Rozrywki Naukowe/Twardość

<<< Dane tekstu >>>
Autor Gaston Tissandier
Tytuł Rozrywki Naukowe
Wydawca Jan Fiszer
Data wyd. 1910
Miejsce wyd. Warszawa
Tłumacz Jan Harabaszewski
Źródło Skany na Commons
Inne Cały tekst
Pobierz jako: EPUB  • PDF  • MOBI 
Indeks stron


TWARDOŚĆ.
Przebicie monety igłą.

Wiadomo, że jedno ciało jest twardsze od drugiego, gdy może rysować to ostatnie. Kawałek szkła daje kresę na marmurze, djament — na szkle; szkło jest więc twardsze, niż marmur, djament — twardszy, niż szkło. Ostrze stalowe noża lub scyzoryka rysuje miedź, stal zatym jest twardsza od miedzi.
Nie jest rzeczą niemożliwą przebić miedzianą monetę igłą, daleko twardszą niż moneta. Zagadnienie początkowo wydaje się nie do rozwiązania, jeżeli usiłować wbić igłę w monetę, jak zrobiłoby się i gwoździem przy wbijaniu w deskę, niechybnie przy każdej próbie igła złamie się, ponieważ stal, chociaż bardzo twarda, odznacza się wielką kruchością. Ale gdy sztucznie uda się utrzymywać igłę w położeniu prostym i sztywnym ponad monetą, można młotkiem wbić igłę w miedź. Wystarcza, dla zapewnienia powodzenia, wprowadzić igłę w korek jednakiej z nią wysokości, igła, trzymana w prawdziwej pochwie z drzewa, nie przechyla się w żadnym kierunku i można uderzać w nią energicznie zgodnie z osią jej bez obawy złamania. W tych warunkach umieść igłę z korkiem na monecie, położonej na główce nitownicy albo na stole z drzewa, którego uszkodzić nie obawiasz się, weź dobry młotek ślusarski, dość ciężki, i uderzaj energicznie w korek. Figura 11 wskazuje sposób układu doświadczenia. Główka nitownicy przedstawiona w przecięciu. Jeżeli uderzenia skierowane bardzo zręcznie i silnie, igła przebije monetę.

Doświadczenie można przeprowadzić z każdą monetą. Winniśmy jednak dodać, że rzadko się udaje od pierwszego razu.
Fig. 11.
Należy się wprawić w bardzo zręczne i silne uderzenia i nie przestraszać się rozpoczynania próby wielokrotnie, gdyż jest to fakt istotny i mieliśmy w ręku monety, w ten sposób przebite igłą.

Igła wykazuje znaczną zdolność przylegania do monety przebitej i nie zdołanoby jej wyciągnąć z pochwy.


Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronach autora: Gaston Tissandier i tłumacza: Jan Harabaszewski.