[265 ] DODATEK KRYTYCZNY [266 ] SKRÓCENIA.
AlM — autografy luźne, własność p. Henryka Mościckiego.
AlW — autografy luźne, własność p. Zygmunta Wolskiego.
K — kopia.
Pdr — pierwodruk.
BW — Biblioteka Warszawska.
Ch — Charitas. Księga zbiorowa wydana na rzecz r. k. Tow. dobrocz. przy kościele św. Katarzyny w Petersburgu. Petersburg 1894, str. 585.
Kr — Kraj (petersburski).
KW — Kuryer Warszawski.
Pr — Prawda (warszawska).
Prs — Prosna. Jednodniówka. Kalisz 1895.
TgI — Tygodnik Illustrowany.
W — Wędrowiec.
WMł — Wiek Młody.
It1 — Marya Konopnicka. Italia. Warszawa 1901.
It2 — Marya Konopnicka. Italia. Wyd. II. Warszawa 1911.
Drb — Marya Konopnicka. Drobiazgi z podróżnej teki. Warszawa, 1903.
WP3 — Marya Konopnicka. Wybór poezyi. Wyd. III. Warszawa 1908.
Wyrazy lub zwroty, objęte zwykłym nawiasem, są w autografie przez poetkę przemazane.
Wiersze liczą się zawsze od góry z pominięciem tytułów i motta.
[267 ] Str. 3.
I. KTORZY IDZIEMY.
It1—2 , 3.
Str. 7.
II. INWOKACYA.
Pdr BW 1895, I, 534; It1—2 , 7.
Str.
7
w. 3
,wędrowcze‘ It; ,pieśniarzu‘ Pdr.
Str. 8.
III. INCANTO.
Pdr BW 1895, IV, 113; It1—2 , 8.
Str.
8
w. 6
,starych‘ It; ,starą‘ Pdr.
»
—
zam.
w. 14 ,Do nich echo i morze i świt ten należy‘ It; ,Do nich niebo i morze i brzask ten należy‘ Pdr. Jest to jednak błąd widoczny, gdyż cały sonet napisany jest wierszem 11-to, a nie 13-tozgłoskowym.
Str. 9.
IV. RANEK W WENECYI.
Pdr BW 1895, I, 536; It1—2 , 9.
Str.
9
tytuł
w Pdr: ,Poranek w Chioggia‘.
»
—
w. 6
,srebrzy się‘ It; ,srebrzysta‘ Pdr.
»
—
» 7
,A‘ It' ,Już‘ Pdr.
[268 ] Str. 10.
V. RIVA DEGLI SCHIAVONI.
Pdr BW 1895, IV, 114; It1—2 , 10.
Str.
10
w. 1
,marmurowym brzegu‘ It; ,marmurowej tamie‘ Pdr.
»
—
» 2
i 3 w Pdr przestawione.
»
—
» 2
,W którą‘ It; ,Gdzie barka‘ Pdr.
»
—
» 3
,Tam gdzie‘ It; ,W którą‘ Pdr.
»
—
zam.
w. 5—6:
,Srebrzystych traw splątana objęła go krata,
Wskróś fali świeci, jakby cięty w malachicie‘ Pdr.
»
—
w. 6
,Lecz‘ It; ,Gdy‘ Pdr.
Str. 11.
VI. W ZAKRYSTYI NA MURANO.
Pdr BW 1895, I, 535; It1—2 , 11.
Str.
11
tytuł
w Pdr ,W zakrystyi‘.
»
—
w. 1
,stara na nim‘ It; ,na nim wielka‘ Pdr.
»
—
» 2
,siedzi‘ It; ,zwiędły‘ Pdr.
»
—
» 3
,w cichym‘ It; ,w słodkim‘ Pdr.
»
—
» 4
,bije‘ It; ,puka‘ Pdr.
»
—
» 8
,Traw skoszonych‘ It; ,Z ziół rozgrzanych‘ Pdr.
»
—
» 10
,Patrzy w lazur słoneczny‘ It; ,W słoneczny lazur patrzy‘ Pdr.
»
—
zam.
w. 11 ,Na usta pieśń młodości powraca mu złota‘ Pdr.
»
—
w. 12
,tu‘ It; ,tam‘ Pdr.
»
—
» 13
,cud, widział‘ It; ,to ludzkie‘ Pdr.
Str. 12.
VII. W CASTEL FIORENTINO.
AlM; It1—2 , 12.
Str.
12
w. 1
,bije‘ It; ,słyszę‘ A.
»
—
» 2
,leci... po‘ It; ,czuję... na‘ A.
[269 ]
Str.
12
zam.
w. 3 ,Wskróś (zórz różanych) przeźroczystej, wskróś (błękitnej) liljowej toni‘ A.
»
13
w. 1
,rozwoni‘ It; ,roz(woni)płoni‘ A.
»
—
» 5
,Skróś... skróś‘ It; ,Wskróś... wskróś‘ A.
Str. 14.
VIII. LANCA ROLANDA.
AIM; It1—2 , 13.
Str.
14
w. 1
,drzewce‘ It; ,jeszcze‘ A.
»
—
zam.
w. 2 ,Drzewce, szczęt wielkich, umarłych stuleci‘ A.
»
—
w. 3
,Młodości świata duch niech mnie obleci‘ A.
»
—
» 5
,(duszy) ręki‘ A.
»
—
» 9
,Stójcie, na dzień z nią‘ It; ,W górę ją wznieście‘ A.
»
—
zam.
w. 11 ,Może błysk grotem na lancy zaświeci‘ A.
»
—
w. 13
,daje‘ It; ,stawia‘ A.
Str. 15.
IX. W SAN MICHELE.
Pdr BW 1895, I, 536; It1—2 , 14.
,Tu bogowie Olimpu zasiedli w swej radzie,
Tu archanioł na smoka podnosi grot złoty‘ Pdr.
»
—
w. 5—8
w porządku nast.: 1, 3, 4, 2. Pdr.
»
—
» 5
,Heloty‘; wyraz budzi wielkie wątpliwości. Już »bieg« nie przypada jakoś do Helotów (znękani ciężką pracą niewolniczą, raczej się wloką, niż »biegną«), tak samo »nagość«, szczegół nie przekazany przez starożytność; każdy, owszem, niewolnik ma jakiś łachman na grzbiecie. Po czem wreszcie miała poetka poznać, że to właśnie ateńskie Heloty, a nie inne, spartańskie np.? Wszystko to nasuwa [270 ] przypuszczenie, że Heloty dostały się do tekstu przez jakąś pomyłkę. Zapewne w brulionie (czy też w odpisie na czysto, którego jednak nie znamy) było: ateńskie podloty lub polot y, t. j. efeby (por. Italia nr. XXXI, str. 83, gdzie ten rzeczownik użyty w podobnem znaczeniu, tylko że w rodzaju żeńskim), które naturalnie »biegną« i są »nagie« (choć nie całkiem dosłownie) i »ateńskie« (znane poetce z fryzu partenońskiego). Zresztą rzeczy samej niepodobna było sprawdzić w żadnem dostępnem nam źródle; w wielkiem dziele Venturego »Storia dell’ architettura Italiana« opis naszej fasady jest zbyt ogólnikowy, żeby można coś pewnego w tej mierze wyrozumieć. W liście do wydawcy domyśla się ten może najlepszy znawca przedmiotu, o który tu chodzi, że owe Heloty, czy poloty-efeby będą tu najpewniej aniołowie, a filozofy — apostołowie i dwór niebieski.
Str.
16
w. 7
,na wzgórzu‘ It; ,u wzgórza‘ Pdr.
»
—
zam.
w. 8 ,Tu Judasz się w Ogrojcu podkrada ku zdradzie‘ Pdr.
»
—
w. 9
,zeszłe‘ It; ,dawne‘ Pdr.
»
—
» 10
,to wydał cudnie‘ It; ,cudnie skojarzył‘ Pdr.
»
—
» 11
,swem imieniem‘ It; ,dziś i mianem‘ Pdr.
»
—
» 12
,okiem wodzę‘ It; ,wodzę okiem‘ Pdr.
»
—
» 13
,prostoto serca‘ It; ,stara prostoto‘ Pdr.
»
—
» —
,tę rzeźbę‘ It; ,ten marmur‘ Pdr.
»
—
» 14
,Jakim ty‘ It; ,Jak świeżym‘ Pdr.
Str. 16.
X. MARINO FALIERI.
It1—2 , 15.
[271 ] Str. 17.
XI. W KARTUZYI.
Pdr BW 1895, II, 104; It1—2 , 16.
Str.
17
w. 11
,i blask ma‘ It; , ma i blask‘ Pdr.
»
—
» 12
,tę harfę‘ It; ,harfę tę‘ Pdr.
»
—
zam.
w. 14 ,Pieśń się w mej duszy odezwie łkająca‘ Pdr.
Str. 21.
XII. NAD TICINO.
Pdr BW 1893, I, 626; It1—2 , 19.
Str.
21
w. 6
,polotach‘ It; ,potokach‘ Pdr.
»
—
zam.
w. 12 ,I sam we własne nie wierzył już świty‘ Pdr.
»
—
po
w. 15:
,Okrzyk, odrzucon przez Alpów gdzieś szczyty,
Wracał je trącać dreszczem, a wiatr mały
Ros z nich otrząsał złote chryzality‘ Pdr.
»
—
w. 17
,podbity‘ It; ,podszyty‘ Pdr.
Str. 22.
XIII. W ZATOCE BAJI.
Pdr BW 1893, I, 630; It1—2 , 21.
Str.
22
tytuł
w Pdr: ,W zatoce Baji i willa Cycerona‘.
»
—
w. 4
,słychać jeszcze‘ It; ,do dziś słychać‘ Pdr.
»
—
» 10
,każde swe słowo‘ It; ,wieńczone czoło‘ Pdr.
»
23
w. 7
,bojaźń‘ It; ,trwoga‘ Pdr.
»
—
» 8
,trójnogu‘ It; ,trójnoga‘ Pdr.
»
—
» 14
,pochyły‘ It; ,schylony‘ Pdr.
»
—
» 15
,oko‘ It; ,oczy‘ Pdr.
»
—
zam.
w. 16 ,Wbiłeś w ziemię. Wzrok ciśnie napiera ją, tłoczy‘ Pdr.
»
—
w. 24
,ostrożni‘ It; ,ostrożnie‘ Pdr.
»
24
w. 6
,Tłoczą‘ It; ,cisną‘ Pdr.
»
—
» 7
,zwrócone‘ It; ,zwrócono‘ Pdr.
[272 ]
Str.
24
w. 17
— 18 znajdują się w Pdr przed w. 15—16.
»
—
» 17
,Roma... stara cnota‘ It; ,starej Romy cnota‘ Pdr.
»
—
» 19
,przed nim się‘ It; ,blask mu swój‘ Pdr.
»
—
» 21
— 24 brak w Pdr.
»
—
zam.
w. 25 ,Wielkie słowo! Głos wpada w kolumny i ginie‘ Pdr.
»
—
w. 26
,liści akantu‘ It; ,korynckich liści‘ Pdr.
»
25
» 2
,przeszłości‘ It; ,retora‘ Pdr.
Str. 26.
XIV. NA CARIGNANO RANKIEM.
Pdr BW 1893, I, 633; It1—2 , 25.
Str.
26
tytuł
w Pdr ,Sul mare‘.
»
—
w. 3
,blask a świt‘ It; ,brzask i świt‘ Pdr.
