Ludowe nazwy miejscowe w powiecie Brzeskim w Galicyi/XXIII
| <<< Dane tekstu | |
| Autor | |
| Tytuł | Ludowe nazwy miejscowe w powiecie Brzeskim w Galicyi |
| Pochodzenie | Lud. Organ Towarzystwa Ludoznawczego we Lwowie, 1895, 1896, 1897, 1903, 1904 |
| Redaktor | Antoni Kalina; Karol Potkański, Seweryn Udziela |
| Wydawca | Towarzystwo Ludoznawcze |
| Data wyd. | 1895-1904 |
| Druk | „Drukarnia Polska“; Drukarnia Ludowa; Drukarnia W. A. Szyjkowskiego; Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego |
| Miejsce wyd. | Lwów; Kraków |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Cały tekst |
| Indeks stron | |
»Gmina tutejsza otrzymała nazwę Jaworsko a to po tem, że zamiast sadów było bardzo dużo około domów i po polach drzewa jaworów, bo zostały wykarczowane i na materyał stolarski zużyte«.
1. Dolyna (8 domów), »bo domy są w dolynie, a ze wszech stron bliskie góry«.
2. Góra po nawsie (13 d.), »dlatego tak się nazywa, bo domy poczynają się i są położone na wysokiej górze, które połogo się obniżają i kończą się przy potoku wsiowym«.
3. Górka (5 d.), »bo domy są na bystrej a małej górze«.
4. Pasterniki, »bo tam mieszkają włościanie tacy, którzy mają zagrody po jednym morgu z gruntów nadane dworskich w roku 1810 i takowe płotami ogradzają, przeto pasterniki się nazywają«.
5. Poddajstwe (26 d.), »bo za czasów pajszczyzny byli poddani do wykonywania w tygodniu trzechdniowej roboty panu Zelychowskiemu, właścicielowi dóbr Jaworsko«.
6. Podgrabie (5 d.), »bo domy są przy granicy gwoździeckiej (gmina Gwoździec) i pod lasem grabowym«.
1. Dąbie, »grunt orny i łąki razem połączone, nazywa się Dąbie, bo są po tych gruntach dęby«.
2. Dąbrówka, »nazywa się tak po kobiecie nieznanego nazwiska, która pochodziła z Dąbrowy. Obecnie ten grunt używają Bace«.
3. Dział, »grunta tak zwane, bo są połogo położone na górze«.
4. Działy graniczne, »bo są położysto na górze przy granicy łoniowskiej (gmina Łoniowy) położone«.
5. Górki, »bo jest na górze, przez którą niema przejazdu i zły przechód«.
6. Jaworze, »bo dawniej były jawory, z czasem zostały wykarczone, obecnie pole nazywa się potem jaworze«.
7. Kamionka, »grunt, bo jest piaszczysty, kamienny«.
8. Na kamieńcu, »bo jest grunt piaszczysty, z kamieniami pomieszany«.
9. Na wierzchowinie, »bo jest na położystej górze«.
10. Podlesie, »bo jest pod lasem gwozdzieckim«.
11. Postronie, »bo jest na uboczu od strony Łysagóry« (gmina Łysagóra).
12. Pod wilkówką, »bo jest pod karczmą zwaną wilkówka« (p. niżej karczmy).
13. W dole, grunt, »bo jest położony w dolinie«.
14. W lasku, »bo pomiędzy tymi gruntami są małe lasy«.
15. Wolnica, »pastwisko z krzakami obecnie wyrobione na pole, dlatego tak się nazywa, bo tam pasali bydło, w krzakach grabili pościel z pierwszej części wsi (Góra) wszyscy wspólnie, obecnie wszyscy wspólnie gruntu używają (10 morgów).
16. W zagórzu, grunt, »bo jest za górą w dolinie położony«.
17. Zagonie, »grunta kilkunastu gospodarzy, a to po tem tak się nazywają, bo są za drogą zagoniową, która prowadzi z Łysagóry do Jaworska«.
18. Zagórze, »bo jest za górą«.
1. Dąbie (j. w. C. lp. i).
2. W dole (j. w. l. lp.).
3. W potoku łysagórskim, »bo wypływa z Łysagóry potok i płynie przez te łąki«.
1. Jeziorki, »bo na tem pastwisku są bagna, jeziora«.
2. Wolnica (j. w. l. lp. 15).
1. Górki, »bo jest na górze, przez którą niema przejazdu i zły przechód«.
2. Wolnica, »a to po tem tak się nazywa, bo każdemu biednemu z naszej gminy wolno było zbierać, rąbać opał i ścioł grabić. Około roku 1810 rozdzielono pomiędzy włościan, obecnie część lasu wykarczowano, przerobiono na pole, a część czyli połowa została lasem i tak pole, jako i las, nazywa się wolnica«. (Por. C. lp. 15).
Wilkówka, »bo w tej miejscowości dawnemi czasy łapano wilki do dołów w ten sposób: wyrobiono dół głęboki, spodem szeroki, górą wąszki, wrzucono do dołu kawał ścierwa i dół leko gacią czyli gałęziami przyłożono. Gdy wilkowi mięso w dole zapachło, przybliżał się do niego, po gaci się pomykał, nareszcie wpadał do dołu i w dole został ubity. Dawnemi czasy w naszej okolicy wilki jak bydło chodziły«.
