Odysseja/Objaśnienia
< Odysseja
| <<< Dane tekstu | |
| Autor | |
| Tytuł | Objaśnienia |
| Pochodzenie | Odysseja |
| Wydawca | Lucjan Siemieński |
| Data wyd. | 1873 |
| Druk | Drukarnia Leona Paszkowskiego |
| Miejsce wyd. | Kraków |
| Źródło | skany na Commons |
| Inne | Cały tekst |
| Indeks stron | |
OBJAŚNIENIA.
Achaje; Achiwy — szczep najpotężniejszy w Grecyi za czasów wojny trojańskiej.
Acheron, rzeka w świecie podziemnym w państwie Hadesa.
Aedon, córka Pandareosa, żona Zethosa, zabiwszy przez pomyłkę syna swego Ityla, przemienioną została w słowika.
Afrodyte, boginia miłości i małżeństwa. Wenus.
Agamemnon, syn Atreusza, król Mikeny, naczelny hetman pod Troją.
Agora, zgromadzenie — miejsce zgromadzenia ludu.
Ajas — Ajax, syn Telamona walcząc z Odyssejem o zbroję Achillesa, był przezeń podstępem zwyciężony.
Alfeus, rzeka w Arkadyi.
Alkinoos, król Feaków mąż Arety, ojciec Nauzyki.
Atrydzi, synowie Atreusza to jest: Agamemnon i Menelaos.
Amnizos, port na północnym brzegu Krety.
Amfiaroos, sławny wieszczek; przewidując on śmierć swoję, ukrył się, żeby nie iść na wojnę Tebańską, lecz zdradziła go żona, przekupiona naszyjnikiem.
Amfitea, żona Autolika, babka Odyssa.
Amfitryte, boginia morska; przenośnie znaczy morze.
Antiklea, córka Autolika, matka Odyssa.
Antyloch, syn Nestora zabity pod Troją.
Antyfat, król Lestrygonów.
Apollon, bóg zarazy i śmierci. — Kto umierał nagłą śmiercią, mówiono że Apollon strzałą go przeszył.
Ares, bóg wojny — Mars.
Arete, żona Alkinoosa — wzór matrony.
Aretuza, nazwisko źródła na Itace.
Argobójca, przydomek Hermesa (Merkurego) dany mu za zabicie stuokiego Argusa.
Argos, miasto w Peloponezie, główna siedziba Achajczyków; — używane w znaczeniu całej Grecyi.
Arkejzios, ojciec Laertesa — ród Arkejziadów.
Artemis, siostra Apollona; śmierć nagłą u kobiet przypisywano strzałom Artemidy.
Asfodelu — łąka, kędy się przechadzały cienie w państwie podziemném.
Asteris, wysepka w cieśninie między Same a Itaką.
Atena (Minerwa) córka Zewsa, boginia wojny; opiekunka Odyssa.
Atlas, bóg trzymający słupy na których niebo się wspiera.
Autolikos, — ojciec Antiklei, a dziad Odyssa.
Biesagi, worek, który zarzucony na ramie wisiał z tyłu i z przodu.
Bootes, konstellacya gwiazd zwana Arkturem.
Boreasz, Borej, wiatr północny.
Bugaj, gaj poświęcony Bogu.
Bukłak, skórzane naczynie do wody lub wina.
Charybda, niebezpieczny wir morski w cieśninie Messyńskiej.
Chaszcze, krzaki gęste.
Chram, Świątynia pogańska.
Charyty, czyli gracye, służebne i towarzyszki Afrodyty.
Chlena, suknia wierzchnia, opończa, płaszcz, służyła za ubranie i za przykrycie na noc.
Chiton, suknia spodnia na kształt koszuli, noszona na gołém ciele.
Czużyna, obca kraina, cudza strona.
Czahar, miejsce niskie zarosłe krzakami.
Danaje, czyli Grecy.
Delos, wyspa; miejsce rodzinne Apollona i Artemidy.
Demeter, boginia rolnictwa i życia wiejskiego.
Dia, dawna nazwa wyspy Naxos.
Dionisos, — syn Zewsa i Semeli — Bachus.
Dodona, miejsce najdawniejszej wyroczni Zewsowej.
Dulichion, jedna z wysp Jońskich na południu od Itaki.