»
27
w. 2
,siwe orły‘ It; ,srebrne mewy‘ Pdr.
»
—
» 3
,Inne jak złote‘ It; ,Drugie jak srebrne‘ Pdr.
»
—
» 12
,morza‘ It; ,cicho‘ Pdr.
Str. 28.
XV. NA CARIGNANO W NOCY.
It1—2 , 28.
Str. 30.
XVI. NOKTURNY RZYMSKIE.
I. W »PORTA PIA«.
Pdr Pr 1896, 464; Przegląd Pozn. 1896, 491; It1—2 , 30.
Str. 31.
XVI. II. O ZMIERZCHU.
Pdr Pr 1896, 464; It1—2 , 32.
Str.
32
w. 8
,barw‘ It; ,kanw‘ Pdr i tak należy w tekście poprawić.
[273 ]
Str.
32
w. 19
,widmowej‘ It; ,widomej‘ Pdr.
»
33
» 22
,palcem‘ It; ,palcami‘ Pdr.
Str. 34.
XVII. W STARYM APSYDZIE.
Pdr KW 1896, nr. 1; It1—2 , 36.
Str.
34
w. 1
,kwieci‘ It; ,świeci‘ Pdr.
»
—
» 2
,wiosenny‘ It; ,wiośniany‘ Pdr.
»
—
» 4
,Zaklinał w kamień‘ It; ,Dobywał z serca‘ Pdr.
»
—
» —
,nich‘ It; ,nie‘ Pdr.
»
—
» 5
,wierzeń‘ It; ,westchnień‘ Pdr.
»
—
» 6
,Iż‘ It; ,Że‘ Pdr.
»
—
» 8
,przylata‘ It; ,przychodzi‘ Pdr.
»
—
» —
,gołąb‘ It; ,pątnik‘ Pdr.
»
—
» 11
,mroczną‘ It; ,smętną‘ Pdr.
»
—
» 12
,wiekowej‘ It; ,wieków i‘ Pdr.
»
—
» —
,trwasz tu‘ It; ,tu trwasz‘ Pdr.
»
—
» 14
,Białe lilije‘ It; ,Biała lilija‘ Pdr.
»
35
» 3
— 4 brak w Pdr.
»
—
zam.
w. 5 ,Jeden pod jarzmem a drugi pod tęczą‘ Pdr.
»
—
w. 6
,U tronu Twego‘ It; ,U kolan Twoich‘ Pdr.
»
—
» 7
,Twe‘ It; ,swe‘ Pdr.
»
—
» 11
,równym‘ It; ,tymże‘ Pdr.
»
—
zam.
w. 14 ,Że i ten mocarz ma także dość bólu‘ Pdr.
Str. 36.
XVIII. W LOGGIACH.
I.
Pdr BW 1893, III, 509; It1—2 , 38.
Str. 37.
II.
Pdr BW 1893, III, 510; It1—2 , 39.
Str.
37
w. 3
,arkady‘ It; ,sklepienia‘ Pdr.
[274 ]
Str.
37
w. 21
,wpada‘ It; ,wpadło‘ Pdr.
»
—
zam.
23—24:
,W czarodziejskiej perspektywie
Opalowe mgły rozwiesza‘ Pdr.
»
38
w. 1
— 4 w Pdr. po w. 8.
»
—
» 3
i 4 ,gdzieś‘ It; ,to‘ Pdr.
»
—
» 4
,głębi‘ It; ,głębiach‘ Pdr.
»
—
» 9
,skróś‘ It; ,gdzieś‘ Pdr.
»
—
» 10
,oko‘ It; ,echo‘ Pdr.
»
—
» 11
,Drżącą‘ It; ,Krągłą‘ Pdr.
»
—
zam.
w. 15—16:
,Po kartonie mistrza wodzi
Lekką ręką Jan z Udino‘ Pdr.
»
—
zam.
w. 17 ,Coraz wyżej płonie słońce‘ Pdr.
»
—
w. 18
,Piotrowej‘ It; ,złocistej‘ Pdr.
»
—
» 25
,oko czarne‘ It; ,mądre oko‘ Pdr.
»
—
» 27
,się‘ It; ,mu‘ Pdr.
»
—
» 28
,iskrą‘ It; ,skrą się‘ Pdr.
»
39
» 1
,czerwieni‘ It; ,w purpurze‘ Pdr.
»
—
» 3
,idzie‘ It; ,chodzi‘ Pdr.
»
—
» 3
— 4 w Pdr. przed w. 1—2.
»
—
po
w. 4:
,W fijoletach i w purpurze
Dwór go czeka, chwile płyną,
Nie odejdzie papa Giulio,
Póki śpiewa Jan z Udino.
On sam, zda się, strofą pieśni,
On sam w łuki i otoki
Miękką linją, zda się, spływa,
Powolnymi idąc kroki‘ Pdr.
»
—
w. 8
,Jasnych loggii‘ It; ,Czarodzieja‘ Pdr.
Str. 40.
XIX. NA JANIKULUM.
I.
It1—2 , 42. [275 ] Str. 41.
XIX. II. NA KRUŻGANKU EREMITÓW.
Pdr BW 1894, I, 373; It1—2 , 44.
Str.
41
tytuł
w Pdr ,W Sant Onofrio‘.
»
—
w. 14
,Mąż‘ It; ,Tass‘ Pdr.
»
—
» 15
,boskie swoje‘ It; ,stary, boskie‘ Pdr.
»
—
» 23
,jutrzenki i‘ It; ,jutrzenkowej‘ Pdr.
»
—
» 24
,huf świecił się‘ It; ,świecił się huf‘ Pdr.
»
42
» 1
,I biegły oczy piewcy‘ It; ,A oczy piewcy biegły‘ Pdr.
»
—
» 3
,Echo trąb‘ It; ,Trąb echa‘ Pdr.
»
—
» 4
,widział wielkie‘ It; ,swych oglądał‘ Pdr.
»
—
» 5
,wódz duchów‘ It; ,mistrz pieśni‘ Pdr.
»
—
zam.
w. 6 ,Wiódł kornym duchem przed cudną Madonnę‘ Pdr.
»
—
po
w. 6:
,A zaś je sprawiał w szyk boskiej oktawy,
Za muzę wziąwszy rajską Panią sobie,
I słał je na bój i dla pięknej sławy,
Krzyż z laurem zatknąć na Chrystusa grobie,
I u swej złotej lutni wiązał struny
Na pieśń słowiczą i na burz pioruny‘ Pdr.
»
—
w. 7
,swoje‘ It; ,natchnień‘ Pdr.
»
—
» 9
,Umarłych‘ It; ,Uroczych‘ Pdr.
»
—
» —
,obłok‘ It; ,orszak‘ Pdr.
»
—
» 11
,wiały wonne róże‘ It; ,róże wiały wonne‘ Pdr.
»
—
zam.
w. 12 ,Gdy Tass pozdrawiał Vincego Madonnę‘ Pdr.
»
—
w. 13
,czuł tam‘ It; ,uczuł‘ Pdr.
»
—
w. 14
,Orłowe loty‘ It; ,Z bark wyciągniętych‘ Pdr.
»
—
w. 16
,leciał orłem‘ It; ,orłem wzleciał‘ Pdr.
»
—
w. 17
,gromach‘ It; ,ogniach‘ Pdr.
»
—
zam.
w. 19 ,A wtem braciszek święty eremita‘ Pdr.
[276 ]
Str.
42
w. 20
,sklepienia’ It; ,sklepienie’ Pdr.
»
—
» 22
,pułków ma widzenia’ It; ,bojów ma widzenie’ Pdr.
»
—
» 23
,mija ustronia’ It; ,szepcąc pacierze’ Pdr.
»
—
» 24
,i cudną’ It' ,mija i’ Pdr.
»
—
» 26
,wiary’ It; ,miary’ Pdr.
»
—
» 27
,osrebrzy’ It; ,wysrebrzy’ Pdr.
»
—
» 28
,nieśmiertelnej miary’ It; ,nieśmiertelny, stary’ Pdr.
»
—
» 29
,echami’ It; ,w westchnienia’ Pdr.
»
43
» 5
,wieku’ It; ,wszystkie’ Pdr.
»
—
» 6
,Od... gdzieś’ It; ,U... bram’ Pdr.
»
—
» 9
,Gdzie ogromne’ It; ,ogromne, gdzie’ Pdr.
»
—
zam.
w. 11 ,Cisza. Zórz łuny kładą się przedzgonne’ Pdr.
»
—
pod
utworem ,Rzym’ Pdr.
Str. 43.
XIX. III. W SAN ONOFRIO.
Pdr Kw 1895, nr. 114; It1—2 , 47.
Str. 43 tytuł w Pdr: ,Na Janiculum’.
Str. 46.
XX. WILLA WOŁKOŃSKICH.
I.
Pdr BW 1893, III, 127; It1—2 , 51.
Str.
46
w. 15
,jest w swojej’ It; ,grzebie w swej’ Pdr.
»
47
» 1
,te ciche’ It; ,zaparte’ Pdr.
Str. 47.
XX. II.
Pdr BW 1893, III, 128; It1—2 , 53.
Str.
47
w. 13
,Pali się’ It; ,Goreje’ Pdr.
»
—
» 19
,świeci mdlejący’ It; ,widać niknący’ Pdr.
»
—
» 20
,W złocie w’ It; ,W ognia’ Pdr.
[277 ]
Str.
47
zam.
w. 25 ,Lateraneński Jana dzwon’ Pdr.
»
—
w. 27
,noc, śmierć i zgon’ It; ,śmierć, noc i skon’ Pdr.
»
48
zam.
w. 1 ,Na wieży złotem spłonął ćwiek’ Pdr.
»
—
w. 3
,bije’ It; ,płynie’ Pdr.
»
—
» 5
,wieją modre’ It; ,Latium wieją’ Pdr.
»
—
data
w Pdr.
Str. 48.
XX.III.
K, odpis z autografu p. Gustawa Wolffa; It1—2 , 55.
Str.
48
w. 23
,szum’ It; ,głos’ K.
»
24
,w chmury’ It; ,z chmury’ K.
»
26
,tęskne, gorejące’ It; ,ciche, dumające’ K.
»
28
,wzbił nad’ It; ,ponad’ K.
Str. 49.
XXI. ZACHÓD W FIESOLE.
Pdr TgI 1898, II, 781; It1—2 , 56.
Str.
49
w. 15
,odblaski’ It; ,oblaski’ Pdr.
»
—
» 19
,bije’ It; ,trąca’ Pdr.
»
—
» 20
,Palą się’ It; ,Śpiewają’ Pdr.
»
50
» 8
,mgliste’ It; ,ciche’ Pdr.
»
—
zam.
w. 9—10: ,Już noc w seledyny
Tka srebrny pas’ Pdr.
Str. 51.
XXII. DO WIERZBY W PRATO.
Pdr BW 1896, IV, 484; It1—2 , 58.
Str.
51
w. 9
—12 brak w Pdr.
»
—
» 19
,wyrwane’ It; ,zabite’ Pdr.
»
52
» 12
,w piersiach’ It; , w pieśniach’ Pdr.
Str. 55.
XXIII. Z POMPEJAŃSKIEGO FRYZU.
Pdr BW 1895, III, 310; It1—2 , 63.
Str.
56
w. 11
,Krasych’ It; ,krasnych’ Pdr.
[278 ]
Str.
57
w. 2
,Więź’ It; ,Wciąż’ Pdr.
»
60
» 11
,mirtowy’ It; ,granatu’ Pdr.
