Wielkanoc, święto Zmartwychwstania Chrystusa, najdawniejsze ze wszystkich świąt chrześcijańskich. Kościół grecki odróżnia „Wielkanoc męki“ (Pascha staurosimon) od „Wielkanocy zmartwychwstania“ (Pascha anastasimon). W połowie II wieku powstał spór o dzień obchodzenia Wielkanocy. Chrześcijanie w Azji Mniejszej obchodzili w dniu 14 żydowskiego miesiąca Nizan święto paschy jako „Wielkanoc męki“ a 16 Nizan uroczystość Zmartwychwstania, bez względu na jaki dzień tygodnia święta te przypadały. W Rzymie zaś i w całym Kościele zachodnim święcono dzień Męki Chrystusa zawsze w piątek a w następującą po nim niedzielę święto Zmartwychwstania. Jeżeli dzień 14 Nizan nie wypadał na piątek, obchodzono dzień Męki Pańskiej w najbliższy piątek. Na tle zwyczaju Kościoła w Azji powstały sekty protopaschytów i kwatuordecymanów (tessares-kaidekatytów), którzy święto Wielkanocy obchodzili zawsze wedle zwyczaju żydowskiego 14 Nizan. Spór ten został załatwiony na soborze niceańskim (325 r.) na rzecz zwyczaju rzymskiego a mianowicie w ten sposób, że Wielkanoc ma być obchodzona w pierwszą niedzielę po pierwszej pełni wiosennej księżyca. Najwcześniejsza pełnia księżyca może przypadać na dzień 21 marca a więc najwcześniejszym terminem obchodzenia Wielkanocy może być dzień 22 marca. Najpóźniejsza zaś pierwsza wiosenna pełnia księżyca może przypadać na dzień 17 kwietnia a jeśli dzień ten jest niedzielą, Wielkanoc wypada o tydzień później, czyli dnia 25 kwietnia i to jest najpóźniejsza data obchodzenia Wielkanocy. Stosownie do różnicy kalendarzy juliańskiego i gregoriańskiego (ob.
Kalendarz) data Wielkanocy i stosujące się do niej daty wszystkich świąt ruchomych, według obrządku łacińskiego, różne są od dat świąt, obchodzonych według obrządku greckiego, w którym te daty powtarzają się perjodycznie co pewien okres czasu (19 — 18 lat).
