Słownik etymologiczny języka polskiego/*si, *sien
<<< Dane tekstu >>> | |
Autor | |
Tytuł | Słownik etymologiczny języka polskiego |
Wydawca | Krakowska Spółka Wydawnicza |
Data wyd. | 1927 |
Miejsce wyd. | Kraków |
Źródło | Skany na Commons |
Indeks stron | |
Strona w Wikisłowniku |
*si, *sien, ‘ten’; właściwy zaimek wskazujący słowiański, u nas zastąpiony przez ten; ocalał w pewnych szczątkach i zwrotach: dziś, p. (t. j. dzień si); latoś (skrócone z lato sie; do tego nowy przymiotnik, np. »latosie cielę«); do sich miast znano jeszcze w 16. wieku; do dziś używamy zwrotu: »do siego roku« (pisane razem: dosiego, i do jakiejś Dosi odnoszone!), co skrócone z »od siego roku do siego roku«; »ni to, ni sio«, »ni taki, ni siaki«; w 14. i 15. wieku są i inne przykłady, ale jedyne cerk. zachowało pełną tego zaimka odmianę, u innych Słowian są resztki, albo przestarzałe (np. rus. siej, ‘ten’). Prasłowo; lit. szis, ‘ten’, szianden (= rus. siewodnia), szimet, ‘latoś’ (metas, ‘rok’), goc. himma daga, ‘dziś’, niem. heute (‘dziś’) i heuer (‘latoś’), z hiutagu, hiujāru; grec. ekeī, ‘tam’, łac. cis, ‘tu’ (przeciwne trans).