Jana Kochanowskiego Dzieła polskie (1919)/Pieśni/Księgi pierwsze/Pieśń I

<<< Dane tekstu >>>
Autor	Horacy
Tytuł	Oda 24 (Księga III.) / Pieśń I
Pochodzenie	Jana Kochanowskiego Dzieła polskie: wydanie kompletne, opracowane przez Jana Lorentowicza
Wydawca	Tow. Akc. S. Orgelbranda S-ów
Data wyd.	[1919]
Miejsce wyd.	Warszawa
Tłumacz	Jan Kochanowski
Indeks stron

›››

[15]PIEŚŃ I.^[1]

Intactis opulentior.

 Byś wszytko złoto posiadł, które, powiadają,
Gdzieś daleko Gryfowie i mrówki kopają,
Byś pałace rozwodził nie tylko na ziemi,
Lecz i morza kamieńmi zabudował swemi;

 Jeśli dyamentowe goździe mus ma w ręku,
Któremi natwardszego umie pożyć^[2] sęku:
Ani ty wyswobodzisz serca z ciężkiej trwogi,
Ani z okrutnej śmierci sideł wyrwiesz nogi.

 Lepiej polnych^[3] Tatarów^[4] dawny zwyczaj niesie,
U których każdy swój dom wozi na kolesie;

[16]

Lepszego rządu Getae^[5] grubi używają,
Gdzie niwy niemierzone^[6] wolne^[7] zboża dają.

 Tam niewinna macocha dziatek pierwszej żony
Sierot nędznych przestrzega wczasu z każdej strony;
Ani z wielkim posagiem męża rządzi,^[8] ani
Nadzieje^[9] kładzie w gładkim miłośniku pani.

 Wielki posag rodziców postępki uczciwe,
A ktemu obyczaje skromne i wstydliwe;
Występnych tam nie cierpią, lecz, kto będzie krzywy,
Niech się wierci, jako chce, nie zostanie żywy.

 O ktokolwiek będzie chciał mordy niecnotliwe
I domowe okrócić^[10] najazdy, krwie chciwe,
Jeśli pragnie ojczyzny ojcem być nazwany,
I tymże na wysokich kolumnach pisany, —

 Niech objeździć swą wolą śmie nieokróconą,
A jego sprawy przyszłe wieki więc wspomioną;
Ponieważ cnocie żywej my źli nie życzemy,
Aż gdy nam z oczu zniknie, toż jej żałujemy.

 Co po tych skargach próżnych, jeśli na występy^[11]
Przez spary, jako mówią, patrza urząd tępy?

[17]

Po co statut i prawa chwalebne stawiamy,
Jeśli się obyczajów dobrych nie trzymamy?

 Nie odstraszą zbytecznym ogniem zarażone
Kupca kraje^[12] chciwego, ani przesadzone^[13]
Mrozem gwałtownym pola; żeglarze bywali
Wszystek świat, jako wielki, kołem objechali.

 Ubóstwo, hańba wielka, każe człowiekowi
Czynić i cierpieć wszystko; już on i wstydowi
Mir dawno wypowiedział i, cnocie niedbały
Poświęconej nie myśli dostępować skały.

 Albo my do spólnego skarbu, gdzie życzliwa
Ludzka pochwała i głos pospolity wzywa,
Albo w morze, przyczynę wszech nieszczęśliwości,
Perły, złoto i wielkiej kamienie drogości

 Zarzućmy, jeśli grzechów żałujem statecznie
I nieprawości swoich. Potrzeba koniecznie
Złej napierwsze początki żądze wykorzenić,
A dziełem pracowitszem pieszczotę^[14] odmienić.

 Nie umie syn szlachecki na koń wsieść i w łowy
Na dziki źwierz z oszczepem jachać nie gotowy;
Lepiej kufla świadomy, albo kart pisanych,^[15]
Każeszli dać i kostek prawem zakazanych.

 Więc ojciec krzywo przysiągł, wydarł sąsiadowi,
Gotując niegodnemu spadek potomkowi;

[18]

I przybywać^[16] mu rzkomo, ale nie wiem czemu,
Zawżdy na czymści schodzi^[17] państwu niesporemu.^[18]

1. przekład ody 24, księgi III Horacego.
2. pożyć kogo lub czego = pokonać kogo, co.
3. koczujących.
4. u Horacego: Scythae.
5. Getowie, u Rzymian Dakowie (Daci), plemię pochodzenia trackiego.
6. wspólne.
7. będące wspólną własnością.
8. w staropolszczyźnie: rządzić kogo, co.
9. dopełniacz liczby pojedyńczej.
10. ukrócić.
11. występki.
12. kraje gorące.
13. przejęte.
14. zniewieściałość.
15. malowanych.
16. czas teraźniejszy, z przyrostkiem ć.
17. zbywa.
18. to jest takiemu, któremu się nie wiedzie.

Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronach autorów: Horacy, Jan Kochanowski.