»
62
» 20
,Gdzieś tam’ It; ,Gdzie to’ Pdr.
»
—
» 26
,sznur’ It; ,już’ Pdr.
»
—
» 29
,Nad’ Pdr; ,Na’ It.
Str. 65.
XXIV. FAUN TAŃCZY.
Pdr BW 1893, III, 512; It1—2 , 77.
Str.
65
w. 9
— 12 brak w Pdr.
»
—
» 13
,dyski’ It; ,krążki’ Pdr.
»
66
» 1
,nabiega’ It; ,nabiega mu’ Pdr.
»
—
» 3
—10 brak w Pdr.
»
—
» 17
,zwalonej’ It; ,walącej się’ Pdr.
»
—
w. 19
—22 brak w Pdr.
»
—
» 26
,podniósł’ It; ,zwrócił’ Pdr.
»
—
zam.
w. 29 ,Wiecznego piękna, które trwa’ Pdr.
»
67
w. 3
,znów’ brak w Pdr.
Str. 68.
XXV. FAUN PIJANY.
Pdr BW 1893, III, 514; It1—2 , 80.
Str.
68
w. 7
,tak stary’ It; ,ten stary’ Pdr.
»
—
» 11
,A śmiech ten Olimp’ It; ,Co Olimp stary’ Pdr.
»
—
» 13
,zachowa’ It; ,ustrzeże’ Pdr.
»
—
» 17
—20 brak w Pdr.
»
69
» 3
,w Olimp’ It; ,w błękit’ Pdr.
»
—
» 9
,krew ognia’ It; ,krwi ogień’ Pdr.
»
—
» 14
,Przemściwą’ It; ,Płomienną’ Pdr.
»
—
» 18
,sień’ It; ,dom’ Pdr.
»
—
» 22
,Pomsty tej’ It; ,Tej pomsty’ Pdr.
»
70
zam.
w. 1 ,A Faun leżący na nagim swym grzbiecie’ Pdr.
»
—
w. 2
,Patrząc’ It; ,Patrzył’ Pdr.
[279 ]
Str.
70
zam.
w. 6 ,Przetrwał w spokoju’ Pdr.
»
—
w. 7
— 10 brak w Pdr.
»
—
» 11
,A’ It; ,I’ Pdr.
Str. 71.
XXVI. FAUN ŚPIĄCY.
Pdr BW 1893, III, 516; It1—2 , 83.
Str. 71 objaśnienie w Pdr: ,Faun śpiący z willi Barberinich’ i ,Willa Barberini. Rzym’ w It1—2 , jest oczywistą pomyłką.
»
—
w. 4
,wizyą’ It; ,wizyę’ Pdr.
»
72
» 2
,prześwietlił złotem marmurów’ It; ,nasączył złota w marmurów’ Pdr.
»
—
» 5
— 8 znajdują się w Pdr. po w. 12.
»
—
» 7
,przypomniał ojczyznę’ It; ,wstrząsnął białe pióra’ Pdr.
»
—
» 10
,dwoistość istnienia’ It; ,beznadziejność wzlotów’ Pdr.
»
—
» 11
,ducha’ It; ,bytu’ Pdr.
»
—
» 14
,lecącego’ It; ,porwanego’ Pdr.
»
—
» 16
,Na wieki tak będzie’ It; ,I na wieki będzie’ Pdr.
Str. 73.
ECHA FLORENCKIE.
Tytuł w AlM: ,Florenckie echa. Pamięci lirnika’.
Str. 75.
XXVII. POZNALIŚMY SIĘ...
AlM; Pdr Kr 1894, nr 33; It1—2 , 87.
Str.
75
pod
mottem w Pdr: ,Em. Prato’.
»
—
w. 1
,znania’ A, It; ,poznań’ Pdr.
»
—
» 7
,dróg dwu’ It; ,dwu dróg’ Pdr.
»
—
» 14
,Po twarzach tylko’ It; ,Po zbladłych twarzach’ A, Pdr.
»
76
» 1
,Jak’ A, It; ,tak’ Pdr.
»
—
» 2
,Drżą, gdy’ Pdr, It; ,kiedy’ A.
[280 ] Str. 77.
XXVIII. NIECHŻE JA TERAZ...
AlM; Pdr Kr 1894, nr. 35; It1—2 , 88.
Str.
77
w. 7
,rozkwitniona’ Pdr, It; ,zaklętą przez’ A.
»
78
» 3
,psyche twa’ Pdr, It; ,myśl twoja’ A.
»
—
» 5
,Niechaj’ A, It; ,Niechaj te’ Pdr.
»
—
» 7
,na zachodnie’ Pdr, It; ,wędrowne na’ A.
Str. 79.
XXIX. JESZCZE DOTĄD...
A, luźna kartka list. papieru, własność p. Maryi Dynowskiej; Pdr Kr; 1894, nr. 37; It1—2 , 91.
Str. 79 w. 11 ,w głuszy’ Pdr, It; ,w duszy’ A.
Str. 81.
XXX. RAMIĘ TWE WIDZĘ...
AlM z cyfrą VIII; Prd Kr 1894, nr. 39; It1—2 , 93.
Str.
81
motto
w A i Pdr: ,O Schmerz, bist du wahr. Lenau ’.
»
—
w. 1
,na oknie’ It; ,o okno’ A, Pdr.
»
—
» 3
,rzucam’ It; ,kładę’ A, Pdr.
»
—
» 7
,w twoim buncie’ It; ,w buncie twoim’ Pdr; ,w buncie ducha’ A.
»
—
» 10
,bagnem’ Pdr, It; ,bagna’ A.
»
—
» 11
,Żeś jest’ It; ,I żeś’ A, Pdr.
»
—
» 12
,Srebrna a’ It; ,Srebrna i’ Pdr; ,Zorzami złota’ A.
»
—
» 14
,twój czarami’ Pdr, It; ,takim czarem’ A.
»
—
» 15
,ta... dzisiaj’ Pdr, It; ,tam... dziś jest’ A.
»
82
» 1
,w twojej’ Pdr, It; ,w każdej’ A.
»
—
» 3
,Bowiem świat’ Pdr, It; ,A żywot’ A.
»
—
» —
,radości’ It; ,uśmiechu’ A, Pdr.
[281 ] Str. 83.
XXXI. CZY TO JUŻ GWIAZDA...
AlM z cyfrą VI; Pdr Kr 1894, nr. 39; It1—2 , 95.
Str.
83
w. 1
— 8 brak w A.
»
—
» 5
,a wierzba’ A, It; ,jak wieszczka’ Pdr.
»
—
» 6
,w snach’ A, It; ,w brzask’ Pdr.
»
84
» 1
i 2 ,nad ziemię’ A, It; ,nad ziemią’ Pdr.
»
—
» 4
,Wędrowne’ A, It; ,Tułacze’ Pdr.
»
—
» 8
,gdzieś’ Pdr, It; ,tę’ A.
»
—
» 9
,jasne zorze’ Pdr, It; ,jasną zorzę’ A.
Str. 85.
XXXII. DRZWI DO CICHEJ...
AlM z cyfrą VII; Pdr Kr 1894, nr. 40; It1—2 , 97.
Str.
85
motto
w A i Pdr ,Ave Miriam’.
»
—
w. 5
,krzyżyk’ A, It; ,Chrystus’ Pdr.
»
—
» 6
,stoi’ A, It; ,w glinie’ Pdr.
»
—
» 11
,za’ It; ,na’ A, Pdr.
»
—
» 12
,lichy’ Pdr, It; ,(lichy) zdala’ A.
»
—
» 13
,każdej’ It; ,naszej’ A, Pdr.
»
86
» 4
,a’ A, It; ,i’ Pdr.
»
—
» 8
,Wprędce inszej’ It; ,Wkrótce innej’ A, Pdr.
»
—
» —
tu koniec utworu w A.
»
—
» 14
,gwiazda’ It; ,gwiazdę’ Pdr.
»
—
» 19
,w piersi’ It; ,cichnie’ Pdr.
Str. 87.
XXXIII. WIĘC KU FIESOLE...
AlM z cyfrą V; Pdr Kr 1894, nr. 40; It1—2 , 99.
Str.
87
w. 3
,tyle’ It; ,wiele’ Pdr; ,(wiele) tyle’ A.
»
—
» 7
,to’ It; ,tam’ A, Pdr.
»
—
» 10
,o tych’ It; ,i o’ A, Pdr.
»
88
» 3
,I‘ A, It; ,lecz’ Pdr.
»
—
» 9
,już’ It; ,ci’ A, Pdr.
»
—
» 13
,I szedł, ściągnąwszy’ It; ,Szedł, wyciągnąwszy’ A, Pdr.
[282 ]
Str.
88
w. 15
,od’ It; ,nad’ Pdr.
»
—
» 16
,Modry’ Pdr, It; ,Srebrny’ A.
Str. 89.
XXXIV. A PO DŁUGIEM MILCZENIU...
AlM z cyfrą IX; Pdr Kr 1894, nr. 41; It1—2 , 101.
Str.
89
w. 10
,uczuciem’ Pdr, It; ,(uczuciem) pragnieniem’ A.
»
—
zam.
w. 12 ,Głosem zaczął odmawiać swój pacierz sierocy’ A.
»
—
» 14
,która’ It; ,Jaka’ A, Pdr.
»
—
» zam.
w. 15 ,I szedł nawą szum cichy, jak gdyby szum zboża’ Pdr;
,A nawą szedł szum cichy, jakoby szum zboża’ A.
»
90
w. 1
,rozchwiały’ It; ,rozległy’ Pdr; ,rozbrzmiały’ A.
»
—
» —
,stłumione’ Pdr, It; ,lekuchne’ A.
»
—
» 2
,mocne’ It; ,mnogie’ A, Pdr.
»
—
» 6
,jej’ A, It; ,mi’ Pdr.
Str. 91.
XXXV. WIELKA LAMPA...
AlM z cyfrą IV; Pdr Kr 1894, nr. 41; It1—2 , 103.
Str.
91
w. 4
,od’ A, It; ,gdzieś z’ Pdr.
»
—
» 8
,Rozebrzmiałe’ A, It; ,Rozebrzmiała’ Pdr.
»
—
» 11
,drzwi’ It; ,są’ A.
»
—
» 11
— 15 brak w Pdr.
»
—
» 15
,Coś’ It; ,Wiatr’ A.
»
92
» 1
,wiatru tchy rozdmuchną’ It; ,ranne tchy rozdmuchną’ A; ,tchnienia wiatru zdmuchną’ Pdr.
»
—
» 10
,W tej kapocie’ A, It; ,W mej siermiędze’ Pdr.
»
—
» 13
— 17 brak w A i Pdr.
[283 ]
Str.
92
w. 18
,przybranie’ A; ,przebranie’ Pdr, It.
»
—
zam.
w. 19 ,W blasku słońca albo zorzy’ Pdr.
»
—
w. 19
,w ognie’ It; ,w łuny’ A.
»
—
» 20
,niechaj z lirą’ Pdr, It; ,z lirą niechaj’ A.
Str. 93.
XXXVI. PLAC WIDZĘ PUSTY...
AlM z cyfrą X; Pdr Kr 1894, nr. 42; It1—2 , 105.
Str.
94
w. 8
,twoja’ Pdr, It; ,twa to’ A.
»
—
zam.
w. 9 ,Jak kiedy jutrznia w majowe wieczory’ A.
»
—
w. 12
,jaka’ A, Pdr; ,jaką’ It.
