Prawo, to, co stanowi słuszne żądanie; to, co ś. komu należy, co mu przypada: mieć
p. do czego,
p. obywatelstwa,
p-a stanu; jakim
p-em to uczyniłeś? = na jakiej zasadzie?; dochodzić swego
p-a = upominać ś. o to, co ś. komu należy; wystąpić ze swemi
p-ami = zgłosić ś. ze swemi pretensjami do czego; mieć
p. do czego = mieć słuszność za sobą, mieć
p. domagania ś.; rościć sobie
p. do czego = domagać ś. czego; odstąpić, zrzec się swych praw;
p. miecza = moc sądzenia i skazywania na śmierć;
p. życia i śmierci = samowładza nieograniczona;
p. pięści,
p. mocniejszego = przemoc brutalna;
p. starszeństwa = przywileje dziecka pierworodnego;
p. przyrodzone = zgodne z naturą; dać komuś do czego
p. = uprawnić go; przywilej, pozwolenie na co:
p. wypasu na cudzej łące, na przejazd przez cudzy grunt; obowiązek, powinność, rozkaz: twoje psie
p. słuchać; przepis prawny, norma prawna, ustawa: księga, kodeks praw, artykuł
p-a, litera
p-a = dosłowne brzmienie przepisu prawnego według kodeksu; pisać, ustanawiać, uchwalać, ogłaszać, wprowadzać, szanować, łamać, uchylać, znosić
p-a; księga przepisów prawnych, kodeks, statut:
p. rzymskie,
p. kanoniczne = dotyczące kościoła;
p. francuskie = kodeks Napoleona;
p. polskie,
p. magdeburskie,
p. koronne,
p. ziemskie,
p. zwyczajowe,
p. pisane,
p. cywilne,
p. karne,
p. państwowe,
p. handlowe,
p. administracyjne,
p. prasowe,
p. międzynarodowe; w imienin
p-a proszę otworzyć!; w imieniu
p-a aresztuję pana!; nauka prawa, prawoznawstwo, studja prawne, wydział prawny w uniwersytecie: znawca
p-a, student
p-a, doktór
p-a, doktór obojga praw = kanonicznego i rzymskiego (w dawnych uniwersytetach);
przen., zwyczaj ogólnie przyjęty, prawidło, norma towarzyska:
p. grzeczności, przyzwoitości towarzyskiej;
p. gościnności; w przyrodoznawstwie: ogólna norma, zasada, według której dzieją się wszystkie zjawiska analogiczne, ujęta w formę wzoru matematycznego;
p. ciążenia powszechnego,
p. rozszerzalności ciał,
p. załamywania ś. światła i t. d.
Strona w Wikisłowniku
