Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów/Piątek Wielki
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów |
| Wydawca | M. Arct |
| Data wyd. | 1930 |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | P – wykaz haseł P – całość |
| Indeks stron | |
Piątek Wielki, ostatni piątek przed Wielkanocą, święci całe chrześcijaństwo jako rocznicę śmierci Zbawiciela. Rytuał katolicki przepisuje na ten dzień szereg uroczystych ceremońij, do których wstępem jest jutrznia, dawniej odprawiana o północy lub o 3-ej rano, obecnie w Wielki Czwartek po południu (ob. Ciemna jutrznia). Nabożeństwo wielkopiątkowe nosi charakter największej żałoby, ołtarze są nie ozdobione, nie pokryte obrusami, zamiast dzwonka odzywają się drewniane kołatki. Kapłan rozpoczyna nabożeństwo, leżąc krzyżem przed ołtarzem (adoracja Krzyża), następnie odczytuje dwa ustępy z Pisma św. Potem odbywa się czytanie lub śpiewanie pasji, t. j. ewangelji św. Jana, opisującej mękę i śmierć Jezusa Chrystusa. Po odmówieniu modlitw za wszystkich ludzi, za wszystkie stany, za heretyków, schizmatyków, żydów i pogan, następuje adoracja Krzyża, śpiewanie improperjów, uroczysta procesja kościelna, śpiewanie hymnu „Pange lingua“, poczem kładzie się krzyż na poduszce na ziemi wpobliżu ołtarza. Msza, odprawiana w Wielki Piątek, nazywa się „mszą uprzednio poświęconych darów“ (missa praesanctificatorum) z powodu, że niema w niej ofiarowania ani konsekracji, a kapłan podnosi hostję, konsekrowaną, dnia poprzedniego. Po mszy kapłan zanosi monstrancję z Najśw. Sakramentem do t. zw. grobu, gdzie odbywa się adoracja, trwająca aż do rezurekcji.