»
—
» 14
,serca’ A; ,serce’ Pdr, It.
»
—
» 15
,twej’ A, It; ,w swej’ Pdr.
»
—
» 16
,Tej białej magii’ Pdr, It; ,Twym magii białej’ A.
»
—
» 20
,do nich’ A, It; ,na nie’ Pdr.
»
—
» 21
,bożych a czas’ A, It; ,a czas oto’ Pdr.
»
—
» 24
,droga rozwiodła nas’ Pdr, It; ,drogi rozeszły się’ A.
»
—
data
w A.
Str. 97.
XXXVII. CIMABUE.
Pdr BW 1894, I, 367; It1—2 , 111.
Str.
98
w. 3
— 6 brak w Pdr.
»
99
» 17
— 20 brak w Pdr.
»
—
» 22
,Co‘ It; ,Jak’ Pdr.
»
100
» 5
— 8 w Pdr. po w. 16.
»
—
zam.
w. 14—15:
,W pobok tłoczą się najciaśniej,
Zapomnieli starych waśni’ Pdr.
»
101
w. 3
,lekko’ It; ,cicho’ Pdr.
»
—
» 4
,cichemi’ It; ,kwietnemi’ Pdr.
[284 ]
Str. 102.
XXXVIII. GIOTTO.
Pdr BW 1894, I, 371; It1—2 , 116.
Str.
102
w. 2
i 4 ,i niby’ It; ,a niby’ Pdr.
» 4
,zostawił nam’ It; ,nam zostawił’ Pdr.
»
—
zam.
w. 8 ,Co nam w błękit odziewają łany’ Pdr.
»
—
w. 12
,W światłokręgu’ It; ,Z światłokręgiem’ Pdr.
»
103
» 2
,smętnemi’ It; ,gorzkiemi’ Pdr.
»
—
w. 7
i 8 przestawione w Pdr.
»
—
zam.
w. 8 ,Nie anielskie wieszczyły jej głosy’ Pdr.
»
—
w. 10
,i zapadłe’ It; ,niebielone’ Pdr.
»
—
» 11
,uciszone’ It; ,i milczące’ Pdr.
»
—
» 20
,Tak ją tutaj nam’ It; ,Taką ją nam tu’ Pdr.
Str. 104.
XXXIX. VIVARINI.
Pdr BW 1894, III, 159; It1—2 , 118.
Str.
105
w. 10
,Kadzielnica i’ It; ,Rzędem srebrzą się’ Pdr.
»
—
» 26
,biała’ It; ,świeża’ Pdr.
»
106
» 3
,smętne’ It; ,smętnie’ Pdr.
»
—
» 6
,oto’ It; ,cicho’ Pdr.
»
—
» 8
,Jako’ It; ,Niby’ Pdr.
Str. 107.
XL. CORREGGIO.
Pdr BW 1895, IV, 114; It1—2 , 122.
W It1—2 mylne objaśnienie, jakoby obraz znajdował się »w galeryi Pitti«.
Str.
107
w. 3
,tobie’ It; ,takie’ Pdr.
»
—
zam.
w. 16 ,Ta jedna o życiu, druga o mogile’ Pdr.
[285 ]
»
108
zam.
w. 1 ,I niesie wiew pieśni zachodni ci obie’ Pdr.
Str. 109.
XLI. RAFAEL.
I. »SISTINA«.
Pdr BW 1895, IV, 115; It1—2 , 124.
Str.
109
w. 9
,Piór’ It2 ; ,Głów’ Pdr, It1 .
»
110
» 24
,o zorzę’ It1—2 ; ,i zorzę’ Pdr.
Str. 111.
XLI. II. MADONNA DEL CARDELLINO.
Pdr BW 1895, II, 495. Przedruk (z błędami) w WMł, 1902, 156; It1—2 , 127.
Str.
112
w. 12
,Ciernia’ It; ,Z ciernia’ Pdr.
»
—
» 21
,tułaczy’ It; ,tułaczny’ Pdr.
Str. 113.
XLII. LUINI.
Pdr BW 1895, II, 497; It1—2 , 130.
Str. 115.
XLIII. IGNOTUS.
Pdr BW 1898, III, 302; It1—2 , 132.
Str.
115
w. 2
,twoje’ Pdr; ,swoje’ It.
»
—
» 5
,blasku’ It; ,blaskiem’ Pdr.
»
—
» 18
,Zostałeś’ It; ,Rozstałeś’ Pdr.
»
116
» 7
,sam’ brak w Pdr.
»
—
» 10
,to warto’ It; ,pomoże’ Pdr.
»
—
» 11
,żywy patrzy’ It; ,chodzi po świecie’ Pdr.
»
—
zam.
w. 12 ,A żywym być trupem może’ Pdr.
»
—
w. 13
,sinych’ It; ,mętnych’ Pdr.
»
—
» 20
,Ten’ brak w Pdr.
»
—
» 23
,szczęśliwi’ It; ,szczęśliwsi’ Pdr.
»
—
» 31
,żałobny’ brak w Pdr.
[286 ]
Str.
116
w. 33
,patrzył’ It; ,patrzał’ Pdr.
»
117
» 7
,Wspomniawszy’ It; ,Gdy wspomni’ Pdr.
»
—
» 30
,wytrysnął’ It; ,rozkwitnął’ Pdr.
»
—
» 31
,Najczystszy’ It; ,Cudny’ Pdr.
Str. 119.
XLIV. BOTTICELLI.
AlM; Pdr BW 1896, I, 301; It1—2 , 137, z mylnem objaśnieniem: Uffizi, La tribun a.
Str.
119
zam.
w. 1 ,Zawita w rąbki głowa’ A.
»
—
w. 2
,To matka, nie królowa’ A.
»
—
» 3
,syn’ Pdr, It; ,jej’ A.
»
—
» 9
,jej’ It; ,tem’ A, Pdr.
»
—
» 14
,zowią’ Pdr, It; ,zową’ A.
»
120
» 1
i 2 w A przestawione.
»
—
zam.
w. 3 ,W bławaty rajskich pól’ A.
»
—
w. 6
,życia’ It; ,zrodzeń’ A; ,świata’ Pdr.
»
—
» 7
— 12 brak w A.
»
—
» 12
,słońca’ It; ,słońce’ Pdr.
»
—
» 15
,liście pełne’ Pdr, It; ,w liściach pełnych’ A.
»
—
» 16
,głębokich’ It; ,głębokiej’ Pdr.
»
—
zam.
w. 16 ,Z żywota wszechotchłani’ A.
»
—
w. 21
,plon’ It, Pdr; ,pęk’ A.
»
—
» 22
— 24 brak w A.
»
—
» 26
,świata’ Pdr, It; ,ziemi’ A.
»
—
» 27
,jęk’ A, It; ,głos’ Pdr.
»
—
» 28
— 30 brak w A.
»
—
zam.
w. 28—30: ,O, wina to nad winy
Mogiłom rodzić syny,
Pod kosę rodzić kłos’ Pdr.
»
121
zam.
w. 1 ,I szczepić mogił krew’ A.
»
—
w. 4
,jeszcze’ A, It; ,we łzach’ Pdr.
»
—
» 8
i 9 w A i Pdr przestawione.
»
—
» 8
,Jak‘ It; ,Jam’ A, Pdr.
»
—
» 12
,zaczyna’ A, It; ,poczyna’ Pdr.
[287 ]
Str.
121
w. 13
,rdzawy’ It; ,rdzenny’ Pdr.
»
—
zam.
w. 13 ,Ku zorzom wzwyż a wzwyż’ A.
»
—
w. 15
,ziemia’ It; ,niwa’ A, Pdr.
Str. 122.
XLV. BOTTICELLI. MAGNIFICAT.
It1—2 , 141.
Str. 122 w. 17 ,mię’ It2 ; ,mu’ It1 .
Str. 127.
XLVI. W SYKSTYNIE.
Pdr BW 1894, III, 370; It1—2 , 145.
Str. 128 w. 4 ,Jak iskra, ton i pył’ Pdr.
Str. 129.
XLVII. SYBILLA PISZE.
Pdr BW 1894, IV, 527; It1—2 , 147.
Str.
129
zam.
w. 18 ,Nie zadrży jej ta ręka’ Pdr.
»
—
w. 6
,w górze’ It; ,w błyskach’ Pdr.
Str. 133.
XLVIII. STWORZENIE CZŁOWIEKA.
AlM od str. 135 w. 5 — str. 136 w. 18; Pdr BW 1894, IV, 531; It1—2 , 152.
Str.
134
w. 9
,Trzęsąca’ It; ,Trzęsące’ Pdr.
»
135
zam.
w. 8 ,Jak krzyżowy ogień błyskawicy’ A, Pdr.
»
—
» 9
,piorunowość’ Pdr, It; ,nawałność’ A.
»
—
» 10
— 18 brak w A.
»
—
» 18
,jest’ brak w Pdr.
»
—
» 20
,drżącemi’ Pdr, It; ,sinemi’ A.
»
—
» 24
,twego słowa’ Pdr, It; ,słowa twego’ A.
»
—
» 25
— str. 136 w. 2 brak w A.
»
136
zam.
w. 5 ,To czas podniósł głowę kata’ A.
»
—
w. 10
,A’ Pdr, It; ,I’ A.
[288 ]
Str.
136
w. 28
,Mój dech’ It; ,To czas’ Pdr.
»
137
» 11
,Już’ It; ,I’ Pdr.
Str. 138.
XLIX. SĄD.
Pdr BW 1894, III, 371; przedruk z kilku błędami w Głosie społ. i lit. 1901, nr. 19; It1—2 , 158.
Str.
139
w. 2
,wstaje’ Pdr, It1 ; ,staje’ It2 .
»
140
» 7
,proch’ It1—2 ; ,je’ Pdr.
»
141
w. 7
,zwlókł się’ It1—2 ; ,się zwlókł’ Pdr.
»
—
zam.
w.8 ,Dźwiga się precz do góry’ Pdr.
»
143
w. 19
,Iż’ It1—2 ; ,Co’ Pdr.
»
—
» 24
,czasu’ Pdr, It1 ; ,lasu’ It2 .
Str. 146.
L. MISERERE.
Odk (odbitka korektowa) ze zbiorów p. Maryi Dynowskiej; It1—2 , 168.
Str.
146
w. 3
,do gniewu, do’ It1—2 ; ,do męki i’ Odk.
»
—
» 4
,It’ It1—2 ; ,Więc’ Odk.
»
—
» 6
,złote pszczoły’ It1—2 ; ,rój majowy’ Odk.
»
—
» 7
— 9 w Odk po w. 12.
»
—
» 7
,gwieżdżące’ It1—2 ; ,świetlące’ Odk.
»
—
zam.
w. 8—9:
,Trzęsą tak złotem na mojej gdzieś łące,
Gwiazdy mych nizin, gdzie strugi drżą szczodre’ Odk.
,Jak wiatr z mej lipy otrząsa gdzieś kwiaty,
Gdy złotym pyłem powietrze mży modre’ Odk.
»
—
w. 12
,Że’ It2 ; ,I’ It1 .
»
147
» 2
,tak’ It1—2 ; ,mój’ Odk.
»
—
» 4
,grom i’ It1—2 ; ,grom jest’ Odk.
»
—
» 5
,w ogniach’ It1—2 ; ,w błyskach’ Odk.
»
—
» 11
,Z pól, z lasów biją’ It1—2 ; ,Biją z pól, z lasów’ Odk.
