Geopolityka (Sykulski)/Geopolityka jako doktryna
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Geopolityka |
| Wydawca | Wydawnictwo Naukowe Grategia sp. z o.o. |
| Data wyd. | 2014 |
| Miejsce wyd. | Częstochowa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Cały tekst |
| Indeks stron | |
Doktryna to „usystematyzowany zbiór idei, teorii oraz programów politycznych bądź ich fragmentów, zmierzający do wywarcia realnego wpływu na rzeczywistość”[1]. Poprzez doktrynę geopolityczną rozumiemy zbiór zasad, zaleceń realizacji polityki w oparciu o determinanty geograficzne (ukształtowanie terenu, kształt granic, dostęp do mórz, stopień rozwinięcia sieci rzecznej, klimat, itd.) i realizm polityczny. Analiza położenia geograficznego staje w doktrynie geopolitycznej podstawą do podejmowania decyzji przez polityków[2]. W powyższym kontekście można przytoczyć definicję geopolityki autorstwa Janusza Mondrego: „geopolityka określa rolę geografii w politycznej teorii strategii, jest teorią przestrzennych powiązań”[3].
W wielu opracowaniach, by wspomnieć ze starszych te autorstwa Anny Wolff-Powęskiej[4], a ze współczesnych Marcina Floriana Gawryckiego[5], pojęcie doktryna geopolityczna ma odcień wyraźnie pejoratywny. Warto na marginesie odnotować, że samo pojęcie „doktryna” ma pochodzenie łacińskie i w tym języku oznaczało naukę, nauczanie. Jak wskazuje Hubert Izdebski, termin ten współistnieje z pojęciami teorii czy właśnie nauki[6].
Ostatnim ze znaczeń geopolityki, jakie warto tu odnotować, jest rozumienie jej jako praktycznego działania politycznego w sferze międzynarodowej. Geopolityka rozumiana jako praktyka polityczna jest współcześnie szeroko rozpowszechniona np. w Federacji Rosyjskiej czy w krajach Ameryki Łacińskiej. Ma znaczenie zarówno w zakresie kształtowania świadomości narodowej, jak i definiowaniu interesów narodowych z odwołaniem się do przestrzeni geograficznej (myślenie kategoriami przestrzennymi o polityce)[7].
- ↑ L. Dubel, Historia doktryn politycznych i prawnych do schyłku XX wieku, Warszawa 2005, s. 17.
- ↑ T. Klin, Geopolityka: spór definicyjny we współczesnej Polsce, „Geopolityka” 2008, nr 1, s. 12-15; L. Sykulski, Geopolityka. Słownik terminologiczny, Warszawa 2009, s. 31.
- ↑ J. Mondry, Wczoraj, dziś i jutro geopolityki, [w:] J. Mondry, W objęciach geopolityki: Polska, Japonia, Eurazja: Publicystyka na łamach „Kultury” 1981-2000, Londyn 2000, s. 224 (artykuł ukazał się pierwotnie na łamach „Kultury” 2000, nr 6).
- ↑ A. Wolff-Powęska, Doktryna geopolityki w Niemczech, Poznań 1979.
- ↑ M. F. Gawrycki, Geopolityka w myśli i praktyce politycznej Ameryki Łacińskiej, Warszawa 2007.
- ↑ H. Izdebski, Historia myśli politycznej i prawnej, Warszawa 1995, s. 5.
- ↑ M.F. Gawrycki, Geopolityka w myśli i praktyce politycznej…, s. 78-81. Por. J. Potulski, Współczesne kierunki rosyjskiej myśli geopolitycznej. Między nauką, ideologicznym dyskursem a praktyką, Gdańsk 2010.
