Księga pamiątkowa miasta Poznania/Miejski majątek ziemski Naramowice
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Księga pamiątkowa miasta Poznania |
| Podtytuł | Dziesięć lat pracy polskiego zarządu stołecznego miasta Poznania |
| Redaktor | Zygmunt Zaleski |
| Wydawca | Magistrat stołecznego miasta Poznania |
| Data wyd. | 1929 |
| Miejsce wyd. | Poznań |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Cały tekst |
| Indeks stron | |
Pola irygacyjne w Szelągu będące własnością miasta a używane pod plantacje warzyw, okazały się wobec przesycenia gleby mułem kanałowym niedostateczne i trzeba było dążyć koniecznie do ich rozszerzenia. Jako tereny najbliższe, bo przylegające do plantacji warzyw w Szelągu, okazały się pola majątku Naramowice, będące własnością Skarbu Państwa (Okręgowego Urzędu Ziemskiego w Poznaniu).
Miasto podjęło dlatego starania o nabycie tego majątku na własność, a chcąc jaknajszybciej przystąpić do powiększenia pól irygacyjnych narazie zadzierżawiło majątek ten od 1. kwietnia 1923 za odpowiednią dzierżawą do czasu nabycia go na własność.
Pertraktacje o kupno majątku zostały w roku 1924 ukończone i kontraktem z dnia 6. grudnia 1924 nabyło miasto od Skarbu Państwa majątek ten o ogólnym obszarze 481.52,90 ha, obejmującym ziemi ornej 335 ha, łąki 30 ha, zapoczątkowanej szkółki drzew owocowych 3 ha i 113½ ha nieużytków za cenę 230.977,38 zł.
Przejęte zabudowania gospodarcze były stare i zupełnie zniszczone; inwentarz żywy był niekompletny, a inwentarz martwy prawie nie do użycia.
Widocznem było, że w ostatnich latach z powodu wojny i późniejszego kryzysu gospodarczego ówczesny właściciel nie podejmował żadnych inwestycyj.
Miastu przypadł zatem obowiązek doprowadzenia majątku do stanu normalnego; przedewszystkiem wytknęło sobie miasto za cel uprzemysłowienie majątku.
W pierwszym rzędzie przystąpiono zaraz do skompletowania inwentarza żywego zakupując 16 koni i 49 sztuk bydła rogatego. Tabela poniższa wykazuje inwentarz żywy w poszczególnych latach:
Rok
|
Konie
|
Źrebaki
|
Krowy
|
Stadniki
|
Jałowice
|
Cielęta
| |
| 1923 1924 1925 1926 1927 1928 |
38 43 39 39 34 33 |
1 — 3 3 3 — |
49 49 58 52 64 70 |
1 1 2 2 2 3 |
— — 24 31 — 26 |
— 30 — 1 14 — | |
Dalej uzupełniono inwentarz martwy, zakupując uprząż na 12 koni, 4 wozy robocze, rozmaite pługi, radła, kosiarki itp.
Poza tem rozpoczęto z uporządkowaniem nieużytków, a więc 10 ha ugoru po lesie wykarczowano, zrównano i zamieniono na rolę uprawną kosztem 5 000,— zł. W roku 1925 poza dalszem uzupełnieniem inwentarza i pracami około doprowadzenia ziemi do większej kultury, przeprowadzono częściowy remont walących się zabudowań gospodarczych, asygnując na ten cel 15 000 złotych.
W latach 1926/27 podjęto dalsze inwestycje, mianowicie pobudowano jeden dom mieszkalny dla 2 rodzin robotniczych o 2 mieszkaniach, składających się z 2 pokoi i kuchni, górki, chlewików itd. kosztem 30 000,— zł., a celem powiększenia obszaru uprawnej ziemi podjęto prace około nawodnienia nieużytków wykonując kanał z Szeląga do Naramowic z syfonem i kanałami bocznemi kosztem 63 000,— zł.
W następstwie tego uprawiono 26 mórg pod wikliniarnię, sadząc 12 odmian wikliny, a dalsze 150 mórg przygotowano pod dalszą wikliniarnię, siejąc na terenie tym narazie seradelę i łubin.
