Słownik etymologiczny języka polskiego/święty
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Słownik etymologiczny języka polskiego |
| Wydawca | Krakowska Spółka Wydawnicza |
| Data wyd. | 1927 |
| Miejsce wyd. | Kraków |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
 Artykuł w Wikipedii
| |
 Strona w Wikisłowniku
| |
święty, święto, świętość; świętostny w biblji; »do świąt«, świątki (zielone), świąteczny, świątkować; święcica, święcić, wyświęcać (i w kartach); świątobliwy (por. frasobliwy); świąć, świątynia (dziś nieraz ę miasto dawnego ą); świętoszek (prasłowiańskie, rus. swjatosza w 12. wieku); liczne złożenia: świętokrzyski, świętojański, świętokupca (o ‘symonji’), świętokradztwo, świętopietrze. Znaczenie kościelne, ‘sanctus’, otrzymało chyba przez chrześcijaństwo dopiero; w imionach pogańskich: Świętopełk, Świętosław, Świętowit, najwyższy bożek w Arkonie na Rugji w 12. wieku (te imiona najpospolitsze), znaczy to samo co jary, ‘silny’ (= Jaropełk, Jarosław, Jarowit, bożek najwyższy w Hawelbergu 1125 r.). Lit. szwentas nie wolne od wpływu słowiańskiego (napewne co do znaczenia kościelnego; prus. swints, łotew. swets, tamto z polskiego, to z ruskiego), ale to nie pożyczka, pierwotne, jak dowodzi awest. spenta-, ‘święty’ (w awest. sp- z sw-), spanah- ‘świętość’, spanjah-, ‘święty’. U naszych ruskich pisarzy, np. u Zimorowica, świaszczenik, ‘ksiądz’, z ruska. Zbiorowe święcia (‘święci’) od 14. wieku, dziś ludowe. W biblji i święcidlnia, ‘sacrificium’, ‘ofiara’. W 16. wieku świętwieczór, ‘Feierabend’, u rzemieślników.
