Od,
Ode,
przyim. z 2 p., wyraża osobę a. rzecz,
o. której ktoś ś. oddala, cofa, stroni, odwraca: odchodzić
o. domu, usuwać się od udziału, odwracać oczy od smutnego widoku, odpędzić nieprzyjaciela od miasta, od godziny do godziny, od morza do morza; w czyim imieniu, z czyjego polecenia, w czyim zastępstwie: kłaniaj mu ś. ode mnie, przychodzić w poselstwie od króla; ze strony czego, z czyjej strony: stanąć od wiatru, od wschodu, od dołu, od góry; u kogo przebywający: uczeń od szewca, chłopiec od ślusarza; do czego służący, do czego przeznaczony: szczotka od zamiatania, łyżeczka od herbaty, człowiek od pałasza = noszący pałasz; na wypadek czego, w jakim celu, na co, przeciw czemu: od parady, od święta, lekarstwo od febry, od biedy = jako tako, w braku czegoś lepszego, od siedmiu boleści = nic nie wart; za co, wskutek czego: płacić od sztuki; przeciw czemu: nie od tego jestem = nie jestem temu przeciwny, gadać od rzeczy = bez sensu, niedorzecznie, trzy po trzy; przez kogo: świat stworzony od Boga; z powodu czego, wskutek czego: rana od kuli, od przybytku głowa nie boli; przy stopniu wyższ.: nad co, nad kogo, aniżeli co, aniżeli kto: lepszy od ciebie, bielszy od śniegu; od ręki co zrobić = ręcznie, bez narzędzi gieometrycznych narysować, zakreślić coś, natychmiast, nie odkładając; jako przedrostek przy czasownikach oznacza: oddalanie a. oddalanie ś., oddzielanie: odchodzić, odpędzać, odrywać, odbierać; nasycenie ś. czynnością: odjeść ś., odcałować ś.; przerwanie zawady w czynności: odkaszlnąć, odetchnąć; zniesienie skutków czynności: odwołać, odbarwić, odtłuścić; zwrócenie a. zwrócenie ś. czynności w odwrotnym kierunku: odnosić, odpływać, odprowadzić; odpowiedzenie tą samą czynnością: odszczeknąć, odpłacić, odkłonić ś.; wykończenie czynności: odrobić, odtańczyć; wypełnienie miary czynności: odchorować, odcierpieć; przywrócenie do pierwotnego stanu: odbudować, odmłodzić; odtworzenie, skopjowanie: odpisać, odrysować.
Strona w Wikisłowniku