[289 ]
Str.
147
w. 2
,żórawie’ It1—2 ; ,litaury’ Odk.
»
—
» 13
,myśleć będę’ It1—2 ; ,będę myśleć’ Odk.
»
—
» 14
,moje i na’ It1—2 ; ,na senne me’ Odk.
»
—
zam.
w. 16 ,Że poczerniała i stara gdzieś wieża’ Odk.
»
—
»
w. 18 ,Hejnałem budzi me dachy i szczyty’ Odk.
»
—
w. 19
,to’ It1—2 ; ,gdzieś’ Odk.
»
—
» 20
,gdzieś ruszy’ It1—2 ; ,poruszy’ Odk.
»
—
zam.
w. 22 ,Że po strażnicach grzmi kędyś hosanna’ Odk.
»
—
» 26
,Chociaż się dźwigną’ It1—2 ; ,Choć płynąć zaczną’ Odk.
»
—
» 27
,Złoża swych prochów’ It1—2 ; ,Zbudzone złoża’ Odk.
»
148
» 4
,szrony’ It1—2 ; ,śniegi’ Odk.
»
—
zam.
w. 7—9:
,Że borem, lasem konwalje te moje
Wieją ku tobie i polne powoje,
Jak w czas zaranny po wioskach gdyś chodził’ Odk.
»
—
w. 10
,myśleć będę’ It1—2 ; ,będę myśleć’ Odk.
»
—
» 11
,kory swoje’ It1—2 ; ,tak swe kory’ Odk.
»
—
zam.
w. 12—21:
,Że gaj zaszemrał, tchem wiosny ruszony.
I będę myśleć, że sznury bocianie
Biją tak w skrzydła na chat mych witanie,
Z za morza lecąc na stare swe brony’ Odk.
»
—
» 15
,polewa’ It2 ; ,nalewa’ It1 .
»
—
zam.
w. 24 ,I krzyż twój sądny i przestrach i męki’ Odk.
»
—
w. 26
,I gorzkie rosy’ It1—2 ; ,I stare łzy te’ Odk.
»
—
zam.
w. 27 ,I moje własne westchnienia i jęki’ Odk.
»
149
w. 2
,ponad miedze’ It1—2 ; ,nad ugory’ Odk.
»
—
» 4
,moje’ It1—2 ; ,i me’ Odk.
[290 ]
Str.
149
zam.
w. 5 ,Że i mnie serce ta włócznia przebodła’ Odk.
»
—
w. 6
,Żeś miłosierny jest’ It1—2 ; ,I żeś ty dobry jest’ Odk.
»
—
» 8
,też’ It1—2 ; ,krwi’ Odk.
»
—
zam.
w. 9—10:
,Żeś już więź ze mnie uczynił hyzopu,
Że bić już w światów zegarze zaczyna’ Odk.
»
—
zam.
w. 12: ,Że się przeciera brzask z nad nocy stropu’ Odk.
»
—
»
w. 15 ,I będzie słyszan krzyk całej natury’ Odk.
»
—
»
w. 17 ,Złoty grom życia i zmartwychpowstanie’ Odk.
»
—
w. 18
,już’ It1—2 ; ,gdzieś’ Odk.
»
—
zam.
w. 19—21:
,I myśleć będę, że wielką mnie siłą
Zbudzisz i dźwigniesz nad moją mogiłą,
Że otrę czoło w śmiertelnym dziś pocie’ Odk.
»
—
zam.
w. 23 ,Która mam ręce przybite ku niebu’ Odk.
»
—
w. 25
,wnet dzwon’ It1—2 ; ,jak grzmot’ Odk.
»
—
zam.
w. 26 ,Dzwon na ogromne światu Aleluja’ Odk.
»
—
»
w. 29—30:
,Od martwych w ono gromowe zaranie
Posiew odwieczny mej krwi i mych kości’ Odk.
Str. 151.
MORZE.
Tytuł w Ch.
Str. 153.
LI. ADWOKACYA.
Pdr TgI 1894, I, 378; It1—2 , 173.
[291 ] Str. 154.
LII. WIDZENIE MORZA.
Pdr TgI 1894, I, 6; It1—2 ; 174.
Str.
154
w. 4
,wynurzył’ It; ,wpuścił’ Pdr.
»
—
» 11
,orzeźbia’ It; ,wykłada’ Pdr.
Str. 155.
LIII. NOC W NERVI.
Pdr TgI 1894, I, 123; Ch, 232; It1—2 , 175.
Str.
155
tytuł
w Pdr ,W nocy’
»
—
w. 3
,wśród’ Ch, It; ,wskróś’ Pdr.
»
—
» 4
,znów’ Ch, It; ,tam’ Pdr.
»
—
» 5
,światła’ Ch, It; ,mleczny’ Pdr.
»
—
» 6
,wyciągnionych’ It; ,wyciągniętych’. Pdr, Ch.
»
—
» 7
,cichy’ Pdr, It; ,jasny’ Ch.
»
—
» 9
,bławatkami’ Pdr, It; ,bławatkowym’ Ch.
»
—
» 10
,Białość szat Jego śnieżnych’ Ch, It; Śnieżna białość szat Jego’ Pdr.
»
—
» 13
,Drży chmura rąk wzniesionych’ Ch, It; ,Trzęsą się śniade ręce’ Pdr.
Str. 156.
LIV. BAGNASCO.
AlW; Pdr TgI 1894, I, 6; It1—2 , 176.
Str. 157.
LV. OTO ŁÓDŹ MOJA...
Pdr TgI 1894, I, 123; It1—2 , 177; WP3 , 387.
Str.
157
w. 5
,twa cisza powita’ Pdr, WP; ,cisza twoja wita’ It.
»
—
» 6
,w wrzawie świata’ It, WP; ,w świata wrzawie’ Pdr.
»
—
» 10
,porannej mej’ Pdr, WP; ,i porannej’ It.
»
—
» 11
,szumi’ Pdr, WP; ,dzwoni’ It.
[292 ] Str. 158.
LVI. WIEŚCI MORZA.
AlW; It1—2 .
Str. 158 w. 1—2, ...baśń przedwiekową,
Helleńską baśń prastarą’.
Podajemy tu ową »baśń« w dosłownym przekładzie z pierwotnego i jedynego źródła (Plutarch, De orac. def. 17).
»O śmierci zaś demonów słyszałem opowiadanie człowieka niegłupiego i niebylejakiego, bo retora Emiliana, którego wykładów i z was niektórzy słuchaliście, syna Epitersesa, mego rodaka, nauczyciela gramatyki. Owóż opowiadał on, że raz Epiterses, chcąc się dostać do Italii, wsiadł na okręt, wiozący towary i licznych podróżnych. Pod wieczór na wysokości Echinad[ 1] wiatr się ułożył i statek zabłąkał się w pobliże wysp Paksoi[ 2] . Czuwali wtedy prawie wszyscy, a wielu jeszcze nawet piło po wieczerzy. Wtem nagle od strony Paksoi dał się słyszeć głos, wołający po imieniu niejakiego Tamusa, co wszystkim było w podziwieniu. Ten Tamus był to Egipcyanin, sternik, niewielu tylko z jadących z imienia znany. Owóż Tamus na dwukrotne wołanie nie odezwał się wcale i dopiero za trzecim razem oświadczył gotowość słuchania, a tamten (t. j. duch) doniosłym głosem rzecze: »Przybywszy do Pelodes[ 3] , ogłoś, [293 ] że Pan wielki umarł«. Głos ten — opowiadał Epiterses — przeraził wszystkich i naradzano się pomiędzy sobą, co lepiej: czy wykonać polecenie, czy też nie. Tamus zaś postanowił sobie, jeżeli będzie wiatr, minąć port, nic nie mówiąc, jeżeliby zaś nastała zupełna cisza, powiedzieć, co słyszał. Kiedy więc okręt podpłynął pod Pelodes i nie było ani wiatru ani fal na morzu, Tamus, patrząc z tyłu okrętu na ląd, powtórzył głośno, co słyszał, że wielki Pan umarł. Ledwie zamilkł, gdy dał się słyszeć jęk głośny nie jednego człowieka, lecz mnóstwa, pomieszany ze zdziwieniem. Jak to zwykle bywa, gdy się coś wydarzy wobec wielu świadków, wieść o tem zdarzeniu rozeszła się wkrótce po Rzymie i Tamus na wezwanie musiał się stawić przed cezara Tyberyusza, a ten tak pewnie temu wierzył, że nakazał śledztwo i badanie, co to za Pan, a uczeni, których miał wielu koło siebie, wyrażali przypuszczenie, że to syn Hermesa i Penelopy«.
Str.
158
w. 4
,portu’ It; ,brzegów’ A.
»
—
» —
,Nocery’.
Są trzy miejscowości we Włoszech tej nazwy: Nocera Umbra, Nocera de’ Pagani (w sąsiedztwie Pompei) i Nocera Terinese w Kalabryi. Dwa pierwsze miasta nie leżą nad morzem, więc i portu nie mają; trzecie, mała mieścina nadmorska, ani w starożytności, ani zapewne poetce nieznana, z Trytonem w żadnym nie pozostaje związku. Tryton »dmie w konchę i topi z zazdrości Misena u przylądka (czyli późn. portu za [294 ] Augusta) Misenu m. Czyżby »Nocera« było pomyłką (już w autografie) zam. Miceny, a to zam. Misenum? (por. str. 288 uwagę do nr. LXX).
Str.
158
w. 6
,puszcza. Niech bogi ją’ It; ,puścił. Niech ją bogi’ A.
»
—
» 8
,stanął’ It; ,stoi’ A.
»
159
» 1
,czując w każdej’ It; ,w każdej czując’ A.
»
—
» 3
,o’ It; ,i’ A.
Str. 160.
LVII. CHIAIA.
Pdr TgI 1894, I, 123; It1—2 , 179.
Str.
160
w. 5
,w świetnym’ It; ,w żywym’ Pdr.
»
—
» 8
,czasza’ It; ,czara’ Pdr.
»
—
» 9
,żywo’ It; ,świetnie’ Pdr.
»
—
» 10
,Jaskółczem skrzydłem żagla’ It; ,Kruczemi skrzydły wioseł’ Pdr.
»
—
zam.
w. 11 ,Jak wskróś przeźrocza tego przemija, drży, płynie’ Pdr.
»
—
w. 12
,jasno’ It; ,dziwnie’ Pdr.
Str. 161.
LVIII. CAPRI.
Pdr TgI 1894, I, 214; Ch, 233; It1—2 , 179.
Str.
161
w. 2
,samotny i’ It; ,nieprzystępny’ Ch; ,nieużyty’ Pdr.
»
—
» 3
,Pół nagi’ It; ,Wpół nagi’ Pdr, Ch.
»
—
» —
,skrawym szmatem’ Pdr. It; ,szmatem skrawej’ Ch.
»
—
» 4
,ogień pali’ Pdr, It; ,pali ogień’ Ch.
»
—
» —
,z portu Careny’ Ch, It; ,porto Carena’ Pdr.
»
—
» 5
,suchych’ Ch, It; ,skalnych’ Pdr.
»
—
» 6
,Gruby liść’ It; ,Liść z wolna’ Pdr, Ch.
»
—
» —
,żarem’ Ch, It; ,w żarach’ Pdr.
[295 ]
Str.
161
w. 9
,w łodzi’ It; ,teraz’ Pdr, Ch.
