Słownik etymologiczny języka polskiego/biel
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Słownik etymologiczny języka polskiego |
| Wydawca | Krakowska Spółka Wydawnicza |
| Data wyd. | 1927 |
| Miejsce wyd. | Kraków |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
 Artykuł w Wikipedii
| |
 Strona w Wikisłowniku
| |
biel, p. biały; w biblji biel zamiast ‘białej mąki’, ‘żyta’, ‘zboża’; bielas obok białasa; bielka, ‘wiewiórka’, chyba ruska biełka (czem bardziej na północ, tem »bielsze« wiewiórki). Natomiast bielon, bielun nic z białym nie ma spólnego; postać pierwotna była *blon, blen u Stanki r. 1472, i to podprowadzono mylnie pod biel — (podobnie Ruś pisze dziś bielena, z ě, ależ małorus. bełena), i tak powstały postacie najmylniejsze bielen, bieleń, bielon, bieluj, bielun, ‘roślina jadowita’, więc i szalejem ją zwano. Prasłowo: czes. blén (Stankowe), bułg. blěnika, blěn, ‘fantazja’, blěnuwam, ‘fantazjuję’, u Serbów z inną wokalizacją (bln), bun i bunika (kao da se buna nazobao, = rusk. kakby bieleny objeł sia); nieznane na Litwie, ale jest u Niemców: staroang. belene, w innych narzeczach billen-, bylne, bilme, bilisa, dziś Bilsenkraut, a więc z -s, nietylko z -n; to s powtarza się w naszem blesny, ‘szalony’ (u Mączyńskiego), serb. blesast, ‘głupi’, bleska i blezga, ‘głupiec’. R. 1500 dla ‘hyoscyamus’: szelej(!), bielon; r. 1557: bielon, żaly(!), Ruthenis niemica (od niemy). Wywód całej nazwy z celt. bilinuntia, a tego od nazwy bożka celtyckiego Belenos (niby Apollo) wobec postaci z s nie da się utrzymać.