Dysk, czyli krąg — w rzucaniu kręgiem ten wygrywał kto najdalej dorzucił.
Echetes, król w Epirze słynny z okrucieństwa; nazwisko jego służyło za postrach.
Eea, wyspa, mieszkanie czarownicy Kirki.
Efira, miasto w północnéj Elidzie.
Egis, Egida, tarcza którą Hefajstos ukuł dla Zewsa.
Egist, uwodziciel Klitemnastry żony Agamemnona, którego zamordował gdy wrócił do domu z wyprawy trojańskiej.
Ejdotea, boginka morska, córka Proteusza.
Enipej, rzeka w Tessalii.
Elis, Elida, zachodni kraj w Peloponezie zamieszkały przez Epejów.
Eolia, wyspa powyżej Sycylii leżąca; siedlisko Eola, króla wiatrów.
Eos, jutrzenka — wyjeżdża na wozie z Oceanu.
Epejros, stały ląd, później zwany Epirem.
Ereb, otchłań podziemna.
Erymantos, góra w Arkadyi.
Erynie, boginie mścicielki.
Eubea, wyspa na morzu egejskiem, dziś Negropont.
Eur, Euros, wiatr południowo-wschodni.
Ftyja, miasto w Tessalii, ojczyzna Achillesa.
Forkis, bożek morski.
Filoklet, sławny łucznik.
Filakie, miasto w Tessalii przy górze Otris.
Feb, Febus, przydomek Apollona.
Feacy, lud trudniący się żeglugą, mieszkał na wyspie Scheryi, dzisiejszej Korfu.
Faros, płaszcz, szata wierzchnia.
Gea, ziemia wzięta jako bóstwo.
Gerenia, miasto w Messenii, z którego Nestor pochodził, ztąd gereński.
Gerestos, przylądek i miasto na południe Eubei.
Gorgona, potwór piekielny zabijający swoim widokiem.
Głobić, cisnąć, uciskać.
Gonny, drzewo gonne, prosto rosnące w górę; strzelające wysoko.
Hades, mąż Persefony, władzca państw podziemnych — Pluton.
Harpie, boginie burz i wiatrów i nagłej śmierci. Kto przepadł bez śladu mówiono że go Harpie porwały.
Hebe, żona Heraklesa; nalewała puhary bogom.
Hefajstos, syn Zewsa i Hery — bóg ognia, sławny z robót złotniczych i kowalskich — Wulkan.
Helena, córka Zewsa i Ledy, żona Menelaosa — przyczyna wojny trojańskiej.
Helios, bóg słońca, syn Hiperyona.
Hellas, miasto w Tessalii, podobnie jak Argos brane za całą Grecyę.
Hipereja, albo Hiperya, w Sycylii, gdzie przedtem mieszkali Feacy.
Hera, siostra i żona Zewsa — Juno.
Herakles, Herkules.
Hermes, syn Zewsa i Maji posłaniec bogów — Merkury.
Ikarios, ojciec Penelopy.
Jelce, rękojeść miecza.
Ilion, stolica Troady.
Ino, córka Kadmusa, zostawszy boginią morską, zwała się Leukotea.
Ismaros, miasto w Tracyi, zburzone przez Odyssa.
Kassandra, córka Pryama i Hekaby, branka Agamemnona z nim razem zamordowana.
Kaukony, lud w południowej Elidzie.
Kentaury, Centaury, dziki lud wojujący z Lapitami.
Keryx, herold, woźny, sługa publiczny.
Killena, góra w Arkadyi, miejsce urodzenia Hermesa i ztąd jego przydomek.
Kikony, lud tracki.
Kimeryjcé, naród bajeczny, pogrążony w wiecznej nocy.
Kipr, Cypr, wyspa.
Kirke, Cyrce, czarownica.
Knemidny, mający golenie pokryte zbroją.
Kera, śmierci przeznaczenie.
Kronida, Zews, syn Kronosa.
Kronos, syn Uranosa i Gei, ojciec Zewsa — Saturn.
Kokitos, Kocyt, rzeka w świecie podziemnym.
Kruny, źródło w Elidzie z miastem tegoż nazwiska.
Kływy, dzik kływy; mający kły.
Kołbań, bezdeń burzącej się wody.
