Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów/Panteizm
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów |
| Wydawca | M. Arct |
| Data wyd. | 1930 |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | P – wykaz haseł P – całość |
| Indeks stron | |
Panteizm, teorja o wszechbóstwie, jedna z form monizmu, zaprzecza osobowości Boga, jako stworzyciela świata a upatruje go w całości wszechświata. Wychodząc z założenia, że Bóg jest obecny (immanentnie) we wszystkich rzeczach stworzonych, panteizm dochodzi do zupełnego zapoznania i zniesienia różnicy między Bogiem a stworzeniem, a w dalszej konsekwencji do zaprzeczenia i istnienia Boga czyli do ateizmu. Ojczyzną panteizmu jako idei religijno-filozoficznej są Indje. Pojawia się u Heraklita i u stoików, systemizuje go Spinoza. Panteizm emanacyjny znalazł wyraz w bramanizmie, gnostycyzmie i neoplatonizmie a przez fałszywego Dionizego Areopagitę dostał się do niektórych filozofów chrześcijańskich jak Jan Scotus Erigena. Heretycy XIII wieku Amalrich i Dawid z Dinant jako wyznawcy panteizmu byli pod wpływem kabały i arabskiej filozofji średniowiecza. Wyraźnie wystąpił panteizm u Giordana Bruno (ob. Bruno).
