Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów/Kościół
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów |
| Wydawca | M. Arct |
| Data wyd. | 1930 |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | K – wykaz haseł K – całość |
| Indeks stron | |
Kościół. Wyraz pochodzący od „kasztel“, z łać. castellum = zamek (po łacinie ecclesia, znaczy z greckiego: „zwołane zebranie“). W polskim tak jak w innych językach wyraz ten ma podwójne znaczenie: budynku, czyli miejsca zebrania i zebrania samego w najobszerniejszem znaczeniu, t. j. społeczeństwa wiernych. Teologja katolicka nadaj e temu wyrazowi znaczenie transcendentalne, obejmując mianem kościoła nie tylko wiernych, żyjących na ziemi cz. kościół wojujący (ecclesia militans), ale i wiernych zmarłych, którzy znów dzielą się na kościół cierpiący w czyśćcu (ecclesia patiens) i triumfujący, w niebie (ecclesia triumphans). W znaczeniu ogólnem używa się wyrazu „kościół“ w zastosowaniu do organizacyj większych związków religijnych. W tem znaczeniu mówi się o kościele krajowym, narodowym, protestanckim, reformowanym, anglikańskim, mahometańskim, karaimskim, żydowskim i t. d. W znaczeniu ścisłem, które utarło się w języku polskim, jest to społeczeństwo wiernych, założone przez Chrystusa, powszechne, t. j. cały świat obejmujące, urządzone hierarchicznie z papieżem, jako namiestnikiem Chrystusa, następcą św. Piotra i głową Kościoła i biskupami, jako następcami apostołów, którym Chrystus udzielił władzy nauczania i rządzenia. Kościół w tem znaczeniu, czyli Kościół katolicki jest społecznością religijną, duchową, nadprzyrodzoną, ale widzialną w swej organizacji i używającą do swoich celów zarówno środków; nadprzyrodzodzonych, jak sakramenta, jako też i materjalnych (jurysdykcja kościelna). Członkami Kościoła są wszyscy wierni, o ile nie zostaną z Kościoła wyłączeni. Nie są członkami Kościoła nieochrzczeni, heretycy, schizmaty. cy i wyklęci. Znamiona Kościoła wylicza symbol niceańsko-konstantynopolitański (325 — 381) w słowach: „jeden, święty, katolicki i apostolski Kościół“.
Powszechność Kościoła (catholicitas) tkwi zasadniczo w jego nauce i urządzeniu, które wyłączają indywidualizowanie religijne (protestanckie: „quot capita, tot sensus“) i wszelkie różnice stanów i narodowości. Nauka katolicka jest uniwersalna, jedna dla wszystkich. Ogarnia wszystkie sprawy ludzkie, wszystkie sfery społeczne. Konstytucja Kościoła jest ponadpaństwowa i ponadnarodowościowa. Jedną, z najwybitniejszych jego cech jest jedność a mianowicie jedność wiary, wyrażona w dogmatach, jedność kultu, zachowana mimo różnicy obrządków, i jedność zarządu, hierarchji, skoncentrowanej w osobie papieża.
O liczbie członków Kościoła katolickiego dają miarę następujące cyfry statystyczne (według obliczeń z r. 1912):
