[121]W ciszy nocy.
W ciszy nocy głos bije aż do niebios progu:
— „Dopókiż przestępce ducha,
W purpurę form odziani, bluźnić będą Bogu?
Pókiż synowie ciemności
Będą wodzami ludów na drodze do słońca?
I pókiż rzesza skalana
Między ofiarnikami stad będzie ludzkości,
U przenajczystszych ołtarzy?"
W ciszy nocnej głos pomsty bije aż do Pana,
A noc w zadumie go słucha,
Srebrna od łez, od westchnień ziemi cała drżąca...
A nad jej czołem się żarzy
Gwiazda, jako karbunkuł w szafirów oprawie...
— „Zawezwę przed twoje sądy
Zbrodnie wielkich, co jadem przegryzły oblicze
[122]
Uciśnionej twojej ziemi;
Jak śniegiem rozsypane, zaraźliwe trądy
Przed majestat słońca stawię:
Po imieniu nazowię, i liczbę wyliczę,
I wypiętnuję nazwisko
Jaszczurczego rodzaju, co nieprawość swoję,
Jako na brudne śmiecisko,
Na dzieło ręki Twojej wytrząsa wzgardliwie...
Ty sprawiedliwość czyń z niemi!”
Głos pomsty w ciszy bije aż do niebios progu,
Dziwne jakieś niepokoje
Rozwiewają oddech nocy...
Mgły białe, jako duchy, niosą się pierzchliwie.
Gnane podmuchem przemocy...
Jakaś tęskność, omdlenie, i ucisk, i trwoga,
Ogromną skargę milczenia
Rzuca w niebo pełne cienia,
Pod którem ziemia leży, jak lutnia strzaskana.
W ciszy nocy głos pomsty bije aż do Pana:
— „Oto człowiek, co w dni owe,
Z potu i łez sług swoich utkane bogato,
Nosił szaty szkarłatowe,
I łoże snu swojego przykrywał makatą
[123]
Z łez i potu sługi swego,
A kiedy ten zachorzał i nie mógł, omdlały,
Zarobić chleba czarnego,
Pan z mizernej zapłaty obłiczyłodliczył grosz mały,
Aby się więcej zbogacił,
I nędzarzowi grosza tego nie dopłacił.“
Wiatr powiał — i od ziemi poniósł jakieś szumy
I nieukojone żale...
Lekkich, mglistych oparów rozwichrzone tłumy
Wstają — i biję, jak fale,
O zamknięte podwoje milczącego nieba;
Zmieszane słychać wołanie,
Jakoby głos pacholąt: „chleba, ojcze, chleba!.. “
A w nędznej, zapadłej chacie,
U Hiobowego barłogu,
Drży gromniczny ogarek w miesięcznej poświacie,
Krwawe łuny rozwodząc po wilgotnej ścianie.
— „A oto jest człowiek, który
Głosi, iż miłosierdzia pan chce nie ofiary...
I wielbi mądrość natury,
Co wylała nań hojnie wszystkie swoje dary,
A nędzę stworzyła na to,
Aby, bóstwu podobny, mógł pełnić na ziemi
[124]
Miłosierdzie nad biednemi.
Lecz gdy o wieczornej porze
Zaszła mu krok w ciemności płacząca sierota,
Okryta nędzy swej szmatą,
Iż żaden głośny chwalca cnoty za garść złota
Jałmużny jego nie liczy,
Rzecze z szyderstwem krwawem i pełnem goryczy:
„Niech cię śmierć rychła wspomoże"
A wyrzekł to w obliczu natury — i Boga!
A gwiazda, ze zgrozy zbladła,
Widziała, jak sierota, chwiejąc się, upadła.
Głos pomsty bije w ciszy aż do niebios proga...
A noc stroskana go słucha,
Dyademu swojego gasząc blaski drżące,
Aby o śmierć tego ducha
Nie pytała jej zorza, świt biały i słońce.
Ucichło w powietrzu łkanie,
Jako piersi zmęczonej długim, ciężkim płaczem...
Opadły lekkiej mgły szarfy,
Głos pól i chat w westchnieniu rozwiał się echowem
A pokąd cisza ta trwała,
Ludzie senni marzyli o wiecznym pokoju
I o obfitości ciała,
I mówili: „spokój nam, iżeśmy dożyli
Tej błogiej spoczynku chwili,
[125]
Iż umilkły jęczących skargi już na wieki."
I zamykali powieki.
Lecz przyszedł wicher mocny i zatrząsł świat; zaczem
Powstało w górach wołanie,
Jakoby ducha, co się obwołuje słowem,
Na wiecznych lodów strażnicy,
I uderzyły morza w srebrne swoje harfy,
I zakipiała mórz piana...
I porwały się rzeki skrzydłami mokremi,
Każda ze swojego zdroju,
Aby szły, płacząc łzami, po łanach tej ziemi...
A jako głos nawałnicy,
Co bije w organ, pełny skrzydlatych płomieni,
Podniósł się wskróś nocnych cieni
Głos pomsty — i uderzył o tron niebios Pana.