»
—
» 10
,Nad ciszą modrej toni’ It; ,Nad wielką ciszą morza’ Pdr; ,nad sinej toni hukiem’ Ch.
»
—
zam.
w. 11 ,I słuchaj, co ci szeptem prawi rybak stary’ Pdr.
»
—
w. 11
,rybak drżący’ It; ,szeptem rybak’ Ch.
»
—
» 12
,nie, on o nich’ It; ,On o nich nic’ Pdr, Ch.
Str. 162.
LIX. PUNTA DI CAMPANELLA.
AlW; Pdr TgI 1894, II, 155, It1—2 , 181.
Str.
162
mylny tytuł ,Punta Campanille’ A, Pdr, It.
»
—
w. 5
,dziwne jakieś’ It; ,dawnych czasów’ A, Pdr.
»
—
» 6
,o brzeg skalny piersią’ It; ,piany o brzeg skalny’ A, Pdr.
»
—
» 9
,dopatrzył’ It; ,wypatrzył’ A, Pdr.
»
—
» 10
,w ręku’ Pdr, It; ,w piersi’ A.
»
—
» 14
,je’ It; ,nas’ A, Pdr.
Str. 163.
LX. W PORCIE DARSENY.
AlW; Pdr TgI 1894 I, 266; It1—2 , 182.
Str.
163
w. 2
,odzew dał’ It; ,ozwał się’ A, Pdr.
»
—
» 6
,Z szumem toruje rudel’ It; ,Rudel z szumem toruje’ A, Pdr.
»
—
zam.
w. 13 ,Zawsze dobije brzegu gdzieś w śmierci krainie’ A, Pdr.
Str. 164
LXI. MOLO LUCEDIO.
Pdr TgI 1894, I, 123; It1—2 , 183.
Str. 164 w. 5 ,na świata dziewiczy’ It; ,i wszystkie na na świata’ Pdr.
[296 ] Str. 165.
LXII. PRZED BURZĄ.
Pdr TgI 1894, II, 292; It1—2 , 184.
Str.
165
w. 1
,Taka’ It; ,Tak jak’ Pdr.
»
—
» 4
,piany brudnej’ It; ,brudnej piany’ Pdr.
»
—
» 6
,fal linję’ It; ,linię fal’ Pdr.
»
—
» 11
,Przedstworzenne’ It; ,Wiecznej nocy’ Pdr.
»
—
» 12
i 13 w Pdr przestawione.
Str. 166.
LXIII. MEWY.
Pdr TgI 1894, I, 378; It1—2 , 185.
Str.
166
zam.
w. 7 ,Wnet przecina błękity krzyk ostry i szklany’ Pdr.
»
—
w. 8
,I na żertwę spadają’ It; ,Mewy lecą na żertwę’ Pdr.
»
—
» 12
,niech los-pachoł ciśnie’ It; ,niechaj los ci rzuci’ Pdr.
Str. 167.
LXIV. CERTOSA SAN MARTINO.
AlW; Pdr TgI 1894, II, 292; It1—2 , 186.
Str.
167
w. 2
,uciech’ Pdr, It; ,ułud’ A.
»
—
» 4
,stare, ciche’ It; ,ciche, stare’ A, Pdr.
»
—
zam.
w. 9 ,Niech mi białe Sorrento wschodzi rankiem co dnia’ A, Pdr.
Str. 168.
LXV. U GROBU PERGOLESA.
AlW; Pdr TgI 1894, II, 155; It1—2 , 187.
Str. 168 w. 11 ,grzmi nademną’ Pdr, It; ,nademną grzmi’ A.
[297 ] Str. 169.
LXVI. POZZUOLI.
AlW; Pdr TgI 1894, I, 378; It1—2 , 188.
Str.
169
zam.
w. 2 ,Co mu Rzym! Wszak tu wszystko, czego duszy trzeba’ A, Pdr.
»
—
w. 5
,Oto gibkobiodrego’ It; ,Co mu sny sławy oto’ A, Pdr.
»
—
zam.
w. 6 ,Z gron nad Avernem wzrosłych słodkie leją wino’ A, Pdr.
»
—
w. 7
,srebrzystomodre’ It; ,czarnosrebrzyste’ A, Pdr.
»
—
w. 8
,combr’ It; ,cząbr’ A, Pdr.
»
170
» 1
,ogromne’ It; ,bezbrzeżne’ A, Pdr.
»
—
zam.
w. 2—3:
,Co szumem swym i jękiem powietrze wskroś porze.
Ta przepaść, co nocami szepce, jak Sybilla’ A, Pdr.
» — w. 6 ,na’ It; ,nad’ A, Pdr.
Str. 171.
LXVII. COGOLETTO.
AlW; Pdr TgI 1894, I, 266; It1—2 , 189.
Str.
171
w. 1
,modre’ It; ,sine’ A, Pdr.
»
—
» 4
,fal szumy’ It; ,huk słychać’ A, Pdr.
»
—
» 5
,otwarta’ It; ,rzucona’ A, Pdr.
»
—
» 6
,Ot’ It; ,At’ A, Pdr.
»
—
» 7
,strega’ It; ,wiedźma’ A, Pdr.
»
—
» 9
,Poglądam w’ It; ,Otwieram’ A, Pdr.
»
—
zam.
w. 10 ,Twoje to przemarzone Yungu były noce’ A, Pdr.
»
—
w. 12
,zapatrzona’ It; ,zadumana’ A, Pdr.
»
—
» —
,ma’ It; ,mi’ A, Pdr.
»
—
» 14
,Co tu konał. Dokoła’ It; ,Co żył tu. Dookoła’ Pdr; ,(A w serce moje bije) Co żył tu. Dookoła’ A.
[298 ] Str. 172.
LXVIII. SORRENTO.
AlW; Pdr TgI 1894, I, 266; It1—2 , 190.
Str.
172
w. 1
,Obrzask’ It; ,Ranek’ A, Pdr.
»
—
» —
,wschodzie’ It; ,niebie’ A, Pdr.
»
—
» 3
i 8 ,skróś’ It; ,wskróś’ A, Pdr.
»
—
» 6
,dymów’ It; ,wieje’ A, Pdr.
»
—
» 11
,w biel’ It; ,w niej’ A, Pdr.
»
—
» 12
,dzisiaj morze’ It; ,morze dzisiaj’ A, Pdr.
Str. 173.
LXIX. WIDZENIE KORSYKI.
Pdr TgI 1894, I, 6; It1—2 , 191.
Str.
173
w. 13
,huczniejszy’ It; ,trzeźwiejszy’ Pdr.
Str. 174.
LXX. MISENUM.
AlW; Pdr TgI 1894, I, 123; It1—2 , 192.
Str.
174
tytuł
mylny w A, Pdr i It ,Miceny’. Do tytułu uwaga w A: ,Przylądek skalny — wziął imię od Micena (s) , trębacza. Eneida’.
»
—
w. 4
,Pauzylipu’ It; ,z Pauzylipu’ A, Pdr.
»
—
» 5
,surma bojowa’ It; ,bojowa surma’ A, Pdr.
»
—
» —
,pobudkę’ A; ,pobudką’ Pdr, It.
»
—
» 7
,Misenus... Eneidy’; ,Micenus... Odyssei’ A, Pdr, It.
»
—
» 8
,trojskich’; ,greckich’ A, Pdr, It.
»
—
» 10
,z Troady’; ,Hellady’ A, Pdr, It.
»
—
zam.
w. 11 ,Trójkątnych żagli greckich toń ciżbą się roi’ It.
»
—
w. 12
,Enej’; ,Odys’ A, Pdr, It.
Utwór przedstawia jedno z najtrudniejszych zagadnień dla wydawcy i słuszny żal mieć można tak do krytyki, jak i licznych przyjaciół poetki, że jej nie [299 ] zwrócili uwagi na rażące pomyłki, jakie się przez dziwną nieuwagę wkradły do tekstu. »W błękitnej konsze Bajów« nie leżą przecież Micen y, tylko Misenum (pomyłka powstała zapewne wskutek podobieństwa brzmień Misène i Mycènes w francuskim podręczniku), »wielki trębacz« Misenus (nie Micenu s) występuje nie w Odysse i, lecz w Eneidzi e, jak to poetka sama wyjaśniła w Pdr (gdzie wskutek tego uwaga na dole głośno kłóci się z tekstem) i jako Trojanin nie może »greckich zwoływać rycerzy«. To też ku Misenum nie mogą »płynąć korabie Hellad y«, ani »Odys przy wielkim rapsodzi e«, t. j. trojańskim Misenie, w »szyk sprawiać mężó w«. Co miał wobec tego robić wydawca? Źle poprawiać autorkę, jeszcze gorzej zostawiać niewątpliwe i oczywiste pomyłki. Z dwojga złego wybrał mniejsze i przypuszczając, że poetka byłaby sama (jak to uczyniła np. w jednym z Drobiazgów włoskich »Antonio«) usunęła pomyłki, postanowił ostatecznie po długim namyśle dać tekst oczyszczony z rzeczowych błędów, a dla porównania umieścić poniżej utwór w pierwotnej postaci:
MICENY.
W błękitnej konsze Bajów morze senne leży,
W westchnieniach się ucisza i szumy swe koi.
Złoty sierp nowiu błysnął u wschodnich podwoi,
Woń mirtów Pauzilipu noc niesie z wybrzeży.
Naraz surma bojowa pobudką uderzy.
Na ostrym cyplu skały, w księżycowej zbroi,
[300 ]
Micenus, wielki trębacz Odyssei, stoi...
Na wschód zwrócony, greckich zwołuje rycerzy.
Leci ogromne hasło. I wnet w jego ślady
Lecą, płyną powietrzne korabie Hellady,
Trójkątnych żagli greckich toń ciżbą się roi.
Raz jeszcze boski Odys przy wielkim rapsodzie
W szyk piękny sprawia męże i bronie i łodzie...
Frygijskie czapki wieją, krzyk leci od Troi!
Str. 175.
LXXI. GRAN SCOGLIO.
Pdr TgI 1894, I, 123; Ch, 233; It1—2 , 193.
Str.
175
w. 5
,złota’ Ch, It; ,nagle’ Pdr, Ch.
»
—
» 7
,drobny’ It; ,milczkiem’ Pdr, Ch.
»
—
» 8
,słychać’ Pdr, It; ,ginie’ Ch.
»
—
» —
,w trzasku’ Ch, It; ,w huku’ Pdr.
»
—
» 11
,Nakryty nocą’ Ch, It; ,Nocą nakryty’ Pdr.
»
—
» 13
,Ku sycylijskim brzegom’ It; ,Ku wybrzeżom Sycylii’ Pdr; ,Ku Sycylii wybrzeżom’ Ch.
Str. 176.
LXXII. AL MARE...
Pdr TgI 1894, I, 214; It1—2 , 194.
Str.
176
zam.
w.4 ,Kwiat różany jej mury osypuje stare’ Pdr.
»
—
» 7
,Już cichnie, już jej echo tylko mrące słyszę’ Pdr.
»
—
w. 10
,skrzydły’ It; ,pióry’ Pdr.
»
—
» 11
,w rozświty gdzieś’ It; ,w rozbrzaski dnia’ Pdr.
»
—
» 12
,kamienna’ It; ,stwardniała’ Pdr.
»
—
» 13
,w lazurowe tonie’ It; ,w tonie lazurowe’ Pdr.
[301 ]
Str.
176
zam
w.14 ,Wskróś nocy czasów hejnał piej zorzy: Al mare!’ Pdr.
Str. 177.
