Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów/Encyklopedyści

<<< Dane tekstu >>>
Autor Stanisław Piekarski
Tytuł Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów
Wydawca M. Arct
Data wyd. 1930
Miejsce wyd. Warszawa
Źródło Skany na Commons
Inne E – wykaz haseł
E – całość
Indeks stron

Encyklopedyści. Tak nazwano kilku filozofów francuskich z XVIII wieku, którzy opracowali głośne naówczas dzieło p. t. „Encyclopédie ou Dictionaire raisonné des sciences, des arts et des métiers“. Encyklopedja ta wychodziła w pierwszem wydaniu w Paryżu od r. 1751 do r. 1763 pod redakcją Diderot’a i d’Alemberta. Współpracownikami byli: Rousseau (przez krótki czas), następnie Grimm, Dumarsais, Voltaire, baron Holbach, Jaucourt, Turgot i inni. Jest ona wspólnem dziełem ludzi o różnorodnych kwalifikacjach naukowych i zajmuje w dziejach umysłowości francuskiej wybitne miejsce nie tylko dlatego, że była pierwszą, próbą przedstawienia całego zakresu wiedzy ludzkiej, z jednakowem uwzględnieniem umiejętności realnych jak historja, nauki przyrodnicze i matematyka, tudzież sztuk pięknych, literatury, rękodzieł i przemysłu, ale również dlatego, że była wyrazem przekonań, panujących we Francji w przededniu rewolucji, na polu filozofji, etyki, umiejętności politycznych a w szczególności religji. Wspólną cechą encyklopedystów był, przechodzący w pozę, kult wiedzy i kult natury oraz dążenie do podkopania wszelkiej wiary w pierwiastek nadzmysłowy. Ich racjonalistyczny ateizm, ukryty pod maską filozoficznego deizmu, zapożyczonego z Anglji, wespół z libertynizmem myśli i obyczajów, rozszerzył się na ówczesnym dworze królewskim i w ówczesnych salonach a stamtąd przesiąkał do wszystkich sfer społecznych, przygotowując grunt dla rewolucji i panowania terroru.


Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronie autora: Stanisław Piekarski.