W dalszym ciągu celem doprowadzenia majątku do jaknajwiększej wydajności przystąpiono do jego zmechanizowania. Zakupiono młocarnię, śrótownik, 1 traktor „Fordson“ z pługiem, 1 traktor „Raupenstock“ z pługiem, 1 samochód osobowy i ciężarowy i rozmaite siewniki, kosiarki itp. za cenę ogólną 78 200,— zł.
Poza tem powiększono obszar majątku wykupując z rąk prywatnych przyległy teren o powierzchni 5.86.70 ha za cenę 15 000,— złotych.
Największy rozmach w kierunku dalszej rozbudowy majątku wykazuje rok 1928.
Odrestaurowano gruntownie dawniejszy pałac na dom administracyjny, gdzie mieści się także mieszkanie dla zarządcy majątku, a na górze ubikacje mieszkalne dla służby i 10 ogrodników. Zburzono starą oficynę i na jej miejscu pobudowano domek mieszkalny o 4 pokojach z przynależnościami dla kierownika szkółki drzew, doprowadzając równocześnie do tych budynków kanalizację, wodę i światło elektryczne.
Koszt ogólny tych budowli wynosił 89 000,— zł.
Nadto pobudowano dalsze 2 domy dla 5 rodzin robotniczych o 4 mieszkaniach 2 pokojowych z kuchnią i 1 mieszkanie o 1 pokoju i kuchni, kosztem 90 000,— zł.; magazyn do nawozów, narzędzi i maszyn rolniczych kosztem 18 000,— zł; uporządkowano park kosztem 23 500,— zł; otoczono szparagarnię, ogród i podwórze płotem z siatki drutowej; pobudowano szopę jako pakownię produktów szkółki drzew; zaprowadzono światło elektryczne do budynków gospodarczych; przebrukowano drogę obok podwórza; wystawiono parkan betonowy od ulicy włącznie bramy wjazdowej ogólnym kosztem 35 600,— zł.
Dalej rozpoczęto budowę głównej bramy wjazdowej i planowanie podwórza.
Poza wyżej wymienionemi inwestycjami wybudowano w czasie od przejęcia majątku do roku 1928 — 5 stawów rybnych, z których 4 zarybiono i które w roku 1928 przyniosły już korzyści.
Koszt budowy tych stawów wynosił 12 500,— zł.
Budowa 6 stawu rybnego jest w toku.
Szczególnie usilnie dążono do rozwoju szkółki drzew owocowych.
Gdy w roku 1923 przy przejęciu majątku przez miasto wynosił obszar szkółki tylko 10 mórg, obejmuje ona dzisiaj już 88 mórg, a postanowiono corocznie powiększać szkółkę o 20 mórg.
Obok szkółki drzew zaprowadzono większą plantację warzyw na 82 morgach.
O ile chodzi o ziemię orną, to przeciętnie obsianych było rok rocznie 900 mórg zbożami, 100 mórg seradelą i łubinem, 300 mórg ziemniakami.
Na majątku zatrudnionych jest obecnie stale jeden zarządca majątku, 1 kierownik szkółki, 1 pisarz, 10 ogrodników, 23 deputatników, 50 zaciążników, a oprócz tego zatrudnia się latem w szkółce 30 robotników rolnych.
Majątek doprowadzony został do takiej kultury, że w budżecie na rok 1928 przewidziano już jako czysty zysk 74 000,— zł przeznaczony na pokrycie oprocentowania i amortyzację włożonych kapitałów, gdy tymczasem rok 1927 wykazywał tylko 21 000,— złotych czystego zysku.
Organem doradczym dla majątku jest osobna deputacja, składająca się z członków Magistratu, Rady Miejskiej i obywateli-fachowców.
Od 1 stycznia 1925 włączony został cały obszar dworski majątku Naramowice do gminy stoł. miasta Poznania.
Majątek Naramowic wraz z żywym i martwym inwentarzem przedstawia dzisiaj według ostatniego szacunku wartość 1 007 052,— zł.