LXXIII. PORTO VECCHIO.
Pdr TgI 1894, I, 214; It1—2 , 195.
Str.
177
w. 2
,Kwieci się skrawa’ It; ,Pstrzy się jaskrawa’ Pdr.
»
—
» 3
,i fali’ It; ,szum fali’ Pdr.
»
—
» 5
,ruch’ It; ,blask’ Pdr.
»
—
» 11
,tych słonecznych’ It; ,słonecznych tych’ Pdr.
»
—
zam.
w.12 ,O morze! Brzeg twój forum i salą biesiadną’ Pdr.
Str. 178.
LXXIV. FIUMICINO.
It1—2 , 196.
Str. 179.
LXXV. MARE MORTO.
Pdr TgI 1894, II, 292; It1—2 , 197; WP3 , 388.
Str.
179
w. 3
,nigdy w żadnym’ It, WP; ,i w najdalszym’ Pdr.
»
—
» 6
,lutnię’ It, WP; ,lirę’ Pdr.
»
—
» 7
,z szumami’ Pdr, WP; ,z tonami’ It.
»
—
» —
,ulecą jej echa’ It, WP; ,echa jej ulecą’ Pdr.
»
—
» 8
,Tam pod’ It, WP; ,Pod te’ Pdr.
»
—
» 10
,co żyje’ WP, It; ,i żyje’ Pdr.
»
—
» 12
,roztocze’ It, WP; ,przestworza’ Pdr.
»
—
zam.
w.13 ,Rzucam się, rybołowów prostych bracie, Chryste!’ Pdr.
[302 ] DROBIAZGI Z PODRÓŻNEJ TEKI.
Str. 183.
I. PRZYGRYWKA.
AlW; K, k. 1; Drb, 1.
Str.
183
w. 19
,prochy i’ K, Drb; ,proch i przez’ A.
»
—
» 22
,z kryształu’ K, Drb; ,z granitu’ A.
»
—
» 23
,gdzie na niej ściągam’ K, Drb; ,tam gdzie ściągam me’ A.
Str. 187.
II. W MOJEJ MAŁEJ, NIZKIEJ IZBIE...
K, k. 1ʹ; Drb, 5.
Str. 190.
III. W MOJEJ MAŁEJ, NIZKIEJ IZBIE...
K, k. 2ʹ; Drb, 8.
Str. 192.
IV. POD OKIENKIEM MOJEJ IZBY...
Pdr BW 1896, II, 328; K, k. 3ʹ; Drb, 10.
Str.
192
zam.
w. 3 ,Byłoby czem wieńczyć piewców’ Pdr.
»
—
w. 4
,wieńca’ K, Drb; ,wieńców’ Pdr.
»
—
» 8
,Wieńca laurów’ K, Drb; ,Laurów sobie, Pdr.
»
—
» 11
,rzucony’ K, Drb; ,znikomy’ Pdr.
»
—
» —
,strąca’ K, Drb; ,strząsa’ Pdr.
»
—
» 12
,Nawet unieść’ K, Drb; ,Unieść nawet, Pdr.
»
—
» 17
,w chmurach’ K, Drb; ,w mrokach’ Pdr.
»
—
» 18
,gęślarz’ K, Drb; ,lirnik’ Pdr.
Str.
192
w. 21
,orły’ K, Drb; ,gromy’ Pdr.
»
—
zam.
w. 22 — w. 2 str. 193:
[303 ]
,Wiecznych tęsknot pęd je goni.
Gdzie jest wieniec, coby sięgnął
Tej ogromnej, mglistej skroni?’ Pdr.
Str.
193
w. 4
,gwiaździstą lirę’ K. Drb; ,echową harfę’ Pdr.
»
—
» 8
,i znów’ K. Drb; ,a zaś’ Pdr.
»
—
» 12
,pęka’ K, Drb; ,W pustce’ Pdr.
»
—
zam.
w.13 ,Senna ziemia głucho wzdycha’ Pdr.
»
—
w. 19
,W mamałydze’ K, Drb; ,Z mamałygą’ Pdr.
»
—
zam.
w.21 ,A uwiędłą gałąź sławy’ Pdr.
Str. 194.
V. POD OKIENKIEM MOJEJ IZBY...
K, k. 3ʹ; Drb, 15.
Str.
194
w. 10
,drżące’ Drb; ,brzmiące’ K.
Str. 196.
VI. POD OKIENKIEM MOJEJ IZBY...
Pdr TgI 1896, II, 704; K, k. 4ʹ; Drb, 15.
Str.
196
tytuł
,Bez słów’ Pdr.
»
—
zam.
w. 1 ,Na samotnym morskim brzegu’ Pdr.
»
—
w. 2
,światłem’ K, Drb; ,srebrem’ Pdr.
»
—
zam.
w 6 — 9:
,Dzikich mirtów nad nią drzewa,
Z szumem ku niej bieży fala,
Z szumem bieży i omdlewa.
Zaszeptały mirtów gaje’ Pdr.
»
—
w. 10
,Chmurę przewiał’ K, Drb; ,Przewiał chmurę’ Pdr.
»
—
» 11
,idą’ K, Drb; ,smutne’ Pdr.
»
—
» 12
,Ścieżką idą’ K, Drb; ,Idą ścieżką’ Pdr.
»
—
w. 13
,znojnie’ K, Drb; ,obie’ Pdr.
»
—
» 14
,martwo patrzą’ Drb; ,martwo wbite’ Pdr; ,martwe patrzą’ K.
»
—
zam.
w. 15 ,Idą wolno, ciężko, znojnie’ Pdr.
[304 ]
Str.
196
w. 16
,Niosąc każdy’ K. Drb; ,Każde niosąc’ Pdr.
»
—
zam.
w. 21 ,I nie patrząc na się wzajem’ Pdr.
»
—
» 22
,mroczną’ K, Drb; ,martwą’ Pdr.
»
197
» 3
,I schylają’ K, Drb; ,Pochyliły’ Pdr.
»
—
» 5
,tłoczy’ K, Drb; ,dławi’ Pdr.
»
—
» 12
,z rozpaczą’ Drb; ,rozpaczą’ Pdr, K.
»
—
» 17
,Z upojeniem’ K, Drb; ,W upojeniu’ Pdr.
»
—
» 18
,śmiertelnej męki’ K, Drb; ,śmiertelną w piersi’ Pdr.
»
—
zam.
w. 25 ,Płaczą z burzą pożądania’ Pdr.
»
—
w. 30
,A’ K, Drb; ,I’ Pdr.
»
—
» 31
,dreszcz’ K, Drb; ,i’ Pdr.
»
198
zam.
w. 2 — 4:
,Z jękiem, szumem pian swych śniegu
Nad bezdusznych wód otchłanią,
Zanim skona gdzieś u brzegu’ Pdr.
»
—
zam.
w. 10 ,Ust płonących gasną żary’ Pdr.
»
—
»
» 12 ,Z małej ławki wstają mary’ Pdr.
»
—
»
» 14 — 16:
,Oczy martwo wbite w ziemię
Na rozstaju chwilę stoją
Każda dźwiga swoje brzemię’ Pdr.
»
—
2
ostatnie strofy w Pdr i K przestawione.
»
—
w. 17
,I’ K, Drb; ,Aż’ Pdr.
»
—
» 20
,każdy’ K, Drb; ,każda’ Pdr.
Str. 199.
VII. CZY TO BYŁA WIZJA ŻYCIA...
K, k. 5ʹ; Drb, 19.
Str. 201.
VIII. Z MOJEJ MAŁEJ, NIZKIEJ IZBY...
K, k. 6ʹ; Drb, 22.
[305 ] Str. 203.
IX. JAKIE GŁUCHE, PUSTE SKAŁY...
K, k. 7; Drb, 24.
Str. 205.
X. HUK SIĘ, ROZHUK W ECHACH NIESIE...
K, k. 7ʹ; Drb, 26.
Str.
205
w. 4
,Veprina’ K; ,Vesprina’ Drb.
»
—
» 7
,w podsieniu’ Drb; ,w podziemiu’ K.
»
—
» 12
,gdzieś’ Drb; ,ta’ K.
»
206
» 7
,do’ Drb; ,od’ K.
»
208
» 6
,Veprina’; ,Vesprinac’ K; ,Vesprina’ Drb.
»
—
» 9
,w podsieniu’ Drb; ,w podziemiu’ K.
Str. 200.
XI. W MOJEJ MAŁEJ, NIZKIEJ IZBIE...
K, k. 9; Drb, 31.
Str.
210
w. 19
,nad zatokę’ Drb; ,nad zatoką’ K.
Str. 212.
XII. POSZARPANE WICHREM CHMURY...
K, k. 10; Drb, 34.
Str.
212
w. 14
,wężowym’; ,wężowych’ K, Drb.
Str. 214.
XIII. CISZA WIELKA I SZEROKA...
K, k. 11; Drb, 36.
Str.
215
w. 4
,den’ Drb; ,Sen’ K.
Str. 216.
XIV. CISZA WIELKA I SZEROKA.
K, k. 11ʹ; Drb, 38.
[306 ] Str. 218.
XV. W MOJEJ MAŁEJ, NIZKIEJ IZBIE...
K, k. 12; Drb, 41.
Str. 221.
*XVI. NA MORZU W CISZĘ.
K, k. 12ʹ; Pdr TgI 1898, II, 781.
Str.
221
zam.
w. 2 ,Ni pragnę, ni się trwożę’ Pdr.
»
—
»
» 5—8:
,Tylko wyciągam dłonie tak,
Z wzniesioną stojąc głową,
Jako do lotu skrzydła ptak,
W przejrzystość lazurową’ Pdr.
»
—
»
w. 19: ,I rwie ją z sobą ten ciemny nurt’ Pdr.
»
222
w. 1
,gra’ Pdr; ,gra tak’ K.
»
—
» 2
,idzie śmierć’ K; ,śmierć to jest’ Pdr.
»
—
» 3
,lekkich’ K; ,modrych’ Pdr.
»
—
» 4
,głosów z brzegu’ K; ,głosu z brzega’ Pdr.
»
—
zam.
w. 5 ,Tylko w niezmierną błękitów dal’ Pdr.
»
—
w. 6
,modrą’ K; ,płynę’ Pdr.
»
—
» 7
— 10 brak w Pdr.
Str. 223.
*XVII. NA MORZU W BURZĘ.
K, k. 13; Pdr TgI 1898, II, 781.
Str.
223
zam.
w. 4 ,O morze’ K; ,Morze’ Pdr.
»
—
»
» 7—8:
,Niechaj nie słyszę własnej zadumy,
Falo!’ Pdr.
»
—
»
w. 11—12:
,Jednym ja z tobą błyskiem i tonem,
Burzo!’ Pdr.
[307 ]
Str.
223
w. 13
,zagłuszcie’ K; ,tu zagłusz’ Pdr.
»
—
zam.
w. 14 ,Wichrze... wichrze... wichrze’ Pdr.
»
—
w. 15
,męki’ K; ,pieśni’ Pdr.
»
—
zam.
w. 16 ,Wichrze’ Pdr.
»
—
»
» 20 ,Głębio’ Pdr.
Str. 224.
*XVIII. POD ZORZĄ.
K, k. 13ʹ; Pdr W 1896, 105.
Str.
224
tytuł
,Pod zorzą na Cherso’ Pdr.
»
—
strofy
1—3 w porządku I, III, II w Pdr.
»
—
w. 5
,Ucichł’ K; ,Ochłódł’ Pdr.
