Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów/Nestorjanizm
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów |
| Wydawca | M. Arct |
| Data wyd. | 1930 |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | N – wykaz haseł N – całość |
| Indeks stron | |
Nestorjanizm. Mnich antjocheński Nestorjusz, zostawszy w r. 428 biskupem w Konstantynopolu, począł głosić naukę szkoły antjocheńskiej (Diodora z Antjochji i Teodora z Mopsuestji) o dwoistości osób w Chrystusie i bronić herezji Anastazjusza, odmawiającego Najśw. Marji Pannie godności Bogarodzicy. Nie uznawał w Chrystusie zjednoczenia dwóch natur, boskiej i ludzkiej, w jednej osobie, nie uznawał, ażeby Chrystus był Bogiem, lecz sądził, że Słowo zamieszkało w Chrystusie tak, jak Bóg mieszka w świątyni. Nie uznawał, ażeby Najśw. Marja Panna była matką Boga (Teotokos), lecz twierdził, że była matką Chrystusa (Christotokos). W przeciwieństwie do dogmatu katolickiego, według którego zbawienie przez Mękę krzyża jest dziełem bożem o wartości nieskończonej, dla Nestorjusza było ono tylko dziełem ludzkiem o wartości ograniczonej, w którem Bóg brał udział tylko przez natchnienie i podporę. Przeciwko tej nauce wystąpił biskup aleksandryjski Cyryl, a gdy Nestorjusz znalazł poparcie u cesarza Teodozjusza, odwołał się do papieża o rozstrzygnięcie sporu. Papież Celestyn I (422 — 432), potępił na synodzie w Rzymie (430 r.) naukę Nestorjusza i kazał ją odwołać. Nestorjusz oparł się na protekcji cesarskiej i dalej szerzył swoją naukę. Pod wpływem sporu między nim a Cyrylem aleksandryjskim przyszło do zwołania soboru powszechnego w Efezie (431 r.), który potępił herezję Nestorjusza i wypowiedział zdanie, że „Chrystus jest prawdziwym Bogiem i prawdziwym człowiekiem“ oraz uznał Najśw. Marję Pannę jako Bogarodzicielkę. Nestorjusz, usunięty z patrjarchatu w Konstantynopolu i skazany na wygnanie, umarł w Egipcie w r. 440. Zwolennicy jego nauki szerzyli ją w Persji i w Indjach, gdzie nazywali się chrześcijanami chaldejskimi lub chrześcijanami św. Tomasza. W Persji utworzyli osobny kościół z patrjarchą na czele. Rozpowszechniali swoją naukę w Mongolji i w Chinach, gdzie utworzyli pierwsze gminy chrześcijańskie. Zczasem podupadli duchowo i zamknięci w górach Kurdystanu stracili możność rozwoju. Istnieją dotychczas, licząc wśród Kurdów około 150.000 wyznawców, i posiadają hierarchję, która składa się z patrjarchy, noszącego tytuł Mar-Szamun i rezydującego w Kodczanes (Kochanes), z dwóch arcybiskupów i ośmiu biskupów.