Komysze, legowisko zwierza; w przenośni: domowe komysze.
Krater, naczynie, w którém mięszano wino z wodą.
Laertes, mąż Antyklei, ojciec Odyssa.
Lampetia, ninfa córka Heliosa i Neery.
Lemnos, wyspa na morzu egejskiem.
Leto, matka Apollona i Artemidy.
Lestrygony, naród ludożerczy na wybrzeżu Sycylii.
Lesbos, wyspa na morzu egejskiem.
Leukotea, bogińka morska niosąca rozbitkom pomoc.
Lotofagi, mieszkance brzegów libijskich żywiący się lotosem.
Lotos, roślina owoc wydająca, który zjadłszy zapominało się o ojczyźnie.
Liszyć, zostawić, porzucić.
Łęg, błonie nadrzeczne.
Lewada, łąka, w narzeczu ludu podolskiego.
Maleja, przylądek na południowo-wschodnim brzegu Lakoniki.
Menelaos, syn Atreusza, brat Agamemnona, mąż Heleny, król Lakedemony.
Mentor, przyjaciel Odyssa, któremu poruczył opiekę nad domem; Atena w postaci Mentora towarzyszy Telemachowi w podróży.
Messenia, kraj w Peloponezie.
Mikeny, miasto w Peloponezie, stolica Agamemnona.
Moira, boginia śmierci.
Moli, cudowne zioło przeciw czarom; ma to być rodzaj czosnku allium victoriale.
Nestor, król Pylosu, sławny wymowną i mądrością.
Not, albo Notos, wiatr południowo-zachodni deszcz przynoszący.
Nejon, góra na Itace.
Neriton, góra na Itace.
Nosady, wyraz staro-słowiański, znaczy, łodzie, statki.
Otrok, mężczyzna.
Ossa, posłanka bogów — wieść.
Okean, według Homera wielka rzeka opływająca ziemię i znowu wracająca do siebie.
Orchomena, miasto i państwo w Beocyi.
Ortygia, jedna z cyklad na Archipelagu.
Pallas, przydomek Ateny — (wywijająca włócznią).
Pelion, góra w Tessalii.
Persefona, żona Hadesa, królowa państw podziemnych — Prozerpina.
Plejady, siedm gwiazd, konstelacya, zwana »baby« czyli »dżdżownice.«
Polifem, syn Pozejdona i nimfy Toosy, którego oślepił Odyssejs.
Pozejdon, syn Kronosa i Rei, bóg morza — Neptun.
Pramnejskie wino, od góry Pramne na wyspie Ikaryi.
Psyria, wyspa między Lesbos a Chios.
Pylos, miasto i kraina w Peloponezie.
Pielesz, gniazdo domowe.
Pornąć, zanurzyć się w głąb wody.
Posoch, laska, pastorał.
Postoły, chodaki.
Reja, drąg poprzek masztu, na którym wisi żagiel.
Rubież, granica.
Same, wyspa blisko Itaki, później zwana Kefalonią.
Styx, rzeka w państwie podziemném.
Sykania, dawne miano Sycylii.
Sykielka, czyli Sycylijka.
Spiża, spyża, żywność, prowiant; z tąd spiżarnia.
Sudno, okręt.
Sudanny, wysmukły, słuszny.
Szlem, hełm, szyszak.
Tajget, góra w Lakonii.
Tireziasz, wieszczek tebański, który i w państwie podziemném przyszłość przepowiadał.
Telepile, miasto w ziemi Lestrygonów.
Temeza, miasto na Cyprze.
Tenedos, jedna ze Sporad w pobliżu Troady.
Tesprotowie, lud na wybrzeżu Epiru.
Tetis, Tetyda, boginia morska, matka Achillesa.
Trynakia, dawna nazwa Sycylii.
Tulejka, rurka, pochwa skórzana utrzymująca wiosła.
Tyn, tyny — mur, mury.
Wańczosy, dębowe pale — drzewo łupane.
Wręga, belka spodnia pod łodzią.
Zakintos, wyspa, która z Itaką i Same, oraz z dwoma innemi tworzyła królestwo Odyssa.
Zews, Bóg najwyższy — Jowisz.
Żertwa, ofiara palona, ołtarz żertwienny.
Złoba, gniew zawzięty.
_page011.png)
