Jana Kochanowskiego Dzieła polskie (1919)/Pieśni/Księgi wtóre/Pieśń XIII

<<< Dane tekstu >>>
Autor	Jan Kochanowski
Tytuł	Jana Kochanowskiego Dzieła polskie
Podtytuł	wydanie kompletne, opracowane przez Jana Lorentowicza
Wydawca	Tow. Akc. S. Orgelbranda S-ów
Data wyd.	[1919]
Miejsce wyd.	Warszawa
Indeks stron

›››

[72]PIEŚŃ XIII.^[1]

Panu dzięki oddawajmy,
Jego łaskę wspominajmy,
Który hardym miesza rzeczy,
A skromne ma na swej pieczy.

On hardy, nieunoszony,
On Tyran^[2] północnej strony,

[73]

Któremu jako sam mniema,
Świat tak wielki równia^[3] nie ma;

Car Moskiewski plac mężnemu,
Puścił Królowi Polskiemu;
Nie oparł się aż o lody,
Niepławnej północnej wody.

Granic i zamków budownych
Odbieżał i miast warownych;
Płatna to,^[4] kiedy o duszę,
I sam go obmówić^[5] muszę.

Obróć swój koń prędkonogi,
Nieścigniony Care drogi;
Chcesz być groźnym, a uciekasz,
Jeśliś płochy, hardzie nie każ.^[6]

Teraz był czas prorokować,
Komu szłyk^[7] naprzód zdejmować;
Teraz się było dowiadać,
Kto ma naprzód z konia spadać.

[74]

Bóg pomóż, Królu jedyny
Szerokiej polskiej krainy.
Umiesz ty hardym dogodzić,
Ani się im dasz rozwodzić.

Zdjąłeś maszkarę butnemu
Tyrannowi Moskiewskiemu.
Okazałeś, że nie kąsa,
Chocia to porożem^[8] wstrząsa.

W zamcech^[9] nadzieję pokładał,
Ale i tych prędko stradał;
Nie przyszło mu do odsieczy:
Głowy ostrzec^[10] bardziej grzeczy.

Znowu tedy, skąd był wyszedł,
W ręce polskie Połock przyszedł,
Za powodem szczęśliwego
Stefana, Króla Polskiego.

Nie pomogły kule częste,
Zręby mocne, baszty gęste:
Puściły żelazne brony.^[11]
A ty, Królu niezmożony,

Nie tylko zamki budowne,
I twierdze bierzesz warowne;
Ale, co chwalniejsza w tobie,
Jesteś silen i sam w sobie.^[12]

[75]

Nie puściłeś wódz gniewowi,
Łaskęś nieprzyjacielowi
Uczynił; masz i dzielnością,
Masz już nadeń i ludzkością.

Zdrów bądź, Królu niezwalczony;
Ciebie moje wdzięczne strony
Nie zmilczą między sławnymi
Bohatery walecznymi.

1. pieśń napisana po zawarciu (r. 1582) z Iwanem Groźnym traktatu, zapewniającego Polsce Inflanty i Połock. ( Przypis błędny — pieśń ta została opublikowana już w 1580 jako pierwsza w zbiorze Piesni trzy Iana Kochanovvskiego, O wzięciu Połocka, O statecznym słudze R.P., O vczciwey małżonce wydanym w Warszawie przez Walentego Łapczyńskiego w drukarni latającej Mikołaja Szarfenbergera).
2. władca.
3. od: rówień, ia.
4. ważna to rzecz.
5. usprawiedliwić.
6. jeśliś trwożliwy, nie odgrażaj się zuchwale.
7. komu się pierwszemu kłaniać. Szłyk — w starej polszczyźnie: czapka spiczasta. Poselstwo Iwana Groźnego, po przybyciu do Krakowa 1579 roku, żądało, aby król, przyjmując je, powstał z tronu i zdjął czapkę.
8. pokazuje rogi.
9. dawny miejscownik liczby mnogiej.
10. ochronić.
11. bramy.
12. umierz nad sobą panować.

Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronie autora: Jan Kochanowski.