Renegat (Mickiewicz, 1899)

←Ucieczka

Renegat • Poezye Adama Mickiewicza. T. 1. (1899) • Ballady i romanse • Adam Mickiewicz

Czaty→

←Ucieczka

Renegat Poezye Adama Mickiewicza. T. 1. (1899) Ballady i romanse Adam Mickiewicz

Czaty→

[164]

(Ballada turecka).

---

 I.

 Co się niedawno stało w Iranie^[1],
Opowiem światu całemu.
Na kaszemirskim usiadł dywanie
Basza pośrodku haremu.

 Pieją Greczynki, pieją Czerkieski,
Pląsają branki Kirgisa;
U tych w źrenicach szafir niebieski,
U tamtych cienie Eblisa^[2].

 Basza nie widzi, basza nie słucha;
Turban zawiesił nad okiem,
Drzemie i dymy ciągnąc z cybucha,
Okrył się wonnym obłokiem.

 Wtem u wrót szczęścia hałas się wzmaga,
Rozstąpiły się sług rzędy;
Nieznaną brankę wiódł kizlar-aga^[3],
Skłonił się i rzekł: »Effendy!^[4]

 »Którego jasność takiej jest mocy
Między gwiazdami dywanu,
Jak śród brylantów na szatach nocy
Ognisko Aldebaranu!^[5]

 »Racz ku mnie błysnąć, gwiazdo dywanu!^[6]
Bom dobrych nowin tłomaczem:
Oto służebny wiatr z Lechistanu^[7]
Darzy cię nowym haraczem.

[165]

 »Padyszach niema takiej krzewiny
W sadzie rozkoszy w Stambule;
Ona jest rodem z zimnej krainy,
Którą wspominasz tak czule«.

 Tu gazę, co jej wdzięki przygasza,
Odsłonił — cały dwór klasnął^[8];
Spojrzał raz na nią trzytulny basza,
Wypuścił cybuch i zasnął.

 Chyli się na bok, turban mu spada,
Biegą przebudzić — o dziwy!
Usta zsiniałe, twarz śmiercią blada,
Basza-renegat nieżywy!


 II.

 »O, dziwy, zgroza! — wołają jańczary
I mędrce w prawie ćwiczeni —
Tę Nazaretkę^[9], za okropne czary,
Zakopiem w stosie kamieni.

 »Owoż to Hassan, ów renegat-basza,
Sroższy nad lwa i tygrysa,
Co go nie tknęła żadna dziewa nasza
Ni Dżurdżystanu^[10] hurysa^[11];

 »On gdy hanowi na srebrny półmisek
Rzucił łeb księcia Iflaku,
Wdzięczny mu hagan^[12] dziesięć odalisek^[13]
Z własnego przysłał orszaku.

 »Wszystkiemi wzgardził! Teraz go zabija
Postać lękliwej gazeli;
Jako motyla lada modra żmija
Promieniem oczu zastrzeli.

[166]

 Niechże tę żmiję bej, na pastwę czerni,
Z warownej straży przywiedzie!
Już od godziny zebrali się wierni,
I kady z miasta już jedzie...«

 Przyjechał kady^[14], zbierają kamienie,
Czekają — próżna nadzieja!
Bej nie przychodzi, odbite więzienie:
Ani dziewicy, ni beja!...

1. Iran nazwa Persyi.
2. Eblis — szatan.
3. Kizlar-aga — dozorca haremu u Turków.
4. Effendy — tytuł honorowy, mniej więcej znaczy tyle, co jaśnie wielmożny.
5. Aldebaran — nazwa gwiazdy w konstelacyi Byka.
6. Gwiazdo dywanu; tu dywan, w znaczeniu tureckiem wzięty, znaczy ministeryum, radę sułtana.
7. Lechistan — Polska.
8. Cały dwór klasnął — wyrażenie europejskie. W duchu wschodnim należałoby powiedzieć: cały dwór włożył do ust otwartych milczenia palec podziwu.
9. Nazaretka znaczy: chrześcijanka.
10. Dżurdżystan pewna prowincya na Kaukazie.
11. Hurysa jest niebianką cudnej piękności w raju mahometańskim; przenośnie znaczy piękną kobietę wogóle.
12. Hagan to samo, co han (chan) — władca.
13. Odaliska — kobieta należąca do haremu u muzułmanów.
14. Kady — sędzia turecki.

Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronie autora: Adam Mickiewicz.