KANCJONAŁ BOŻONARODZENIOWY ... przez Wikiskrybów zebrany
KANCJONAŁ BOŻONARODZENIOWY ... przez Wikiskrybów zebrany
Kolęda
Zwyczaj kolędowania narodził się jeszcze w pogańskich czasach rzymskich, gdy to w pierwszych dniach roku sąsiedzi i krewni odwiedzali się wzajemnie, obdarowywali się prezentami i śpiewali pieśni calendae, chwalące początek miesiąca, domowników i otoczenie. Muzyka bowiem łagodzić miała obyczaje i od zarania dziejów była wyrazem radości. Z upływem wieków pieśni te, również wśród chrześcijan, przybrały charakter religijny znany po dziś dzień. Obecnie śpiewane są w czasie Świąt Bożego Narodzenia — to jest od 24 grudnia, aż do końca stycznia — święta Matki Boskiej Gromnicznej obchodzonego 2 lutego. Początkowo twórcy kolęd czerpali z Ewangelii i taka kościelna pieśń nazwana została kolędą, z biegiem czasu pieśń coraz częściej sięgała do źródeł pobożności ludowej i jako bardziej świecka nazwana została pastorałką. Obecnym wielowiekowym zwyczajem, całe rodziny po wieczerzy wigilijnej siadały i kolędowały kontynuując tym samym niezmienioną od niemal tysięcy lat tradycję. Do Polski zwyczaj ten dotarł jeszcze w XV wieku, a pierwsza spisana kolęda rozpoczynała się od słów Zdrów bądź, Królu Anielski.... W niecałe sto lat później ukazały się pierwsze Kancjonały Chrześcijańskie, będące zbiorami kantyczek - religijnych pieśni kościelnych, do których zaliczono już kolędy. Do najbardziej znanych kolęd świata należy Cicha Noc tłumaczona niemal na wszystkie języki. W Polsce rozbrzmiewały przede wszystkim pieśni Dzisiaj w Betleem, Jezus malusieńki, Lulajże, Jezuniu, czy Pójdźmy wszyscy do stajenki. Co ciekawe, Polska liczy sobie najliczniejszy zbiór kolęd na świecie — niemal 200 kolęd i ponad 400 pastorałek, gdy w zachodnich krajach dominują jedynie pastorałki. Tradycja kolędy była na tyle silna i kultywowana w każdym domu, że każdy cech rzemieślniczy posiadał swoją kolędę. Również w niektórych regionach Polski, szczególnie na wsi, spotykany jest jeszcze nawet do dziś, zwyczaj "kolędowania" — chodzenia po domach grupy kolędników — przebierańców śpiewających kolędy. Wśród nich, w zależności od regionu, spotkać można Anioła, Diabła, Turonia, Trzech Króli, Pastuszków i Muzykantów. Wiele z takich grup przygotowywało również jasełka, które w ramach "teatralnej" sztuki odgrywane były przed pełną publicznością przez młodych "aktorów". Za twórcę przedstawień bożonarodzeniowych uważany jest św. Franciszek z Asyżu, a treścią ich była, i jest nadal, historia narodzenia Jezusa w Betlejem jak i spisku Heroda. To najprawdopodobniej one właśnie, nawiązując do antycznych tradycji odwiedzin i pocieszania, dały początek wędrownym teatrzykom ludowym o świeckim charakterze.
