Zoroaster (greek. Zoroastres, pers. Zarathustra), prorok irański i mityczny założyciel religji perskiej (ob.
Parsyzm). Źródła greckie i rzymskie podawały czas jego życia na wieki przedhistoryczne: 5000 lat przed wojną trojańską, 6000 lat przed Kserksesem lub przed Mojżeszem. Wedle źródeł perskich, czas, w którym Zoroaster żył i działał, da się określić na 300 lat przed Aleksandrem W., czyli około r. 604 przed nar. Chr. Wiadomości o życiu Zoroastra zawierają hymny Gathas, stanowiące najstarożytniejszą część świętej księgi Zoroastra, zwanej Zend-Awesta (ob.
Awesta), oraz źródła greckie (Plutarch i Plato). Grecy przedstawiają go jako maga lub założyciela szkoły magów. Zoroaster sam mówi o sobie w jednym z Gathas (Awesta: Yasna, 44), że został powołany do oczyszczenia religji. Prawdopodobnie zatem nie był założycielem religji, tylko reformatorem. Nowsze części Awesty przedstawiają życie Zoroastra w sposób legendarny. Pojawienie się jego na świecie wita z radością cała przyroda, Zoroaster walczy przeciwko demonom i oczyszcza z nich ziemię. Do założenia nowej religji skłania go zjawisko anioła Vohumano, który wskazuje mu jego misję. W sześciu innych widzeniach poucza go bóstwo, Ornimazd, i przygotowuje go do zawodu proroka. Zoroaster żyje i działa na dworze króla Medów Wisztaspy, który ma być postacią identyczną z Histaspesem, ojcem Darjusza. Legendy Awesty kończą się na nawróceniu króla przez Zoroastra i na zwycięskiej wojnie przeciwko królowi niewiernych, Ardżataspie. Wedle późniejszych wiadomości, miał Zoroaster umrzeć w 77 roku życia na ołtarzu w czasie drugiego napadu Ardżataspy. O nauce Zoroastra ob.
Parsyzm.
