyd. | 2014 |
| Miejsce wyd. | Częstochowa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Cały tekst |
| Indeks stron | |
1.3. Cel i zakres badań geopolitycznych
Poniżej zamieszczono przykładowe pytania badawcze, występujące w geopolityce uprawianej w formie naukowej (jako dyscyplina badawcza lub paradygmat w ramach nauk społecznych).
- • Czy i w jaki sposób przestrzeń geograficzna wpływa na formułowanie celów i interesów graczy międzynarodowych (państw i związków państw)?
- • Jakie są przyczyny powstawania i upadku państw, formowania się mocarstw i imperiów?
- • Jakie znaczenie dla rywalizacji politycznej mają określone obszary geograficzne?
- • Dlaczego takie, a nie inne terytoria mają kluczowe znaczenie dla regionalnego lub globalnego układu sił w danym okresie?
- • Jaki jest realny stosunek sił (potęgi) w skali danego regionu i w skali globalnej?
- • Jakie czynniki miały charakter decydujący w historii ludzkości na powstawanie mocarstw, imperiów, na narzucanie swojej woli politycznej?
Geopolityka koncentruje się na takich zagadnieniach jak:
- • rywalizacja o władzę (kontrolę) nad określonymi terytoriami, żyjącymi tam ludźmi, rozmieszczonymi tam zasobami naturalnymi oraz infrastrukturą;
- • polityczna wartość przestrzeni (terytoria o dużym i małym znaczeniu w rywalizacji o władzę, obszary osiowe, strefy zderzeń, obszary buforowe, terytoria krytyczne);
- • walka o władzę w oderwaniu od aksjologii (sfery wartości, moralności), koncentracja na twardych, bezemocjonalnych interesach i odwiecznej żądzy władzy;
- • podział globalnej kontroli nad przestrzenią (stan posiadania, obszary kontroli, strefy wpływów);
- • przestrzeń politycznie zorganizowana – przyczyny formowania się państw, mocarstw, imperiów i wpływ na te procesy czynników geograficznych;
- • przebieg linii i stref napięć, konfliktów, stref wpływów w skali regionalnej i globalnej;
- • społeczne wyobrażenia przestrzeni politycznej i ich wpływ na formowanie racji stanu.
Główne cele geopolityki uprawianej naukowo (jako nauka lub paradygmat):
- • Ocena położenia geograficznego państw i wynikające z tego szanse i zagrożenia. Ocena ta obejmuje nie tylko czasy współczesne, ale także głęboką analizę historyczną. Brane są pod uwagę czynniki takie jak: położenie na szlakach komunikacyjnych, dostęp do mórz i oceanów, klimat, ukształtowanie powierzchni, zasoby surowców naturalnych, poziom cywilizacyjny, stosunek sił w stosunku do sąsiadów;
- • Określanie roli czynników geograficznych w kształtowaniu celów i interesów państwa;
- • Analiza stosunku sił w środowisku międzynarodowym;
- • Rola czynników geograficznych na przestrzeni dziejów i ich wpływ na powstawanie, rozwój i upadek ośrodków siły;
- • Badanie myśli politycznej odnoszącej się do ww. zagadnień.
Cele geopolityki uprawianej jako doktryna i działalność praktyczna:
- • Formułowanie koncepcji i doktryn geopolitycznych odnoszących się do strategii i celów w polityce zagranicznej państwa lub w stosunku do polityki globalnej;
- • Tworzenie map wyobrażeniowych dla decydentów i społeczeństw;
- • Marketing idei (koncepcji) geopolitycznych;
- • Tworzenie podstaw do formułowania racji stanu i wytycznych w zakresie spraw międzynarodowych do strategii bezpieczeństwa.
