Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów/Marjawici
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów |
| Wydawca | M. Arct |
| Data wyd. | 1930 |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | M – wykaz haseł M – całość |
| Indeks stron | |
Marjawici, sekta, założona w r. 1906 przez Felicję Kozłowską w Płocku, zorganizowana przez Jana Kowalskiego, jako „ministra generalnego“, uznana przez rząd rosyjski w drodze administracyjnej w grudniu 1906 r., a zalegalizowana przez Dumę rosyjską w r. 1911 pomimo protestu Kola polskiego, które w komisji wyznaniowej Dumy wystąpiło przeciwko zatwierdzeniu tej sekty, jako „szerzącej bluźnierstwa i będącej w zasadach swoich niemoralną“. Dzięki wydatnemu poparciu rządu rosyjskiego sekta szerzyła się tak szybko, że już w r. 1910 liczyła blisko 200.000 wyznawców, a w r. 1914 około 400.000 wyznawców, 44 kościoły i 166 kaplic. W ciągu 10 lat powojennych sekta zmalała dziesięciokrotnie i liczyła w r. 1928 około 40.000 wyznawców, z tego w województwie łódzkiem 18.500, w warszawskiem 8.000, a w lubelskiem 6.700 dusz.
Marjawici, porzuciwszy jedność z Kościołem katolickim, poczuli się mimo protekcji rządu rosyjskiego osamotnieni i próbowali oprzeć się o jakiś większy związek wyznaniowy. W tym celu weszli w porozumienie z sektami, złączonemi w t. zw. unję utrechcką a mianowicie ze starokatolikami i niedobitkami jansenistów w Holandji. Porozumienie osiągnięto w r. 1909 na zjeździe w Wiedniu i tegoż roku otrzymał Kowalski, generalny minister marjawitów, święcenia biskupie z rąk jansenisty Gula a następnie sam wyświęcił dwóch biskupów marjawickich. Stosunek marjawitów z unją utrechcką okazał się nietrwałym, gdyż w r. 1925 na zjeździe w Berlinie wyłączono marjawitów z powodu osławionych „małżeństw mistycznych“.
Jeszcze za czasów zaboru rosyjskiego i pod protektoratem rządu rosyjskiego nastąpiło porozumienie marjawitów z prawosławiem. W r. 1914 w Petersburgu marjawicki biskup Próchniewski wygłosił w obecności najwyższych dygnitarzy cerkiewnych pełne uniżoności przemówienie i otrzymał błogosławieństwo „najświętszego synodu“ a w Łodzi procesja marjawicka udała się uroczyście do cerkwi, gdzie pop Antonjusz serdecznie ich powitał i odprawił dla nich osobne nabożeństwo. Podobne nabożeństwa wspólne urządzono w cerkwiach w Łowiczu i w Płocku. Duchowieństwo marjawickie otrzymało te same przywileje, co duchowni prawosławni. Formalnemu zlaniu się marjawityzmu z prawosławiem prze-szkodził wybuch wojny światowej. Po wojnie marjawici odnowili swe starania o przyłączenie się do prawosławia. W tym celu delegacja ich, złożona z 15 osób z Kowalskim na czele, udała się w październiku 1926 r. do patrjarchów autokefalicznych Kościołów grecko-wschodnich w Belgradzie, Sofji, Konstantynopolu, Jerozolimie i Aleksandrji z prośbą o dopuszczenie zbliżenia marjawitów do prawosławia. Delegacja otrzymała odpowiedź wymijającą, w której uzależniono przyjęcie marjawitów do prawosławia od opinji cerkwi prawosławnej w Polsce. Podjęte wskutek tego rokowania z metropolitą cerkwi prawosławnej w Polsce nie uzyskały pozytywnego rezultatu. A mianowicie św. synod cerkwi prawosławnej w Polsce na posiedzeniu, odbytem w dniu 16 sierpnia 1929 r., odrzucił: prośbę marjawitów o nawiązanie stosunków kanonicznych, a to ze względu na sprzeczne z kanonami cerkwi marjawickie zwyczaje udzielania biskupom ślubów małżeńskich i wprowadzenie hierarchji kobiecej.
