Złoty, zrobiony ze złota; zawierający złoto, złotodajny: z-a góra, z-a mina, z-a żyła; cenny, drogi, szacowny, nieoceniony, kosztowny; przen., doskonały, wyborny, znakomity: z-e słowa = mądre; przetykany złotem, złotogłowy; mający kolor złota, jaskrawożółty, wpadający w pomarańczowy; pieszcz., kochany, luby, miły, drogi; z. orzeł wszędzie doleci, z. klucz wszystkie drzwi otwiera, z-a szwajca mury przebija = przekupstwem wszystkiego dopiąć można; z. most zgody = najlepsza droga do zgody; z. cielec = pieniądz, mamona; gorączka z-a = chciwość łatwego zysku, karjerowiczostwo; palec z. = serdeczny, pierścionkowy; obiecywać komu z-e góry = czynić mu wielkie nadzieje; z. rycerz = pasowany przy koronacji królów i cesarzów w Europie Zach.; z-e czasy = szczęśliwe; z. wiek = według mitologji Greków i Rzymian: bajeczne czasy powszechnej szczęśliwości; z-a wolność = wolność szlachecka w dawnej Polsce; reguła z-a, prawidło z-e = reguła trzech; z-a liczba = średnia arytmetyczna; cykl księżycowy w astronomji, t. j. przeciąg lat 19; przen., z. środek = umiejętność wybierania czegoś pośredniego między krańcowościami; z-a żyła = hemoroidalna; z. wiek w literaturze polskiej = wiek XVI, jako epoka największego rozkwitu literatury niepodległej Polski; z-a orfa = rodzaj karasia, o pięknym zabarwieniu pomarańczowożółtym z metalowym połyskiem (fig.); z. rybka = ryba z rodziny karpiowatych, o wspaniałym zabarwieniu czerwonożółtym, z metalicznym połyskiem, często hodowana w akwarjach (fig.); z. deszcz — p.Szczodrzeniec; z. kwiat — p.Złocień; z. wierzba — p.Złotowierzba; z-a bylica — p.Złotokwiat; rzecz., czerwony złoty, dukat; dawna srebrna moneta polska, złotówka, ostatnio = 15 kop.; z. reński = moneta austryjacka, gulden, reński = 80 kop.
Strona w Wikisłowniku
