Ten (ta, to, ci, te),
zaim. wskazujący, używany, gdy wyraźnie wskazujemy jakąś osobę a. przedmiot a. zwracamy uwagę na to, o czym mówimy lub mówiliśmy przed chwilą;
t. —
t.,
t. — tamten = jeden — drugi, ten — ów;
t. — sam = ten właśnie, nie inny;
t. a.
t. = gdy go ściśle określamy, ten mianowicie, to a to = to właśnie, to mianowicie;
t. świat, to życie = doczesność, życie ziemskie; ni z tego, ni z owego = niewiadomo skąd, niewiadomo dlaczego; człowiek po temu a. do tego = zdatny, zdolny; do tego; a do tego = przytem; temu, że..., dlatego, że... = ponieważ, bo; nic z tego = do tego nie dojdzie, to ś. nie stanie; rok, dwa lata temu = już upłynął od tej chwili rok, dwa; już ja w tem jestem = postaram ś. o to; co mi to za człowiek! = z uznaniem a. z ironją; czym — tym —
p. Tym; toż, toż to = dopiero wtedy; to to = z lekceważeniem a. politowaniem; nic mi z tego = to mi ś. na nic nie przyda; poza tym = zresztą, z innych względów; z tym wszystkim = pomijając to wszystko; pomimo to = nie bacząc na te względy; co ci do tego! = ta sprawa nie powinna cię obchodzić; mam w tem coś = zależy mi na tym; tego dnia, tego miesiąca, tego roku, tego wieku = bieżącego, obecnego; te strony, te okolice = najbliższe; w tych czasach = współcześnie; temi dniami, w tych dniach = w ciągu dni najbliższych; jak na to, na toż = jak na złość, na domiar złego.