Wikiźródła

Pomoc:Archiwum 2023/Numery stron

Archive

Ta strona ma charakter historyczny bądź archiwalny. Prosimy nie modyfikować tej strony.

Czym są numery stron?

Cechą papierowych książek jest to, iż ich strony zazwyczaj posiadają identyfikujące je numeru. Umożliwia to szybkie odnalezienie fragmentu tekstu, który z różnych względów jest dla czytelnika istotny i chciałby odnieść się do tej części książki w komunikacji z innymi użytkownikami tej książki (np. cytując tą książkę w pracach własnego autorstwa). W zależności od koncepcji artystycznej autora numery stron przyjmują rozmaitą kompozycję. Mogą one znajdować się na górze (w nagłówku) albo na dole strony (w stopce); a sporatycznie też po środku wysokości strony, w okolicach lewego lub prawego boku strony.

Numerowanie stron na Wikiźródłach

Numerowanie stron przez Wikiskrybów nie jest obowiązkowym elementem mechanizmu Proofread. Numery te pomijane są podczas składania tekstu w przestrzeni głównej. Stanowią niejako element nadmiarowy, wymagający dodatkowego nakładu energii, aby go opracować w przestrzeni Strona:. Z tego względu najczęściej strony bez numerów porządkowych przechodzą w tym stanie do etapu końcowego, którym jest Uwierzytelnienie.

Automatyzacja numeracji stron

Mimo iż proces przepisywania książek wymaga kontroli jakości ze strony użytkownika, ważne jest aby w miarę możliwości proces ten był jak najbardziej zautomatyzowany – ze względu na ogromną ilość publikacji i stron w nich zawartych. Służyć temu mogą odpowiednie szablony (np. Szablon:Dziennik Ustaw nagłówek) lub moduły (np. Moduł:Nagłówek). Numerowanie tego typu wykonuje się z użyciem bota lub przy użyciu magicznych słów uzależniających zwracaną treść od nazwy strony, na której stosowana przez nas formułka jest umieszczana.

Jak numerować strony?

Numerację stron należy umieszczać w osobnym polu tekstowym zlokalizowanym nad głównym polem (nagłówek) lub pod głównym polem (stopka). Teksty zawarte w tych polach są niewidoczne podczas indeksowania treści w przestrzeni głównej, gdyż treści te są automatycznie traktowane jakby otoczone były znacznikiem <noinclude>.

Jeśli numeracja strony umieszczona jest przez zecera w połowie wysokości kartki, numerację należy zdefiniować w głównym polu edycyjnym, lecz powinno ono być otoczone znacznikiem <noinclude>.

Numerowanie w nagłówku

Przykładowa formuła służąca do automatycznego numerowania kolejnych stron jest następująca: 

{{F|{{#invoke:Nagłówek|przed_po|{{#expr: {{SUBPAGENAME}} - 2}}|{{#expr: {{SUBPAGENAME}} - 2}}|{{tab|1.5|em}}}}|align={{#invoke:Nagłówek|lewo_prawo|{{#expr: {{SUBPAGENAME}} - 2}}}}|po=1em}}

W powyższej formule zauważyć można odniesienie do Modułu:Nagłówek, który rozpoznaje, czy numer strony jest parzysty bądź nieparzysty. Od tego zależeć będzie dalsze pozycjonowanie numeru strony:

  • jeśli numer jest parzysty, domyślnie będzie to strona, którą po otwarciu książki widzieć będziemy po lewej stronie książki;
  • jeśli numer jest nieparzysty, domyślnie będzie to strona, którą po otwarciu książki widzieć będziemy po prawej stronie książki.

Zgodnie z tą regułą, jeśli numer strony jest przez zecera umieszczany na peryferycznych częściach strony, to będzie to następowało naprzemiennie po lewej i po prawej stronie. Jak widzimy, w pełni ręczne definiowanie kierunku, do którego równany będzie numer strony, wydaje się zadaniem karkołomnym. Dzięki zastosowaniu formuły proces ten odbywa się automatycznie. Efekt zastosowania tej konkretnie formuły widoczny jest tutaj.

Numerowanie w stopce

Podobna technika ma zastosowanie w przypadku numeracji w stopce. Należy jednak pamiętać, że w niej znajduje się też znacznik <references /> odpowiedzialny za zbieranie na dole strony przypisów autora oraz przypisów Wikiźródeł. z tego względu wpisując formułę numerującą należy pamiętać, aby ten znacznik nie został przez nas nieopatrznie usunięty. Przykładowa formuła stosowana w stopce jest następująca: 

<references/>

{{F|{{#invoke:Nagłówek|przed_po|{{#expr: {{SUBPAGENAME}} - 6}}|{{#expr: {{SUBPAGENAME}} - 6}}|{{tab|0}}}}|align={{#invoke:Nagłówek|lewo_prawo|{{#expr: {{SUBPAGENAME}} - 6}}}}|przed=1em}}
__NOEDITSECTION__

Formuła ta jest zastosowana na tej stronie.

Po co numerować strony?

Estetyka z punktu widzenia czytania strona po stronie

Numerowanie stron nie jest zasadne pod kątem funkcjonalności tekstu docelowego. Jest natomiast cennym nawykiem zwiększającym walor estetyczny z punktu widzenia czytelników preferujących lekturę strona po stronie z podglądu w przestrzeni Indeks:.

Inspiracja dla innych edytorów

Nietrywialnym walorem numeracji stron jest potencjalna inspiracja dla innych Wikiskrybów. Automatyczne numerowanie stron wymaga co do zasady zastosowania formuł:

  • uniwersalnych dla całej książki;
  • modulujących tekst wynikowy w zależności od numeru występującego w nazwie strony (numer po ukośniku w adresie);
  • możliwie jak najprostszych ze względu na oszczędność kodu;
  • opcjonalnie stosujących style CSS zdefiniowane w pliku CSS dostępnym w przestrzeni Indeks:.

Rozwiązania techniczne zastosowane przy numeracji strony mogą potencjalnie znajdować zastosowanie w przedsięwzięciach związanych z formatowaniem oraz pozycjonowaniem tekstu w interfejsie (z poziomu komunikatów MediaWiki: lub innych elementów wizualnych wymagających automatyzacji).

Źródło: „https://pl.wikisource.org/w/index.php?title=Pomoc:Archiwum_2023/Numery_stron&oldid=3507735”