M. Arcta Słownik ilustrowany języka polskiego/Woda

<<< Dane tekstu >>>
Autor Michał Arct
Tytuł M. Arcta Słownik ilustrowany języka polskiego
Wydawca M. Arct
Data wyd. 1916
Miejsce wyd. Warszawa
Źródło Skany na Commons
Inne W – wykaz haseł
W – całość
Indeks stron
Strona w Wikisłowniku Strona w Wikisłowniku

Woda, płyn bez barwy, smaku i zapachu, jako ciało chemiczne, składający ś. z dwu cząstek wodoru i jednej tlenu (tlenek wodoru), najwięcej w naturze rozpowszechniony we wszystkich trzech stanach skupienia: stałym (lód, śnieg, szron), ciekłym i lotnym (mgła, para, obłoki, chmury), do najprzeróżniejszych i licznych celów używany: w. słodka = rzeczna, źródlana, deszczowa; w. gorzka = morska, mineralna, z solami; w. miękka = deszczowa a. rzeczna, bez przymieszki cząstek metalicznych; w. twarda = źródlana a. rzeczna, z przymieszką cząstek metalicznych; w. mineralna = zawierająca roztwory różnych soli, naturalna lub sztuczna, posiadająca własności lecznicze; w. dystylowana = chemicznie oczyszczona; w. amoniakalna = związek chemiczny amoniaku z wodą; w. wapienna = roztwór wodny wodzianu wapniowego; w. a. wódka królewska = mieszanina dwu części stężonego kwasu solnego z jedną częścią stężonego kwasu azotowego, posiadająca własność rozpuszczania prawie wszystkich metali, nawet srebra i złota; w. utleniona = związek chemiczny jednej części wodoru z jedną częścią tlenu, posiada silne własności utleniające; w. barytowa = roztwór wodzianu barowego; w. bromowa = roztwór bromu w wodzie; w. chlorowa = roztwór wodny chloru; w. Javelle’a = roztwór wodny podchlorynu sodowego; w. stojąca = w stawach, sadzawkach, jeziorach, nie mających odpływu; w. bieżąca = w rzekach, strumieniach, potokach i t. p.; w. kolońska = rodzaj perfum, wyrabianych dawniej tylko w Kolonji przez słynną firmę Farina, obecnie wszędzie fabrykowana; w. gazowa = nasycona gazem dwutlenku węgla; w. sodowa, selterska, emska i t. d. = różne rodzaje sztucznych lub naturalnych wód mineralnych, leczniczych; w. Burowa = roztwór wodny octanu glinu, używany w lecznictwie, jako środek leczniczo chirurgiczny; w. święcona = zwyczajna woda, poświęcona z zachowaniem pewnych obrządków, używa ś. przy różnych ceremonjach i obrzędach kościelnych; w. życia = w podaniach ludowych czarodziejski płyn, powracający życie i zdrowie; w. ognista = w języku dzikich tubylców Afryki, Ameryki: wódka, alkohol; w lm., w-y, płyn maciczny, otaczający płód w żywocie matki; znikł, jak kamień w w-ę = bez śladu; trudno przeciw w-dzie płynąć = zmagać ś. ze zbyt silnemi przeciwnościami; iść, płynąć z w-ą = zdać ś. na los; na swoje koło, na swój młyn w-ę ciągnąć, obracać = starać ś. wyzyskać okoliczności na swoją korzyść; w mętnej w-dzie ryby łowić = korzystać z zamieszania dla własnego zysku; w-ę do morza wozić = robić rzecz niepotrzebną, bezcelowo ś. trudzić: w-ę warzyć, w-a będzie = o pracy bezprzedmiotowej i bezcelowej; nie godzien i w-y mu podać = nie wart nawet być mu sługą; radby go w łyżce w-y utopić = nienawidzi go bardzo; nie mało już upłynęło w-y od tej pory = dawno to już było; krew nie w. = mówi ś. o człowieku z temperamentem; pić w-y = przyjmować wodę mineralną w celach leczniczych; pojechać do wód = dla leczenia ś. wodą mineralną; pójść z w-ą = oddalić ś. dla oddania moczu; to już poszło z w-ą = minęło; pościć o chlebie i w-dzie = suszyć; wsadzać kogo do więzienia na chleb i w-ę = skazać na więzienie z surowym postem; odmówić komu chleba i w-y = wyłączyć ze społeczności ludzkiej; jechać w-ą = rzeką, po morzu, po jeziorze; prowadzić towary w-ą = przewozić statkiem wodnym; brylant, perła najpierwszej w-y = największego blasku, najcelniejszego gatunku.


Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronie autora: Michał Arct.