M. Arcta Słownik ilustrowany języka polskiego/Dać

<<< Dane tekstu >>>
Autor Michał Arct
Tytuł M. Arcta Słownik ilustrowany języka polskiego
Wydawca M. Arct
Data wyd. 1916
Miejsce wyd. Warszawa
Źródło Skany na Commons
Inne D – wykaz haseł
D – całość
Indeks stron
Strona w Wikisłowniku Strona w Wikisłowniku

Dać, nied. Dawać, wręczyć, udzielić, podarować, ofiarować: D. na wódkę, D. łapówkę, D. komu córkę = wydać za mąż; D. rękopis do druku, buty do reperacji, bieliznę do prania; D. co do depozytu = oddać, złożyć; D. czego = udzielić, użyczyć, D. radę; D. pieniędzy, pożyczyć; D. komu, czemu radę = poradzić, sprostać, potrafić, zrobić; D-ję słowo!, przyrzec; D. pomoc = okazać; wydać, uczynić, przynieść; krowa daje mleko, drzewo daje owoc; D. dochód; zapłacić, zaofiarować, zaproponować (Dam za to dukata); D. na co = wyłożyć, wyekspensować, poświęcić, ofiarować, zaryzykować; dajmy na to = przypuśćmy, uwzględnijmy, weźmy w rachubę to; D. rękę = podać: przyrzec, zobowiązać ś.; lekarstwo choremu, na poty, na wymioty, na sen; D. potrawę na stół = podać; D. głos za kim; Dawaj! = dalej! dalejże! nuż!: dawaj pić wódkę! = wziąć ś. do picia wódki; wystąpić z czym, wydać, wyprawić co: D. obiad, koncert; D. lekcję = odbyć ją, udzielić jej; D. lekcje, uczyć; D. komu nauczkę; oddać, nadstawić: D. głowę pod miecz; dałbym za to głowę, szyję; D. buzi; dała mu = oddała mu się; przedstawić, złożyć: D. dowód przyjaźni; D. przykład; D. wyraz = wypowiedzieć; D. wyraz przekonaniom, uznania = pochwalić; D. do poznania = napomknąć; D. do myślenia = zastanowić; D.miejsce, czas, termin = wyznaczyć, oznaczyć; zostawić: D. komu czas do namysłu; D. komu pokój (Daj sobie pokój = nie trudź się, nie kuś się); sprawić, dopuścić, zrządzić, zdarzyć: Daj, Boże! dałby to Bóg!; oddać, polecić, poruczyć, wydać w ręce czyje! poddać komu: Daj go Bogu, katu!; polecić, kazać: Dał go uczyć, D. konia podkuć; nie zabronić, pozwolić, dopuścić: daj mu się wygadać; da Bóg doczekać; dałbym sobie szyję uciąć; nie daj ś. ruszać! da się to widzieć; nie dano mu dożyć tej radosnej chwili; dało się słyszeć silne gwizdanie; D. się unieść gniewowi; D. znać = zawiadomić: D. sygnał; D. kontrparę = cofnąć lokomotywę; D. komu rózgą i w skórę, w twarz, po plecach; D. komu baty, obić; przen. D. komu po nosie (= zawstydzić go, wyłajać); D. za wygraną = ustąpić; D. susa = skoczyć; D. nogę, drapaka = uciec, szlema (w grze w wista), mata (w grze w szachy), łatę = wstawić; obicie, okno od drogi, kolor; D. odpór (= stawić); D. ognia = strzelać; D. czemu początek; D. wystawkę = rozpocząć grę przez postawienie bili na bilardzie a. przez pierwsze nieznaczne uderzenie, D. ś. ulec, ustąpić, nie obronić ś., poddać ś.; nie daj ś.! = nie ulegaj, nie poddawaj ś., stawaj mężnie, broń ś.! D. ś. we znaki = dokuczyć. D. ś. poznać = nastręczyć możność poznania ś.; D. ś. w moc komu = powierzyć ś., zaufać komu; D. ś. na co, śmiać ś., odważyć ś., piąć ś. do czego; podać ś., udać; wdać ś., zadać ś.


Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronie autora: Michał Arct.