»
—
» 21
i 22 ,W widnokrężny’ K; ,Widnokrężny’ Pdr.
»
225
» 5
,mi’ K; ,się’ Pdr.
»
—
zam.
w. 6 ,W jaki wcielić chór’ Pdr.
»
—
w. 10
,Lecieć’ K; ,Wzlecieć’ Pdr.
»
—
» 17
,Pieśni’ K; ,Serce’ Pdr.
»
—
» 18
,cicha’ K; ,ciszy’ Pdr.
Str. 229.
XIX. SIGNA.
K, k. 14; Pdr BW 1896, IV, 355, Drb, 45.
Str.
229
zam.
w. 6 ,Koronkowe winnic kwiaty’ Pdr.
»
—
»
» 9 ,Bacz, czy modrych wzgórz zwierciadła’ Pdr.
»
—
w. 14
,I czy małe’ K, Drb; ,Czy krzykliwe’ Pdr.
»
230
zam.
w. 3 ,Czy w liljowy zmierzch kopytem’ Pdr.
»
—
w. 4
,Lecą’ K, Drb; ,Grzmią gdzieś’ Pdr.
»
—
» 7
,Bacz’ K, Drb; ,Patrz’ Pdr.
»
—
» 11
,biga’ Pdr; ,dyga’ Drb; w K brak.
»
—
zam.
w. 12 ,Chmurę tufu z pod kół wzbija’ Pdr.
»
—
»
» 15 ,Czy na czombrach wiankiem leży’ Pdr.
[308 ]
Str.
230
w. 16
,Trzoda owiec’ K, Drb; ,Owiec trzoda’ Pdr.
»
—
» 17
,w koźlem runie’ K, Drb; ,w runie chadza’ Pdr.
»
—
zam.
w. 18 ,Jak świętego czynią Jana’ Pdr.
»
—
»
» 21—22: ,Szepty ruin i westchnienia
Lazurową czy drżą ciszą’ Pdr.
»
—
w. 23
,Bacz’ K, Drb; ,Patrz’ Pdr.
»
—
» 24
,bronz prastary’ K, Drb; ,faun gdzieś stary’ Pdr.
»
231
» 9
,na lazury’ K, Drb; ,ponad głową’ Pdr.
»
—
zam.
w. 12 ,Alabastry gwiazd rozświeci’ Pdr.
»
—
»
» 17—20:
,Ach, i na to bacz, czy w piersiach
Zawiośnieje wieczne piękno,
Czy twe myśli jak pątnice
Na świątyni progu — klękną’ Pdr.
Str. 232.
XX. ADORACYA MAGÓW.
K, k. 15ʹ; Pdr TgI 1897, I, 8; Drb, 48.
Str.
232
w. 13
,Ot, fundator sam’ K, Drb; ,Sam fundator, ot’ Pdr.
»
233
» 6
,fundator’ K, Drb; ,Medycej’ Pdr.
»
—
» 10
,rwać’ K, Drb; ,pchać’ Pdr.
»
—
» 19
,rżnie’ K, Drb; ,rwie’ Pdr.
»
234
» 10
,I’ K, Drb; ,Że’ Pdr.
»
—
» 12
,pada’ Drb; ,spada’ K, Pdr.
»
—
w. 14
,się odbije’ K, Drb; ,w oczy bije’ Pdr.
»
—
» 18
,w murach starych’ K, Drb; ,w starych murach’ Pdr.
»
—
» 24
,wielki’ Drb; ,w sztuce’ Pdr, K.
Str. 237.
XXI. »GLI UCCELLI«.
K, k. 17; Pdr Prs 1895, 33; Drb, 54.
[309 ]
Str.
237
tytuł.
w. Pdr: ,Gli ucelli. Okrzyk ptasznika’.
»
—
w. 19
,Dziś ptaszęta’ K, Drb; ,Dzisiaj ptaki’ Pdr.
»
—
» 20
,oto’ K, Drb; ,jakoś’ Pdr.
»
238
» 6
,Szwaby’ K, Drb; ,Niemcy’ Pdr.
»
—
» 14
,Ludzie o niej’ K, Drb; ,Już i ludzie’ Pdr.
»
—
» 15
,ani’ K, Drb; ,dziś ni’ Pdr.
»
—
po w.
8: ,Jak poczuli kwaśne piwo,
Dalej zrywać most z Ticino,
A Mac-Mahon w bród co żywo,
A tu orły za nim płyną!
Hej! — Pół wieku blizko mija,
Towarzysze gdzieś posnęli,
Drżąca głowa, wyschła szyja...
— »Gli uccelli! Gli uccelli!«’ Pdr.
Str. 239.
XXII. W PARMIE.
K, k. 18; Pdr BW 1893, I, 627; Drb, 56.
Str.
239
po w.
8 ,Abatessa Giovannina
Jest z Piacenzy blizkiej rodem,
A żywota surowością
Przed wszystkiemi idzie przodem’ Pdr.
»
—
zam.
w. 9 ,teraz w celi zadumana’ Pdr.
»
—
w. 11
,blade’ K, Drb; ,białe’ Pdr.
»
—
» 12
,bladej’ K, Drb; ,białej’ Pdr.
»
—
» 16
,Parlatoria’ K, Drb; ,Parlatoryum’ Pdr.
»
240
zam.
w. 1—2 ,Jakie tylko ludzkie oczy
Cieszyć mogą, z bożej łaski’ Pdr.
»
—
w. 7
,może’ K, Drb; ,mogą’ Pdr.
»
—
» 11
,z księgi starej’ K, Drb; ,z starej księgi’ Pdr.
»
—
» 17
,Mówią z cicha’ K, Drb; ,Z cicha mówią’ Pdr.
»
—
» 19
,i’ Pdr, Drb; ,Gdy’ K.
»
—
» 27
,chodzą’ K, Drb; ,drepcą’ Pdr.
[310 ]
Str.
241
zam.
w. 2—4 ,Co?... Herodjas?... Jana głowę...
Albo może pokłon Magów?...
Albo cuda Mojżeszowe?...’ Pdr.
»
—
w. 6
,grube’ K, Drb; ,głuche’ Pdr.
»
—
» 21
,nagie’ K, Drb; ,nagle’ Pdr.
»
—
» 22
,zasłony’ K, Drb; ,osłony’ Pdr.
»
—
» 25
,błękitnem tle’ K, Drb; ,błękitnych tłach’ Pdr.
»
—
» 27
,Przed nim lecą’ K, Drb; ,A dokoła’ Pdr.
»
—
» 28
,Siejąc’ K, Drb; ,Sieją’ Pdr.
»
242
» 5
,Djana blada’ K, Drb; ,łowcza Djana’ Pdr.
Str. 243.
XXIII. BARCAJUOLO.
K, k. 19; Drb, 61.
Str.
244
w. 14
,tam’ K; ,tem’ Drb.
»
—
» 17
,W po-klasztornym’ K; ,Po klasztornym’ Drb.
Str. 247.
XXIV. DZWONNIK Z FAENZY.
K, k. 21ʹ; Pdr TgI 1899 I, 26; Drb, 66.
Str.
247
zam.
w. 3 ,Ogromny jęk ich rośnie’ Pdr.
»
—
w. 7
i 8 ,huk’ K, Drb; ,głos’ Pdr.
»
—
» 9
,ludzie czoła’ K, Drb; ,się rybitwi’ Pdr.
»
—
» 15
,wiecznyż’ K, Drb; ,wieczny’ Pdr.
»
—
» 16
,zdrowaśże’ K, Drb; ,zdrowaś bądź’ Pdr.
»
248
zam.
w. 10 ,Na pogrzeb dzwonić muszę’ K.
»
—
zam.
w. 11 ,E morta la ragione’ Pdr.
»
—
w. 15
,O, bijcie’ K, Drb; ,Ach, bijcie’ Pdr.
»
—
po w.
16: ,Ach, bijcie, bijcie, dzwony
Do Forli, do Montone,
Umarła sprawiedliwość,
E morta la ragione’ Pdr.
»
—
zam.
w. 19 ,I z jękiem dzwonów płynie’ Pdr.
»
—
»
» 23 ,Maleńki szmatek ziemi’ Pdr.
[311 ]
Str.
248
w. 25
,Ten mały’ K, Drb; ,Maleńki’ Pdr.
»
—
» 26
,To było’ K, Drb; ,Pod niebem’ Pdr.
»
249
zam.
w. 5 ,A latał nad mem gniazdem’ Pdr.
»
—
w. 6
,latał’ K, Drb; ,chciwy’ Pdr.
»
—
» 13
— 16 brak w Pdr.
»
—
» 21
,Dziewczęta’ K, Drb; ,I dziewki’ Pdr.
»
—
» 22
,W poszeptach’ Drb; ,Ze skruchą’ Pdr; ,Pobożnie’ K.
»
—
» 23
,wiecznyż’ K, Drb; ,wieczny’ Pdr.
Str. 250.
XXV. ANTONIO.
K, k. 22ʹ; Pdr BW 1896, IV, 357; Drb, 70.
Str.
250
tytuł
w Pdr ,Cicerone’.
»
—
zam.
w. 1—16:
,Kogo brać za przewodnika?
Gdzie tu sobie szukać pary?
Dobry Liwjusz, dobry Tacyt,
Dobry i Swetonjusz stary.
Tacyt ślady ci pokaże,
Co je wybił Hun podkową,
Kiedy spadli barbarzyńcy
Na stolicę marmurową.
Gdy z Liwjuszem siędziesz cichy,
Gdzieś na forum, na kolumnie,
Życie Romy cię otoczy,
Duchy Romy przyjdą tłumnie.
Gdy Swetonjusz cię powiedzie
Przez ogrody Cezarowe,
Ujrzysz, czemu orły złote
W piasku dziś zaryły głowę.
Wskrzesną dla cię ludzie, bogi,
I Spartaki, i Cezary...
— Dobry Liwjusz, dobry Tacyt,
I Swetonjusz dobry stary,
[312 ]
Lecz najlepszy jest Antonio,
Garybaldczyk z »Porta-Pia«,
Co zna wszystkie sławne boje
I w osterjach wszystkich pija.
Choć mu bagnet szczękę przebił,
Choć mu język splącze wino,
Chryste, jak on dzielnie prawi
O Magencie, Solferino!
Słów mu braknie?... Nic to, bracie!
Jeden gest za słowa starczy.
Widzisz lonty u harmaty!
Słyszysz jak gdzieś kartacz warczy?’ Pdr.
Str.
250
w. 18
,Nagie piersi’ K. Drb; ,Pierś odkryta’ Pdr.
»
251
» 2
,Wiązał’ K. Drb; ,Związał’ Pdr.
»
—
» 1
i 3 ,generał’ K, Drb; ,jenerał’ Pdr.
»
—
» 5
,obwiał’ K, Drb; ,skrywał’ Pdr.
»
—
» 6
,oczy jego’ Drb; ,czegoś oczy’ Pdr, K.
»
—
» 8
,I w ciągnących’ K, Drb; ,Na lecących’ Pdr.
»
—
» 11
,z nich’ K, Drb; ,z ksiąg’ Pdr.
»
—
zam.
w. 13 ,Gdy w zadumie głowę zwiesi’ Pdr.
Str. 252.
XXVI. BAMBARA.
K, k. 23ʹ; Pdr TgI 1899, II, 763; Drb, 72; przedruk w »Tece«, 29.
W Pdr mylnie podano ,Palazzo Brera’ jako miejsce przechowania pomnika.