John Brown (1934)

	<<< Dane tekstu >>>
Autor	Cyprian Kamil Norwid
Tytuł	John Brown
Pochodzenie	Dzieła Cyprjana Norwida
Redaktor	Tadeusz Pini
Wydawca	Spółka Wydawnicza „Parnas Polski”
Data wyd.	1934
Druk	W. L. Anczyc i Spółka
Miejsce wyd.	Warszawa
Źródło	skany na Commons
Inne	Cały tekst; Pobierz jako: EPUB • PDF • MOBI
	Indeks stron

›››

JOHN BROWN.

John Brown à M. H. L. VAL.

«Autant que j’ai pu en juger dans ma vie, les hommes braves sont les seuls desquels on puisse attendre, qu’ils solent humains envers un ennemi tombé — les lâches prouvent leur courage par leur férocité — Christ, le grand capitaine de la liberté aussi bien que du salut, qui, comme il était prédit, commença la mission en la proclamant — Christ, dis-je, a trouvé bon de m’enlever l’épée d’acier que j’ai portée pour un temps, mais il en a mis une autre dans mes mains — l’épée de l’espoir. — A tout prendre, je ne suis nullement désappointé. Je l’ai été beaucoup touchant moi-même, pour n’avoir pas été à la hauteur de mes propres plans — mais, maintenant je me sens entièrement soumis, même en cela, car le plan de Dieu était infiniment meilleur sans aucun doute — autrement je ne me serais pas écarté du mien»^[1].

1.

Jak orły, w klatce zamknięte drucianéj,
Siadują przez dzień, niewoli pamiętne,
Lecz z świtem, oczy przetwierając smętne,
Do lotu skrzydłem biją w twarde ściany,
Aż, uderzywszy tak, co świt, o kraty,

Pierze im z ramion obite wiatr niesie,
I każdy pierzom swym dziwuje się,
Na skrzydłach krwawe oglądając łaty,
I wraca głowę, ze skrońmi płaskiemi,
Odpoznawając się w klatce, na ziemi —

2.

Tak wy, szlachetni, różnego narodu
Wolności świtów zamknięci orłowie,
Przed czasem zgaśli konspiratorowie,
Młodzieńcy w grobach lub starcy zamłodu,
Zdawałoby się, że, czasów zakony
Własnemi łamiąc muskuły i nerwy,
Co potem w dziejach, to czynicie pierwéj
Na samych sobie, jak święty szalony,
Wracając co wiek z oczyma błędnemi
Do odpoznania się — w klatce — na ziemi!

3.

Lecz oto właśnie tam, gdzie wolność sama
Całą się stawa tradycją narodu,
Nawskroś otwartą, z wschodu do zachodu —
Gdzie dzieje nie są jak gmach, lecz jak brama —
Właśnie że owdzie, w Ameryce młodéj,
Starzec, wiekowi swoim równy wiekiem,
Iż człowieczeństwem dzielił się z człowiekiem,
Krętszy mającym włos, czarne jagody,
Starzec szlachetny i Mojżesz murzynów,
Głowę swą idzie nieść z głowami synów!

4.

O, ten, a trumnie mu przygotowanéj
Siadłszy, z więziennym gdy rozmawia sługą,
Słuchajcie, ludy, bo ubiegnie długo,
Nim się buntownik tak umiarkowany
Narodzi światu — nim wódz tak ogromny,
I szubienicznik tak arcyszlachetny,
Tak dzielny starzec, ojciec tak bezdzietny —
Aż się narodzi taki bezpotomny,
Że wasze wszystkie wystawy arcydzieł
Niewarte jego szubienicy i dzieł!

5.

Wkrótce już sędzie sami sobie skłamią,
By gwiazd dwanaście Ameryki zbladło;
Sprawiedliwości przepęknie zwierciadło —
Na czoło starca kapelusz załamią,
Deskę usuną z pod stopy zdradzonéj —
On rzeknie: «Amen» i nogi skinieniem,
Jak jeździec konia swego ze strzemieniem,
Odepchnie cały świat zezwierzęcony!
I będzie plamą na słońcu czerwonem,
I plamą będzie na oku strwożonem.

6.

Ah, Waszyngtonów i Kościuszków cienie,
Mężów, co z kończyn obcego narodu
Niańczyć ci przyszli, Ameryko, zmłodu,
By nie zwać cudzem cudze wyzwolenie,
Czy, patrząc z szczytów, gdzie jest źródło wzroku,
Cienie te zczasem nie zmylą się raczéj
I wołającym o pomoc, w rozpaczy,
Czarny pokażą sztandar na obłoku —
A ludzie bladzi, stłumieni i cisi,
Rzekną, iż w Brownie Ameryka wisi.

↑ W przekładzie polskim: O ile mogłem osądzić w swem życiu, jedynie od ludzi dzielnych można oczekiwać ludzkiego zachowania się wobec pokonanego nieprzyjaciela; tchórze dowodzą swej odwagi okrucieństwem. Chrystus, wielki obrońca wolności, jak i zbawienia, który — jak przepowiedziano — rozpoczął misję swą od głoszenia wolności; Chrystus, powiadam, uznał, że należy mi wytrącić miecz stalowy, jaki nosiłem przez pewien czas, lecz włożył mi do ręki inny — miecz nadziei. — Jeśli wszystko dobrze zważyć, wcale nie jestem rozczarowany. Byłem bardzo rozczarowany co do siebie samego, że nie znalazłem się na wysokości zadania, jakie sam sobie wytknąłem; lecz teraz poddałem się całkowicie i w tem, bo plany boże, były ponad wszelką wątpliwość nieskończenie lepsze — inaczej nie byłbym odbiegł od planów swoich.

Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronie autora: Cyprian Kamil Norwid.

[1] W przekładzie polskim: O ile mogłem osądzić w swem życiu, jedynie od ludzi dzielnych można oczekiwać ludzkiego zachowania się wobec pokonanego nieprzyjaciela; tchórze dowodzą swej odwagi okrucieństwem. Chrystus, wielki obrońca wolności, jak i zbawienia, który — jak przepowiedziano — rozpoczął misję swą od głoszenia wolności; Chrystus, powiadam, uznał, że należy mi wytrącić miecz stalowy, jaki nosiłem przez pewien czas, lecz włożył mi do ręki inny — miecz nadziei. — Jeśli wszystko dobrze zważyć, wcale nie jestem rozczarowany. Byłem bardzo rozczarowany co do siebie samego, że nie znalazłem się na wysokości zadania, jakie sam sobie wytknąłem; lecz teraz poddałem się całkowicie i w tem, bo plany boże, były ponad wszelką wątpliwość nieskończenie lepsze — inaczej nie byłbym odbiegł od planów swoich.

[1]