Ludowe nazwy miejscowe w powiecie Brzeskim w Galicyi/X
<<< Dane tekstu >>> | |
Autor | |
Tytuł | Ludowe nazwy miejscowe w powiecie Brzeskim w Galicyi |
Pochodzenie | Lud. Organ Towarzystwa Ludoznawczego we Lwowie, 1895, 1896, 1897, 1903, 1904 |
Redaktor | Antoni Kalina; Karol Potkański, Seweryn Udziela |
Wydawca | Towarzystwo Ludoznawcze |
Data wyd. | 1895-1904 |
Druk | „Drukarnia Polska“; Drukarnia Ludowa; Drukarnia W. A. Szyjkowskiego; Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego |
Miejsce wyd. | Lwów; Kraków |
Źródło | Skany na Commons |
Inne | Cały tekst |
Indeks stron |
Cała gmina wzięła nazwę od części wsi, liczącej 13 domów, obejmującej dwór, zwanej Dąbrówka morska.
Nazwa Dąbrówka pochodzi ztąd, że pierwsze domy zbudowano w lesie dębowym, którym, równie jak gęstą wikliną, cała ta nadwiślańska miejscowość była pokryta. W miarę rozradzania się ludności i przybywania osadników, korczowano lasy i na grunt orny przemieniano tak, że dziś widać tu tylko szerokie przestrzenie bujnych pól, użyźnianych wylewami Wisły. Powiadają starzy ludzie, „że około roku 1813 były tam jeszcze lasy a mało domów, tyle było gruntu, ile sobie kto wykorczował i obsiał. Nawet obszar dworski tyle miał gruntu, że mógł tylko 15 ludzi wyżywić“.
Przymiotnik „morska“ pochodzi od głównego majątku, wsi Morsko, położone po drugim brzegu Wisły. Tak Dąbrówka, jak Morsko i Witów, położone z drugiej strony Wisły, były niegdyś własnością jednego pana. W pierwszej połowie bieżącego stulecia — podają wiekowi ludzie — był właścicielem Dąbrówki morskiej „pan Skarzejski (Skarzyński?), bardzo dobry pan i zamożny, który tu mało mieszkał; miał on drugie dobra za Krakowem nazwiskiem Laksendrowice (Aleksandrowice). Za tego dziedzica Dąbrówka była mlekiem i miodem płynąca, bo wszystkie lasy i wikla używali włościanie na paszę latem i nawet i zimą, to też do dziś dnia, którzy go pamiętają, mówią, żeby mu Pan Bóg dał królestwo niebieskie. Z tego powodu grunta Dąbrówki nie mają innej nazwy tylko lesiska i wikliska. Dawne lasy i wikla wykorczował zupełnie następny właściciel Dąbrówki śp. Karol Trzeciak między r. 1847 a 1856.
1. Dąbrówka morska, j. w. X. A.
2. Dąbrówka duża witowska, licząca 19 domów, nazywa się dlatego, „że tam za Wisłą jest gmina Witów“.
3. Dąbrówka witowska, najmniejsza część wsi, posiadająca folwark dworski i zaledwie 3 domy włościańskie, nazwana z tego samego powodu, co poprzednia.
1. Doły nad Wisłą, pole o przestrzeni około 8 morgów, położone niżej za wałem regulacyjnym nad samą Wisłą.
2. Lesiska i
3. Wikliska, pola gminne o przestrzeni do 110 morgów, powstałe z wykorczowanych lasów i wikli (j. w. X. A.).
4. Ulassy, pole o przestrzeni około 4 morgów, było niegdyś naprzód wykorczowane pod lasem czyli u lasu. Obecnie wszystko wykorczowane, niema lasów dawnych ani śladu, prócz małego kawałka na obszarze dworskim obejmującego 2 do 4 morgów.